Παρά την έγκριση από διεθνείς εμπειρογνώμονες, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), η ακτινοβολία στα τρόφιμα έχει αργήσει να κερδίσει την αποδοχή στην Ευρώπη. Το πρόβλημα φαίνεται να έγκειται στην ελλιπή ενημέρωση του κοινού αναφορικά με το τι ακριβώς περιλαμβάνει η τεχνολογία αυτή και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρει στη βελτίωση της ασφάλειας των διαθέσιμων τροφίμων.

Η διαδικασία ακτινοβόλησης τροφίμων

Η ακτινοβόληση τροφίμων περιλαμβάνει την έκθεση των τροφίμων σε ενέργεια από πηγές, όπως οι ακτίνες γ, οι ακτίνες X ή οι δέσμες ηλεκτρονίων. Κατά τη διάρκεια της ακτινοβόλησης τροφίμων, τα τρόφιμα δεν θερμαίνονται, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην περίπτωση του φούρνου μικροκυμάτων, και δεν διατηρούν καθόλου ακτινοβολία. Η ακτινοβολία δεν καθιστά τα τρόφιμα ραδιενεργά.

Ασφάλεια τροφίμων

Το κύριο όφελος της ακτινοβολίας τροφίμων είναι ότι σκοτώνει επιβλαβή βακτήρια και άλλους μικροοργανισμούς, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση. Η ακτινοβολία επιφέρει και άλλα αποτελέσματα, όπως η καθυστέρηση της ωρίμανσης και της βλάστησης στα τρόφιμα, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην επέκταση της διάρκειας ζωής του προϊόντος. Σε άλλα τρόφιμα, όπως το κακάο, ο καφές, τα βότανα και τα καρυκεύματα, η ακτινοβόληση προσφέρει μια ασφαλή και χωρίς υπολείμματα εναλλακτική λύση στη χημική απολύμανση. Στην περίπτωση ευπαθών τροφίμων, όπως τα φρέσκα θαλασσινά και τα μαλακά φρούτα, η ακτινοβολία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει τα επικίνδυνα μικρόβια και να καθυστερήσει την αλλοίωση, χωρίς να αλλοιώσει τη δομή των τροφίμων, όπως εάν είχε χρησιμοποιηθεί θερμική επεξεργασία.

Μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει σημαντική απώλεια οποιωνδήποτε θρεπτικών ουσιών μετά την ακτινοβόληση των τροφίμων. Μια μικρή ποσότητα μερικών βιταμινών χάνεται, η οποία όμως είναι παρόμοια με εκείνη που χάνεται κατά τη διάρκεια άλλων μεθόδων επεξεργασίας τροφίμων, όπως η κονσερβοποίηση και η ξήρανση.

Κανονισμοί

Το Codex Alimentarius, κοινή επιτροπή των FAO και WHO, και πολλές άλλες ρυθμιστικές αρχές έχουν καθιερώσει αρχές για την ακτινοβολία των τροφίμων και σημαντικές διαδικασίες ελέγχου. Παγκοσμίως, πάνω από 41 χώρες έχουν εγκρίνει την ακτινοβολία τροφίμων για περισσότερα από 60 τρόφιμα.

Στην Ευρώπη, η Οδηγία 1999/2/EK της ΕΕ προβλέπει νόμους σχετικά με τα τρόφιμα και τα συστατικά τροφίμων που υφίστανται ιονίζουσα ακτινοβολία. Μέχρι σήμερα, μόνο μία κατηγορία τροφίμων - αποξηραμένα βότανα, καρυκεύματα και αρτύματα από λαχανικά- έχουν περιληφθεί στον κατάλογο τροφίμων που μπορούν να ακτινοβοληθούν, αν και έχουν προταθεί και άλλες κατηγορίες τροφίμων. Η Οδηγία θέτει διατάξεις που αφορούν την πηγή ακτινοβολίας ιονισμού, τους ελέγχους στο επιτρεπόμενο επίπεδο ακτινοβολίας και τις απαιτήσεις επισήμανσης στα τρόφιμα. Διευκρινίζονται επίσης οι συνθήκες για την εισαγωγή ακτινοβολημένων τροφίμων.

Στην Ευρώπη, η ακτινοβόληση των τροφίμων δεν χρησιμοποιείται ευρέως. Έχουν χορηγηθεί μόνο μερικές άδειες για την ακτινοβόληση καρυκευμάτων. Σε άλλα μέρη του κόσμου, η ακτινοβολία τροφίμων έχει χρησιμοποιηθεί στα πουλερικά και τα προϊόντα πουλερικών για να εξολοθρεύσει τις σαλμονέλες, τα καμπυλοβακτήρια και άλλα βακτήρια που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση. Στις ΗΠΑ, η ακτινοβολία τροφίμων έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στο κόκκινο κρέας, ειδικά στον κιμά, για να μειώσει τη μόλυνση με το Ε. Coli 0157:H7, ένα βακτήριο παγκοσμίως υπεύθυνο για πολλές περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης, για σοβαρή βλάβη των νεφρών και περιστασιακούς θανάτους. Η ακτινοβόληση μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί σε αποξηραμένα βότανα και καρυκεύματα, σε μερικά θαλασσινά, σε φρούτα και λαχανικά, σε δημητριακά και έτοιμα γεύματα. Όλα τα τρόφιμα που έχουν ακτινοβοληθεί πρέπει να το δηλώνουν σαφώς στη συσκευασία.

Υπάρχουν ακόμα παρερμηνείες

Η ακτινοβόληση τροφίμων είναι μία από τις μεθόδους επεξεργασίας τροφίμων που έχουν μελετηθεί πολύ προσεκτικά και εκτενώς, όμως η χρήση της παραμένει υπό αμφισβήτηση σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Η ελλιπής ενημέρωση για την τεχνολογία και τα οφέλη της έχει οδηγήσει σε σύγχυση και παρερμηνεία και έχει περιορίσει τη χρήση της ακτινοβόλησης σε όλη την Ευρώπη.

Η τεχνολογία αυτή προσφέρει έναν ασφαλή και ευπροσάρμοστο τρόπο για να εξασφαλίσουμε ασφαλή τρόφιμα και να μειώσουμε τις απώλειες μετά τη συγκομιδή. Η σαφής επισήμανση στη συσκευασία των ακτινοβολημένων τροφίμων προσφέρει στους καταναλωτές την επιλογή να μην αγοράσουν ακτινοβολημένα τρόφιμα, εάν δεν θέλουν. Οι παρερμηνείες για την ακτινοβόληση, ειδικά το γεγονός ότι καθιστά τα τρόφιμα ραδιενεργά, πρέπει να διορθωθούν σύμφωνα με, βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα, πληροφορίες, έτσι ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να κάνουν ενημερωμένες επιλογές.

Βιβλιογραφικές αναφορές

• World Health Organization (1994) Safety and nutritional adequacy of irradiated food. WHO, Geneva.
• World Health Organization (1999) High-Dose Irradiation: Wholesomeness of food irradiated with doses above 10kGy. Technical Report Series No. 890, WHO, Geneva.
• Institute of Food Science and Technology, Irradiated Foods, Information Statement,1999.
• European Commission : http://europa.eu.int/comm/food/fs/sfp/fi_index_en.html

	1. 20-10-2009 08:22
	Μπράβο κυρία Αρετή πολύ ενδιαφέρον άρθρο

mariaZ

	2. 21-10-2009 00:10
	Ενδιαφέρον άρθρο κα Αρετή

ekaterini

	3. 31-10-2009 05:22
	TO αρθρο ειναι ακρως διαφωτιστικό.Μην προσπαθουν ομως να μας πείσουν οτι ειναικαλη για τα τρόφιμα και τους καταναλωτές μια τέτοιου είδους επεξεργασία των τροφιμμων

ORSALIA

	4. 31-10-2009 19:04
	η ενημερωση απο μερους των διεθνων και κρατικων οργανισμων δεν ειναι ελλειπης.αντιθετα,ο κοσμος βαριεται να ψαξει τα σχετικα με το ζητημα,και σαν καχυποπτος λαος που ειμαστε,αρνουμαστε να δεχτουμε τις νεες τεχνολογιες που καθε αλλο παρα κακο κανουν στη διατροφη και τη ζωη μας!

charoulita

Αν θέλετε να σχολιάσετε αυτή τη δημοσίευση, πρέπει να εγγραφείτε πρώτα.
Μόνο οι εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να γράψουν ένα σχόλιο.
Παρακαλώ συνδεθείτε ή εγγραφείτε.