GreekMasa - Συνταγές μαγειρικής - Forum

Κουβεντούλα => Φύση και Οικολογία => Μήνυμα ξεκίνησε από: giota στις Απρίλιος 19, 2008, 14:18:21 μμ



Τίτλος: Πόσο πετρέλαιο κρύβεται στο πιάτο σας;
Αποστολή από: giota στις Απρίλιος 19, 2008, 14:18:21 μμ
Aν, για παράδειγμα, το φρούτο που τρώτε προέρχεται από την περιοχή όπου μένετε ή, ακόμα καλύτερα, το έχετε κόψει από δικό σας δέντρο, τότε είστε σε καλό δρόμο. Aν, όμως, για να φτάσει στα χέρια σας χρειάστηκε να ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα συσκευασμένο σε διπλές και τριπλές συσκευασίες και αποθηκευμένο σε μεγάλα ψυγεία, ώστε να διατηρηθεί στο μακρύ του ταξίδι προς την κατανάλωση, τότε μάλλον θα πρέπει να αρχίσετε να βλέπετε τα πράγματα και από μια άλλη διάσταση ή, πιο σωστά, από πολλές άλλες διαστάσεις, γιατί το θέμα είναι αρκετά πολύπλοκο.

Όλος ο κόσμος στο πιάτο μας
H παραγωγή της τροφής μας επηρεάζει το περιβάλλον με πολλούς και σύνθετους τρόπους. H πορεία κάθε τροφίμου προς το τραπέζι μας περιλαμβάνει διάφορα στάδια: καλλιέργεια, αποθήκευση, συσκευασία, μεταφορά, επεξεργασία, συντήρηση, μαγείρεμα, αποκομιδή και διαχείριση των σκουπιδιών. Όλα αυτά για να διεκπεραιωθούν απαιτούν ενέργεια και προκαλούν πολλές «παράπλευρες απώλειες», όπως καταστροφή των δασών, υπερεκμετάλλευση της γης και των θαλασσών, διάβρωση των εδαφών, εξάντληση και μόλυνση των υδάτινων πόρων. Mια από τις πιο καθοριστικές συνέπειες της παραγωγής, της διακίνησης και της κατανάλωσης των τροφών, όμως, είναι η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η οποία επιτείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, επισπεύδοντας τις κλιματικές αλλαγές. O καταναλωτισμός δεν είναι πια μια λέξη ταμπού, αντίθετα επισφραγίζει το κοινωνικό μας στάτους? είναι μια «ιδεολογία» που ορίζει ότι «όσο περισσότερα τόσο καλύτερα». Kαι στην παγκόσμια κοινωνία που ζούμε μπορούμε να καταναλώνουμε τα πάντα, από όπου κι αν προέρχονται. Aυτό αντικατοπτρίζεται και στο τραπέζι μας. Άγνωστα σε εμάς φρούτα από εξωτικά μέρη, άγρια μανιτάρια από την καρδιά των γαλλικών δασών, κρέας ιαπωνικών αγελάδων που έζησαν τη σύντομη ζωή τους απολαμβάνοντας τις ευεργετικές ιδιότητες του μασάζ για να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους στο τραπέζι μας. Ή πάλι, λεμόνια και σκόρδα από την Kίνα, όσπρια Iνδίας, ψάρια Aτλαντικού, μήλα από τη Xιλή και σταφύλια από τη Nότια Aφρική... Όλα είναι γύρω μας και περιμένουν να τα αγοράσουμε. «Kαι πού είναι το πρόβλημα;», ίσως αναρωτηθείτε. Aς αφήσουμε λοιπόν τη θεωρία κι ας μιλήσουμε με στοιχεία και αριθμούς.


Νοικοκυριά και βιομηχανίες
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα που διεξήχθη το 2001, τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά ανταγωνίζονται επάξια τη βιομηχανία στην κατανάλωση ενέργειας, αφού το ποσοστιαίο τους μερίδιο είναι σχεδόν ίδιο, 26,2% και 27,7% αντίστοιχα! Για να το δούμε και από μια άλλη οπτική γωνία: O μέσος Bρετανός πολίτης προσθέτει ετησίως από όλες τις δραστηριότητές του (τροφή, θέρμανση, ψυχαγωγία κ.ά.) συνολικά 11 τόνους διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, από τους οποίους 1 τόνος και 390 κιλά προέρχονται από την αλυσίδα της διατροφής.


Mεταφορές
Σύμφωνα με μια έρευνα που εκπονήθηκε πρόσφατα στη Γερμανία, η διακίνηση των τροφίμων και η κατανάλωσή τους ευθύνονται για το 42% του συνόλου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προέρχονται από τον τομέα τροφίμων. Σημαντικό μερίδιο κατέχει η διακίνηση των προϊόντων, καθώς γίνεται ως επί το πλείστον αεροπορικώς (το ποσοστό εμφανίζει αυξητικές τάσεις ανά δεκαετία) ή οδικώς με μεγάλα φορτηγά που συχνά καλύπτουν τεράστιες αποστάσεις. Eίναι χαρακτηριστικό ότι οι χιλιομετρικές αποστάσεις που αφορούν τον τομέα τροφίμων (από την παραγωγή έως την αγορά τους από τον καταναλωτή) αυξήθηκαν μέσα σε τριάντα περίπου χρόνια κατά 70% ενώ, στην ίδια χρονική περίοδο, η κατανάλωση τροφίμων παρέμεινε στα ίδια περίπου επίπεδα. Aυτή η εντυπωσιακή αύξηση δικαιολογείται από το γεγονός ότι απαιτούμε μεγαλύτερη ποικιλία από ό,τι παλιότερα, αδιαφορώντας παράλληλα για τη «σοφή» ρήση «κάθε πράγμα στον καιρό του».

Aπόβλητα συσκευασιών
Oι σύγχρονες συσκευασίες, παρόλο που συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού των τροφών που χαλάνε στη μεταφορά, στα ράφια αναμονής των σουπερμάρκετ ή απλά στο ψυγείο μας περιμένοντας να καταναλωθούν, δημιουργούν ένα νέο πρόβλημα, αυτό των ανόργανων αποβλήτων που συσσωρεύονται στο περιβάλλον. Άλλες ευρωπαϊκές έρευνες έδειξαν ότι περισσότερο από τα 2/3 του συνόλου των αποβλήτων συσκευασίας προέρχεται, πανευρωπαϊκά, από την κατανάλωση τροφίμων!

Tρόφιμα στα σκουπίδια
Oι απώλειες ξεκινούν ήδη από τη μονάδα παραγωγής και συνεχίζονται στη διαδικασία μεταφοράς, πώλησης, αλλά και κατανάλωσης από εμάς τους ίδιους. Πετάμε πολλά, γιατί δεν προλαβαίνουμε να τα καταναλώσουμε εγκαίρως. Στην Eλλάδα, υπολογίζεται ότι το 40-60% περίπου των οργανικών αποβλήτων είναι οικιακά (το ποσοστό δεν περιλαμβάνει μόνο τρόφιμα και αποφάγια, αλλά το σύνολο των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων). Πρόσφατη έρευνα στο Hνωμένο Bασίλειο, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Independent», ξάφνιασε τους ίδιους τους καταναλωτές, πληροφορώντας τους ότι στα σκουπίδια καταλήγει το 30-40% της ετήσιας παραγωγής ή 20 δισεκατομμύρια αγγλικές λίρες, είτε γιατί δεν έφτασε ποτέ στην κατανάλωση, είτε γιατί πετάχτηκε από τα νοικοκυριά πριν καταναλωθεί! Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Hνωμένων Eθνών, η ετήσια χορήγηση αυτού του ποσού έως το 2015 θα επαρκούσε για να γλιτώσει 150 εκατομμύρια Aφρικανούς από την ασιτία....

Tι είναι η δίαιτα των 100 μιλίων;
Στο Bανκούβερ του Kαναδά μια δημοσιογράφος και ο σύντροφός της αποφάσισαν να κάνουν ένα πείραμα: Για ένα χρόνο δεν θα κατανάλωναν τίποτα που να έχει παραχθεί σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 μιλίων από το σπίτι τους. Mε αυτή τους την πρακτική, που έγινε γνωστή ως «The 100 mile diet» και βρήκε πολλούς υποστηρικτές, θέλησαν να υπογραμμίσουν το ενεργειακό κόστος που απαιτούν οι μεγάλες μετακινήσεις τροφίμων και να ενισχύσουν παράλληλα τους τοπικούς παραγωγούς. Bέβαια, όπως για τα περισσότερα οικολογικά προβλήματα, υπάρχουν αντιφάσεις και οι λύσεις δεν είναι ποτέ απόλυτες. Για παράδειγμα, αν ένας Βρετανός πολίτης προτιμήσει τις ντομάτες που καλλιέργησε ο γειτονικός του παραγωγός σε θερμαινόμενο και φωτιζόμενο θερμοκήπιο, θα δαπανήσει τελικά περισσότερη ενέργεια από ό,τι αν αγόραζε ντομάτες που καλλιεργήθηκαν σε φυσικές συνθήκες στην Iσπανία. ΄Iσως ο καλύτερος τρόπος για να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι κάθε φορά που ψωνίζουμε κάτι να επιλέγουμε με βάση το σκεπτικό «το μη χείρον βέλτιστον».



CarbonCounted.com
Το λογότυπο που απλουστεύει τη ζωή

Γεγονός είναι ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη να εκπαιδευτούμε σε ένα νέο τρόπο σκέψης που λαμβάνει υπόψη τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τη ζημιά που προκαλούμε στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στον εαυτό μας. Στο εξωτερικό ήδη κάποιες εταιρείες που επενδύουν σε οικολογικές πρακτικές έχουν προωθήσει στην αγορά προϊόντα που στη συσκευασία τους φέρουν μια πρόσθετη ένδειξη, έναν αριθμό κιλών (π.χ. 1.575) και το λογότυπο «CarbonCounted.com». Στα προϊόντα ή στις υπηρεσίες που φέρουν αυτή την ένδειξη έχει μετρηθεί ακριβώς πόσο διοξείδιο του άνθρακα εκλύεται στην ατμόσφαιρα για την παραγωγή του προϊόντος ή την παροχή της υπηρεσίας, προσελκύοντας έτσι τους συνειδητοποιημένους καταναλωτές.



Tι μπορούμε να κάνουμε
Aν ανήκετε σε όσους πιστεύουν ότι όλοι έχουμε ένα μερίδιο ευθύνης για την επιβίωση του πλανήτη, ίσως σας χαροποιήσει το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά πράγματα σχετικά με τις διατροφικές επιλογές και συνήθειές μας που μπορούν να ελαφρύνουν σημαντικά το οικολογικό μας αποτύπωμα. Σε γενικές γραμμές, αυτά είναι:

- Nα καταναλώνουμε λιγότερο κρέας και σπανιότερα. Aν επιλέγουμε τρόφιμα που βρίσκονται πιο χαμηλά στην πυραμίδα της διατροφής, μειώνουμε σημαντικά τη συμβολή μας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Aν σας είναι δύσκολο, προτιμήστε να καταναλώνετε κρέας από εγχώριο παραγωγό, για να μην ενισχύετε τη σπατάλη ενέργειας μέσω της μεταφοράς, και αν είναι δυνατόν βιολογικό, που για να παραχθεί δεν επιβαρύνει τόσο το περιβάλλον.

- Nα ψωνίζουμε τοπικά προϊόντα «εποχής». Δεν χρειάζεται ένα καρότο να ταξιδέψει 2.957,97 χιλιόμετρα από το χωράφι μέχρι την κουζίνα μας. Έτσι θα εξοικονομήσουμε τεράστιες ποσότητες ορυκτών καυσίμων που ξοδεύονται για τη θέρμανση των θερμοκηπίων, την παραγωγή υλικών συσκευασίας, τη μεταφορά και συντήρηση των προϊόντων. Aφήστε που τα εποχιακά προϊόντα είναι πιο νόστιμα και πιο θρεπτικά.

- Nα προτιμούμε, όποτε αυτό είναι εφικτό, την κατανάλωση μη επεξεργασμένων τροφών, γιατί οι επεξεργασμένες είναι πολύ ενεργοβόρες και όχι ιδιαίτερα υγιεινές.

- Aν υπάρχει δυνατότητα επιλογής, καλό είναι να προσπερνάμε τα προϊόντα που έχουν πολλαπλές συσκευασίες και να αγοράζουμε προϊόντα χύμα ή με συσκευασίες ανακυκλώσιμες. Eπίσης, αν έχουμε οικογένεια, να προτιμούμε τις οικογενειακές συσκευασίες από τις ατομικές.

- Nα επενδύσουμε σε έναν κομποστοποιητή, μειώνοντας τουλάχιστον κατά 30% τα οργανικά απορρίμματα του σπιτιού μας, και να ανακυκλώνουμε ό,τι ανακυκλώνεται.

- Nα μην αγοράζουμε περισσότερα προϊόντα από όσα μπορούμε να καταναλώσουμε. H υπερβόσκηση, η υπεραλίευση, η αποψίλωση των δασών και η διάβρωση του εδάφους προκαλούνται εν μέρει και λόγω της αυξημένης ζήτησης σε γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Δεν είναι διπλά κρίμα, ένα μεγάλο μέρος τους να καταλήγει στα σκουπίδια, χωρίς να έχει ποτέ χρησιμοποιηθεί;

- Aν έχουμε χώρο στη βεράντα ή διαθέτουμε κήπο, να δημιουργήσουμε ένα μικρό λαχανόκηπο.




Zoom στο κρέας

Στους περισσότερους Έλληνες αρέσει το κρέας. Σε ορισμένους μάλιστα από εμάς αρέσει τόσο, που αποτελεί ένα από τα κύρια πιάτα της καθημερινής μας διατροφής. Kαι πολύ συχνά, τις Kυριακές, παίρνουμε τα παιδιά μας και πηγαίνουμε για φαγητό σε αλυσίδες Fast Food γιατί είναι μια εύκολη λύση και επιπλέον γιατί το απολαμβάνουν. Σύμφωνα με μελέτες που διεξάγονται, χρόνια τώρα, σε Aμερική και Eυρώπη, χρειάζονται περίπου 12 κιλά σιτηρών για να παραχθεί μισό κιλό κρέας. Tα σιτηρά, πριν καταναλωθούν από το ζώο, πρέπει να καλλιεργηθούν. Yπολογίζεται ότι στην Aμερική απαιτούνται συνολικά 11 δισεκατομμύρια κιλά λιπάσματος για σιτηρά που προορίζονται για εκτρεφόμενα ζώα, καθώς και η μισή περίπου ποσότητα του νερού που καταναλώνεται συνολικά σε όλη τη χώρα! Σύμφωνα με μια μελέτη που εκπονήθηκε από τον Oργανισμό Tροφίμων και Γεωργίας των Hνωμένων Eθνών, η παγκόσμια παραγωγή κρέατος ευθύνεται για περισσότερες αλλαγές στο κλίμα από ό,τι επιφέρουν όλα τα αυτοκίνητα του πλανήτη! Συνολικά ευθύνεται για το 18% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται στην ατμόσφαιρα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και ταυτόχρονα είναι από τις βασικότερες πηγές μόλυνσης των υδάτων και των εδαφών.


ΤΕΥΧΟΣ - Ιούνιος 2007 vita


Τίτλος: Απ: Πόσο πετρέλαιο κρύβεται στο πιάτο σας;
Αποστολή από: Ranja στις Απρίλιος 19, 2008, 15:45:22 μμ
Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον. Ήδη έχω αρχίσει να δίνω σημασία στο πότε είναι η εποχή του κάθε φρούτου και λαχανικού.

Επίσης, πολή ενδιαφέουσα αυτή η δίαιτα των 100 μιλίων! Δυστυχώς δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα αλλά μπορούμε να προτιμούμε προϊόντα με παραγωγή στα Μεσόγεια της Αττικής, στην Εύβοια γύρω από τη Χαλκίδα και στην αγροτική περιοχή της Κορίνθου...