Νηστεία

[Γενικά]

Γενικά
Όπως συμβαίνει και με τον μοναχισμό, η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια. Στους αρχαίους ασιατικούς λαούς και στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι. Προκειμένου να ετοιμασθούν οι πιστοί για τη συμμετοχή τους σε θρησκευτικές τελετές ή για να τιμήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε να απόσχουν γενικά ή μερικά από τροφές.
Οι Αιγύπτιοι, όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος, υποβάλλονταν σε νηστεία για θρησκευτικούς αλλά και για λόγους υγιεινής. Νήστευαν κυρίως στις μεγάλες εορτές της Ίσιδας. Από τους Αιγυπτίους η συνήθεια της νηστείας πέρασε στους Έλληνες και τους Εβραίους, από τους οποίους την παρέλαβαν αργότερα οι Χριστιανοί και Μωαμεθανοί.

Η νηστεία στους Έλληνες
Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν μάλλον περιορισμένη και μόνο από τους συμμετέχοντες στα διάφορα «μυστήρια» σε αντίθεση με τη λιτότητα στη δίαιτα που ήταν ιδιάζον γνώρισμα των Ελλήνων αλλά και των μεγάλων φιλοσόφων όπως για παράδειγμα ο Σωκράτης, ο Πλάτων.
Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς, οι βασιλείς και οι στρατηγοί προκειμένου να θυσιάσουν. Οι άλλοι, και μάλιστα οι Αθηναίοι, νήστευαν μόνο κατά τις εορτές των «Ελευσινίων» και των Θεσμοφορίων για κάθαρση και εξιλασμό. Γενικά οι Έλληνες θεωρούσαν τη νηστεία ως δοκιμασία που συνέτεινε στη προσέγγιση του ανθρώπου στο «θείον» την «θέωση».
Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει και θρησκευτικές και φιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οι Ορφικοί και οι Πυθαγόρειοι.

Ορθόδοξη Εκκλησία
Σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες του Κανονικού Δικαίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας, νηστείες ονομάσθηκαν οι ημέρες κατα τις οποίες οι πιστοί οφείλουν να απέχουν από τις ηδονές του βίου και ορισμένων τροφών και ποτών. Κατά τον Κ. Ράλλη νηστείες καλούνται οι υπό της Εκκλησίας θεσπισμένες ημέρες «καθ΄ας οι πιστοί εν πνευματική συντριβή και μετανοία οφείλουν να ανυψούν το πνεύμα προς τον Κύριον δια ναρκώσεως της σαρκός, απεχόμενοι των ηδονών του βίου και ωρισμένων βρωμάτων και ποτών».
Τέτοιες ημέρες του έτους είναι οι ακόλουθες εννέα:
1.   Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή,
2.   Η πρό των Χριστουγέννων 40ήμερη νηστεία, αρχίζει 15 Νοεμβρίου και λήγει 25 Δεκεμβρίου,
3.   Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων, αρχίζει μετά τη Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει στις 29 Ιουνίου, στη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
4.   Η νηστεία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή του 15Αύγουστου, αρχίζει τη 1η Αυγούστου και λήγει στις 15 του ίδιου μήνα.
5.   Η νηστεία της 29ης Αυγούστου, ιερής μνήμης αποκεφαλισμού του Ιωάννη του Προδρόμου.
6.   Η νηστεία της 14ης Σεπτεμβρίου, ιερής μνήμης της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού.
7.   Η προηγουμένη των Θεοφανίων, στις 5 Ιανουαρίου.
8.   Η νηστεία της Τετάρτης εκάστης εβδομάδας και
9.   Η νηστεία της Παρασκευής εκάστης εβδομάδας.

Αποχή βρώσης
Κατά τις ημέρες των νηστειών επιβάλλεται στους Χριστιανούς η αποχή της βρώσης κρέατος, αυγών, γάλακτος, ζωικών προϊόντων, και γαλακτοκομικών προϊόντων, ιχθύων (εκτός των θαλασσινών, οστράκων, αυγοτάραχου και χαβιάρι), ελαίου (εκτός τις ελιές) και του οίνου και κατ΄ επέκταση των σημερινών οινοπνευματωδών ποτών.

Μεγάλη Τεσσαρακοστή
Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ονομάζεται έτσι γιατί περιλαμβάνει ακριβώς σαράντα ημέρες δηλ. από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου.
Μεγάλη ονομάζεται όχι για τη μεγάλη διάρκειά της αλλά για τη σημασία της που γίνεται σε ανάμνηση των Παθών του Χριστού και αποτελεί την προετοιμασία των πιστών για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα.
Η Μεγάλη Εβδομάδα δεν περιλαμβάνεται στη Σαρακοστή και η νηστεία της είναι ιδιαίτερη και αυστηρή. Σε όλες τις ημέρες της Μεγάλης Σαρακοστής τηρείται αυστηρή νηστεία εκτός του Σαββάτου και Κυριακής όπου γίνεται κατάλυση οίνου και ελαίου.
Εξαίρεση αποτελεί η γιορτή των Αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων όπου καταλύεται το λάδι καθώς και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου οπότε καταλύεται το ψάρι, όποια μέρα και να γιορτασθεί.
Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τηρείται αυστηρή νηστεία ακόμα και το Μεγάλο Σάββατο όπου είναι και το μόνο Σάββατο του έτους που, σύμφωνα με τους κανόνες της εκκλησίας, δεν τρώγεται το λάδι.

πολυ ενδιαφερον βαγγο.
εσεις οι υπολοιπιοι συνηθιζετε να νηστευετε?
τα παιδια σας τα παροτρυνετε στη νηστεια?
εγω προσωπικα δεν ειμαι πολυ αυστηρη με το θεμα αλλα οταν πω οτι νηστευω νηστευω σωστα περισυ μαλιστα για πρωτη φορα νηστεψα ολη τη σαρακοστη.
εσεις?

πολυ καλο Βαγγο
εγω δεν κραταω νηστεια 
γιατι απλα πρεπει να νιωθεις ετοιμος να κρατησεις κι οχι επειδη πλησιαζει καποια μεγαλη γιορτη
το φαγητο εξαλλου δεν ειναι αμαρτια

Εγώ νηστεύω μόνο την Μεγάλη Εβδομάδα. Και τα παιδιά μόνο κρέας δεν τους δίνω εκείνες τις μέρες. Δεν μπορώ να τους κόψω το γάλα.

καλα κανεις μαιρη ως γνωστον ο πεθερος μου ειναι παπας καποια στιγμη ενας μητροπολιτης ειπε στην πεθερα μου οταν ειχε τα παιδια μικρα οτι το γαλα δεν πρεπει να τους το κοβει ποτε και για κανεναν λογο.
εγω συμφωνω σιγα σιγα να μαθαινουν τι παει να πει νηστεια ωστε να αποφασισουν τι θα κανουν ως ενηλικες

τωρα τα παιδια τι αμαρτιες εχουν κανει και πρεπει να τηρουν τους κανονες της νηστειας
φυσικα και θα πρεπει να τρωνε γαλα

Όσο ήμουν ελεύθερη το πρόγραμμα της νηστείας τηρείτο με ευλάβεια στο σπίτι καθ'οτι μας παρότρυνε η μαμά αφού εκείνη επιμελούνταν το καθημερινό μας διαιτολόγιο και μας κρατούσε ενήμερους για το εορτολόγιο από το οποίο δεν αποκλίναμε. Από τότε που έχω αποκτήσει δική μου οικογένεια, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα...για πρακτικούς λόγους...Πάντως τις "βασικές" ημέρες νηστειών τις τηρούμε στο σπίτι...τώρα ας πούμε το 15Αύγουστο που είναι ομολογουμένως μία μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης και επιβάλλεται πριν η αντίστοιχη νηστεία δεν τα καταφέρνουμε πάντα γιατί εκείνη την περίοδο είμαστε διακοπές...
Το σημαντικό πάντως είναι να συνδυάζεται η νηστεία με την αντίστοιχη ενημέρωση κυρίως προς τα παιδιά μας ώστε να αντιλαμβάνονται για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό και όχι να γίνεται μηχανικά έτσι ώστε να είναι σε θέση - πιθανόν αργότερα - να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να συνεχιστεί αυτό ή όχι. Σε κάθε περίπτωση η νηστεία θα πρέπει να συμφωνεί με την ηλικία και την κατάσταση υγείας του κάθε ενός.
Εγώ προσωπικά έχω τηρήσει ακόμη και την νηστεία της Σαρακοστής σε συνδυασμό τόσο για θέματα πειθαρχίας ως προς την διατροφή μου (όχι για δίαιτα) όσο και για θρησκευτικούς λόγους.
Τώρα όσον αφορά τις Τετάρτες και Παρασκευές κάθε εβδομάδας νομίζω ότι είναι μία καλή ευκαιρία συνδυαστικά με την νηστεία αυτή καθ'αυτή να εμπλουτίσουμε το διαιτολόγιό μας με εναλλακτικές τροφές του κρέατος και των ζωικών λιπών ώστε να ωφεληθούμε διπλά...

Τα καλά και συμφέροντα. Που για εμέ σημαίνει πως νηστεύω βαριά κάθε που κάνω κάτι δύσκολο και θέλω να πάει καλά. Σαν τάμα να πούμε. Βεβαίως έτσι κι αλλιώς σπίτι δεν τρώω κρέας, οπότε το κρέας το κόβω στις νηστείες και απέξω (ταβέρνα π.χ.)
Μεγάλη απογοήτευση νιώθω με γνωστούς και γνωστές μου που ενώ νηστεύουν κανονικά, σ όλες τις νηστείες που η Vago είχε την καλωσύνη να μας γράψει, έχουν καθημερινά πολύ κακή συμπεριφορά και για τους κοντινούς τους αλλά και για γνωστούς τους. Εκεί πια δεν είμαι σίγουρη ότι θέλω να νηστεύω.

Συμφωνω απολυτα μαζι σου ΝΕΝΑ ετσι ακριβως και εγω κανω οταν εχω τη δυναμη και θελω τη βοηθεια του θεου τοτε και μονο τοτε νηστευω πραγματικα ομως...η

Εγώ παντα νήστευα την Μ. Εβδομάδα γιατι οπως και η Αρτεμις ετσι κι εγω όσο ζούσα στο πατρικό μου η μητερα μου φροντιζε για το καθημερινό φαγητο μας. Τα τελευταια χρόνια για προσωπικους λόγους (κάτι σαν το ταμα που αναφερει η Νένα) νηστεύω ολη τη Σαρακοστή. Δεν μου λειπει καθολου το κρεας και εκτος απο αυτο νιώθω καλύτερα με τον εαυτο μου και ψυχολογικά αλλα και σωματικά λόγω της αποτοξίνωσης που κάνω. Μεγαλώνοντας το παιδί μου θα ήθελα να μάθει να νηστεύει τουλάχιστον την Μ. Εβδομάδα. Θα το θεωρουσα πολύ ασχημο αν τον εβλεπα Μ. Παρασκευή να τρωει μπριζόλα.

Κυρίως λόγω καταγωγής δεν έμαθα στη νηστεία.
Παρ' όλα αυτά τη Μεγάλη εβδομάδα "προσπαθώ" να είμαι τυπική. Άλλοτε το καταφέρνω και άλλοτε πάλι όχι.
Τι σημαίνει αυτό ? Αυτό που πιστεύω είναι ότι αν δε το νοιώθει κάποιος να το κάνει μέσα από την ψυχή του δεν έχει νόημα.
Νηστεία για μένα σημαίνει και πολλά άλλα πράγματα.
Ο καθένας όπως το νοιώθει και όπως πράττει. 
Μεγάλη κοινωνία είμαστε εξάλλου.