Σύμη

 
 Σύμη
 
Ο Μέγας Μάγιστρος Φούλκων Ντε Βιλλαρέ άρχων της Σύμης την εποχή των ιπποτών.
Σύμη
Στους Ιππότες: Η Σύμη βρέθηκε το 1309 στην κατοχή του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ.
 
Ήταν διοικητικά ελεύθερη με μόνη οικονομική επιβάρυνση 500 «άσπρα» που κατέβαλλε κάθε χρόνο στο Μεγάλο Μάγιστρο του Τάγματος. Οι Ιωαννίτες Ιππότες εκτός από την επιδιόρθωση των τειχών του φρουρίου που έκαμαν το 1507, όταν δηλαδή άρχισαν να απειλούνται από τους Τούρκους, δεν έκαμαν τίποτε άλλο στο νησί που να θυμίζει το πέρασμά τους.
 
Τουρκοκρατία: Το 1522 ο Σουλεημάν ο Μεγαλοπρεπής κατέκτησε το νησί και η Σύμη έζησε αυτόνομη κάτω από τους Τούρκους.
 
Την αυτονομία της Σύμης την κατοχύρωσε ο σουλτάνος Σουλεϊμάν με φιρμάνι το οποίο ανανεωνόταν από τους διαδόχους του.
 
Χάρη στην αυτονομία αυτή ο δραστήριος πληθυσμός της Σύμης βρήκε την ευκαιρία να αναπτυχθεί και να φτάσει σε αξιόλογη ευημερία.
 
 
Από το 1912 περιήλθε κάτω από Ιταλική κατοχή, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή για τους κατοίκους.
 
Η άλλοτε ευημερούσα Σύμη γνώρισε μέρες φτώχειας. Εκείνη την περίοδο έγινε και η αντικατάσταση των ιστιοφόρων με τα ατμοκίνητα πλοία, η σπογγαλιεία άρχισε να παρακμάζει ενώ ξεκίνησε και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, που οδήγησε σε μεγάλο κύμα μετανάστευσης.
 
Το 1943 τελείωσε η Ιταλική κυριαρχία. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1944, οι ʼγγλοι καταλαμβάνουν για τρίτη φορά τη Σύμη, ενώ την ίδια ημέρα ανατινάχτηκε το Κάστρο της και όλη η γύρω από αυτό περιοχή.
 
Στις 8 Μαϊου 1945 υπογράφηκε στη Σύμη η παράδοση των Δωδεκανήσων από τους Γερμανούς, ενώ την 1η Απριλίου του 1947, η Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση παρέδωσε καθήκοντα στην Ελληνική Διοίκηση.
 
Τέλος, στις 7 Μαρτίου 1948 στη Σύμη υπεγράφη το Πρωτόκολλο Ενσωμάτωσης και παράδοσης όλων των νησιών της Δωδεκανήσου στο Ελληνικό κράτος - στη μητέρα Ελλάδα.
 
 
ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΗ - ΠΑΝΟΡΜΙΤΗ
 
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΥΜΗΣ
 
 
 
Ι.Μ ΠΑΝΟΡΜΙΤΗ ΣΥΜΗΣ
 
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ > Η περίοδος 1821 - 1948
 
 
Από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, όπως πληροφορούμαστε από τις πηγές αυτής της εποχής και ιδιαίτερα από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Κολασσαείς, στην Φρυγία της Μ. Ασίας (απέναντι ακριβώς απ’ τη Σύμη) ακμάζει η αίρεση της Αγγελολατρείας.
 
(Πρέσβευε στη λατρεία προς τους Αγγέλους, αφού οι άνθρωποι είναι ανάξιοι για να απονέμουν άμεσα λατρεία στο Θεό.)
 
Υπό την επίδραση αυτής, δημιουργούνται και στη Σύμη κέντρα λατρείας και παρατηρείται μία ροπή της τοπικής ευσέβειας προς τους Αγγέλους. Οι πυρήνες αυτοί παραμένουν, και όταν η αίρεση σβήνει, αποδίδονται στην Ορθόδοξη λατρεία.
 
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το ότι στο νησί σήμερα υπάρχουν εννέα συνολικά μοναστήρια επ΄ ονόματι του Ταξιάρχου Μιχαήλ, τα οποία αντιστοιχούν στα
 ισάριθμα αγγελικά τάγματα.
 
Το μεγαλύτερο απο  αυτά είναι του Πανορμίτη, που βρίσκεται στο νότιο άκρο του νησιού χτισμένο στο μυχό ενός πανέμορφου όρμου, του «Πανόρμου», από τον οποίο πήρε και την ονομασία του.
 
Κατά την παράδοση, η ανέγερση ναού στο σημείο εκείνο, έγινε όταν σκάβοντας «η Μαριώ του Πρωτενιού» μία ευλαβής Συμαία, βρήκε μία μικρή εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ, της οποίας κατοικία υπήρξε ο πρώτος ναός.
 
Ο σημερινός, είναι κτίσμα του ΙΗ΄ αιώνος — συγκεκριμένα του 1783 —  όπως μαρτυρά η εντοιχισμένη εξωτερικά μαρμάρινη επιγραφή.
 
Πρόκειται για μία ευρύχωρη μονόκλιτη Βασιλική με δύο εσωτερικά σταυροθόλια, η οποία τυγχάνει εξ ολοκλήρου κατάγραφη.
 
Η αγιογράφηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη σαφή μαρτυρία της κτιτορικής επιγραφής το 1792 από τους αυτόχθονες αγιογράφους Ιερομόναχο Νεόφυτο και Κυριάκο Καρακωστή.
 
Θαύμα υπομονής και επιδεξιότητας αποτελεί η περισπούδαστη και περίτεχνη κατασκευή του εξαιρετικού ξυλόγλυπτου τέμπλου, το οποίο είναι έργο του μεγάλου Κώου τεχνίτη Δράκου Ταλιαδούρου. Αυτό άρχισε να κατασκευάζεται το ίδιο έτος με τον ναό, ολοκληρώθηκε δε το 1787.
 
Δέος όμως προκαλεί η εφέστια θαυματουργή Εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ, η οποία κατέχοντας φυσικές διαστάσεις, επισκοπεί στο χώρο του Καθολικού.
 
Υψηλής τέχνης είναι και το εξ ολοκλήρου ασημένιο και ανάγλυφο επικάλλυμα, το οποίο προσδίδει επιπλέον λαμπρότητα και αίγλη στη φωτοφόρο μορφή του Μεγίστου Αρχαγγέλου.
 
Τούτο φιλοτεχνήθηκε από τον αργυροχόο Ιωάννη Πελοπονήσιο το 1724 με δαπάνες όλης της κοινότητας της Σύμης, όπως μαρτυρά το ιαμβικό επίγραμμα πού σώζεται στο ξίφος που βρίσκεται στο δεξί χέρι του Ταξιάρχη.
 
Ο Αρχάγγελος εικονίζεται ολόσωμος, επιβλητικός και θριαμβευτής, έχοντας αποτυπωμένη στην θεϊκή μορφή του ουράνια γαλήνη και υπερκόσμια γλυκύτητα. Κάτω από τα πόδια του κείτεται ανθρώπινο πτώμα, την ψυχή του οποίου με μορφή βρέφους κρατά ο Αρχάγγελος με το αριστερό χέρι, υπενθυμίζοντας έτσι την ιδιότητά του ως ψυχοπομπού Αγγέλου.
 
Πάνω από την κεντρική πύλη της Μονής βρίσκεται το περίφημο καμπαναριό του Πανορμίτη, κτίσμα του 1911 πού συγγενεύει με ρωσικά καμπαναριά όπως π.χ. της Λαύρας Ζαγκόρσκ.
 
Διακεκριμένος αρχιτέκτων γράφει: «Το καμπαναριό πανύψηλο τινάζεται στην είσοδο του μοναστηριού μπαρόκ και αναγέννηση ισοζυγιάζονται απάνω του... κέντρο και επίκεντρο μιας ειρήνης από θάλασσα και πεύκο και μιας ιαχής στον άνεμο».
 
Τα δημιουργήματα της συμαϊκής λαϊκής μούσας καθρεφτίζουν ξεκάθαρα τα συναισθήματα των Συμιακών για τον πολιούχο τους.
Νιώθουν τρυφερή στοργή κι απόλυτη εμπιστοσύνη για τη δική του ανταπόκριση. Τον αισθάνονται δικό τους, συγγενή τους, πατριώτη τους. Γι΄ αυτό και οι επικλήσεις τους:
“Ω Παερμιώτη Συμιακέ”, “Παερμιωτάκιμ μου χρουσό”
Παρέλαβαν από τους Χριστιανούς της Μικράς Ασίας την τιμητική προσκύνηση και τον ευλαβικό σεβασμό προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, αλλά η ψυχή τους φίλτραρε κατά το δοκούν το πρόσωπο του Ταξιάρχη. Στο θέλημα αυτής της ζωηρής ψυχής ταίριαζαν άλλα “χρώματα”.
Τον ταύτισαν με φορέα της χαράς και φρουρό της ευτυχίας! Τον αποσυνέδεσαν από την έννοια του ψυχαγωγού, παρόλο που ο Αρχάγγελος Μιχαήλ -στις μονές και στα ξωκλήσια του στη Σύμη- εικονίζεται να πατάει σ' ένα άπνοο σώμα, του οποίου την ψυχή ανυψώνει με τ' αριστερό του χέρι για να τη μεταφέρει στον Θεό. Ο Συμιακός γνωρίζει ότι ο Αρχάγγελος, χαρακτηρίζεται ψυχοπομπός, μα αρνείται πεισματικά να δεχθεί τη σχέση του πολιούχου του με το θάνατο. Πείσμα βαθύ είναι αυτό! Είναι ανυποχώρητος στη θέση του ότι ο Ταξιάρχης συνδέεται πάντοτε με τη ζωή και μόνο μ' αυτήν. Γι' αυτό κι αποδίδει το θάνατο στην απουσία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη:
 
“Ο Παερνιώτης έλειπε κι η Παναγιά εκοιμάτο,
Κι εβάλα το κορμάκι σου στην πλάκαν αποκάτω”
Η Σύμη περιέχεται μέσα στον ευρύτερο κόλπο της Δωρίδας, στα ΝΔ παράλια της Μ. Ασίας -σαν προέκτασή της-, κι ανέκαθεν συνδέονταν οι δυο πλευρές ως ένας ενιαίος χώρος, οικονομικός και πολιτισμικός. Με την καρσινή της μικρασιατική παραλιακή ζώνη, τα Πέρα, υπήρχαν εμπορικές ανταλλαγές υλικών αγαθών και πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις .
Με “βάρκα” αυτή την τακτική επικοινωνία με τη Μ. Ασία, ταξίδεψαν οι “άγγελοι” στη Σύμη. Οι νησιώτες ενστερνίστηκαν τον μεγάλο σεβασμό των χριστιανών Μικρασιατών προς τους αγγέλους κι ειδικότερα προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Εγινε για τους θαλασσινούς της Σύμης ο άμεσος κι αποτελεσματικός προστάτης τους απέναντι στους κινδύνους της θάλασσας και της στεριάς, ο φερέγγυος μεσολαβητής τους προς τον Θεό για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους, ο άγγελος ο φύλακάς τους! 
 
Ετσι, προέκυψαν κι οι εννέα ναοί προς τιμήν του (2 μόνες και 7 ξωκλήσια). Οι Συμιακοί του αφιέρωσαν τόσους ναούς όσα και τα τάγματα των αγγέλων. Αυτά είναι οι Άγγελοι, οι Αρχάγγελοι, οι Θρόνοι, οι Δυνάμεις, οι Αρχές, οι Κυριότητες, οι Εξουσίες, τα Χερουβίμ και τα Σεραφείμ.
Οι μονές είναι η Σταυροπηγιακή Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Ρουκουνιώτη κι η Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη και τα ξωκλήσια: ο Αυλακιώτης, ο Θαρρινός, ο Καϊλλιώτης, ο Κουρκουνιώτης, ο Κοκκιμίδης, ο Μιχαήλης του Nιβορειού, ο Περιβλιώτης.
Ξεχωρίζει βέβαια – και για την τοποθεσία της- η Μονή του Πανορμίτη, στην οποία τελείται και το μυστήριο της βάπτισης. Μάλιστα, πολλοί είναι αυτοί που θέλουν για... νονό του παιδιού τους τον ίδιο τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Σε αυτήν την περίπτωση ο ηγούμενος της Μονής ή ο ιερέας που θα τελέσει το μυστήριο της βάπτισης παίρνει από το ιερό μια εικόνα του Αρχαγγέλου και δένει επάνω της την άκρη μιας μακριάς άσπρης κορδέλας, στερεώνει την άλλη της άκρη στην κολυμβήθρα και δίνει την εικόνα σ' ένα αγόρι να την κρατήσει. Επειτα του ζητά να σταθεί πλάι στους αναδόχους. Ετσι, γίνεται κι ο Πανορμίτης γίνεται συνανάδοχος και παίρνει υπό την προστασία του το νεοφώτιστο παιδί.
 
Η λαϊκή παράδοση συνδέει την ίδρυση της Μονής του Πανορμίτη με την ευλάβεια του συμιακού λαού. Μια θεοσεβούμενη γυναίκα, η Μαριώ του Πρωτενιού, βρήκε σκάβοντας το χωράφι της στον Πάνορμο ένα μικρό εικόνισμα του Μιχαήλ του Πανορμίτη στη ρίζα ενός σχίνου. Τη μετέφερε στο σπίτι της και την τοποθέτησε ανάμεσα στα άλλα εικονίσματά της. Την επόμενη όμως η εικόνα έλειπε από τη θέση της. Πήγε πάλι η Μαριώ στον Πάνορμο και βρήκε το εικόνισμα στο ίδιο σημείο. Το ξαναπήρε μαζί της, αλλά για μια ακόμα φορά ο Αρχάγγελος Μιχαήλ “δραπέτευσε” από το σπίτι της. Ομως, εμφανίστηκε στον ύπνο της γυναίκας και της εξέφρασε την επιθυμία του να μείνει στον Πάνορμο. Η Μαριώ συμβουλεύτηκε τον πνευματικό της κι εκείνος της είπε να κτίσει ένα εκκλησάκι στον τόπο όπου βρήκε το εικόνισμα.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ : ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ : ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ
 
Ο όρμος του Πανορμίτη ανοίγεται μπροστά μας. Το μοναστήρι έχει εξελιχθεί σε ένα μεγάλο κτιριακό συγκρότημα, μέσα από αρκετό πράσινο. Η ύπαρξη της ιστορικής μονής στο 15ο αιώνα επιβεβαιώνεται από ένα χειρόγραφο του 1460, που σωζόταν έως το 1862. Την ίδρυση της μονής Πανορμίτη η λαϊκή παράδοση την συνδέει με την ευλάβεια του συμιακού λαού. Το μοναστήρι ενίσχυσε την Ελληνική Επανάσταση, όπως αναφέρει η παράδοση μας. Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η ασημοντυμένη εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ. Στη Μονή έχουν ιδρυθεί δύο μουσεία, ένα εκκλησιαστικής τέχνης και ένα λαογραφικό. Υπάρχει, επίσης Βιβλιοθήκη με μεταβυζαντινά χειρόγραφα. Η Μονή φιλοξενεί τα καλοκαίρια στα κελιά της μεγάλο αριθμό παραθεριστών προσφέροντας κάθε άνεση έναντι χαμηλού μισθίου. Στο γηροκομείο της, που ίδρυσε ο Ηγούμενος Γαβριήλ, περιθάλπει άπορους γέρους. Έχει πλούσιο κοινωνικό έργο, βοηθάει άπορες οικογένειες, προσφέροντας εργασία, χορηγεί υποτροφίες σε οικονομικά αδύναμους μαθητές και φοιτητές. Η Μονή γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου και την Πεντηκοστή.
 
Θαυμάσια είναι η διαδρομή Σύμης - Πανορμίτη από τη ξηρά. Θα συναντήσουμε τον Άγιο Κωνσταντίνο και ανάμεσα σε δάσος από κυπαρίσσια, πυκνό και ζωογόνο, την Παναγιά τη Στρατερή, τον Άγιο Ιωάννη, τον Άγιο Δημήτρη, την Άγια Μαρίνα της Νεράς και το μοναστήρι του Μεγάλου Σωτήρη. Απέναντι από το Σωτήρη το Μεγάλο υπάρχει το μονοπάτι που οδηγεί στα πέτρινα πατητήρια.
ΙΣΤΟΡΙΑ - ΣΥΝΤΟΜΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ 8ης ΜΑIΟΥ ΤΟΥ 1945
ΤΟΥ Ι.Μ ΒΟΛΟΝΑΚΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ
 
Η Σύμη, νησί της Δωδεκανήσου, το πλησιέστερο με τη Ρόδο, είχε από τα πολύ αρχαία χρόνια την ίδια ιστορική μοίρα με τη Ρόδο. Επιδρομείς και κατακτητές πολλοί και το 1306 οι σταυροφόροι, από το 1523 οι Τούρκοι, από τις 5 Μαiου του 1912 οι Ιταλοί και από το 1943 οι Γερμανοί, ως την 8ης Μαiου του 1945, ημέρα της παράδοσης της Δωδεκανήσου από τους Γερμανούς στους συμμάχους, που έγινε στη Σύμη.
 
ΠΑΡΑΛΙΕΣ & ΓΥΡΩ ΝΗΣΑΚΙΑ
Το καλοκαίρι ξεκινάνε από το γιαλό καΐκια και μικρά σκάφη με προορισμό τις θαυμάσιες παραλίες του νησιού εκτελώντας ημερήσιες εκδρομές.
Νος
 
Δημοφιλής παραλία - η κοντινότερη παραλία του οικισμού της Σύμης.

Άγιος Γεώργιος Δυσάλωνας
 
Η πιο εντυπωσιακή ίσως παραλία γιατί έχει πίσω της ένα κάθετο βράχο ύψους γύρω στα 300 μ.

Άγιος Νικόλαος
 
Αμμουδερή παραλία με δέντρα που προσφέρουν ίσκιο. Προσβάσιμη με τα πόδια από το Πέδι ή με καΐκι.

Νανού
 
Γραφική παραλία με κυπαρίσσια.

Μαραθούντα
 
Νοτιότερα της Νανού στενότερος όρμος με πεντακάθαρα νερά.

Φανερωμένη
 
Όμορφος όρμος 20΄ με τα πόδια από τον Πανορμίτη.

Πανορμίτης
 
Μικρός απάνεμος όρμος ιδανικός για κολύμπι σε συνδυασμό με εκδρομή στην ομώνυμη μονή του Πανορμίτη.

Σεσκλιά
 
Νησάκι στο νότιο άκρο της Σύμης με ολοκάθαρα νερά. Προσβάσιμο μόνο με καΐκι.

Νύμος
 
Νησί στο Βόρειο άκρο της Σύμης - παραλία με βότσαλο.

Άγιος Αιμιλιανός
 
Πολύ γραφική παραλία δυτικά της Σύμης. Σε αυτό το σημείο η στεριά στενεύει δημιουργώντας ένα νησάκι πάνω στο οποίο βρίσκεται μία εκκλησία – σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η παραλία Μαρόνι.

Άγιος Βασίλειος
 
Από τις ωραιότερες παραλίες με βότσαλο μέσα σε ένα μεγάλο και βαθύ όρμο πλαισιωμένο από βουνά με αραιά αγριοκυπάρισσα.

Πέδι
 
Από τις δημοφιλέστερες παραλίες στης Σύμης - προσβάσιμη με τα πόδια, με ταξί ή λεωφορείο.

Αγία Μαρίνα
 
Ένα χαριτωμένο βραχώδες νησάκι κοντά στο γιαλό με το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνα και κρυστάλλινα νερά.

Νημπορειό
 
Μεγάλη παραλία με βότσαλο μόλις 15΄ με τα πόδια από το λιμάνι της Σύμης. Προσβάσιμη με τα πόδια, με ταξί ή καΐκι.

Τολί
 
Παραλία τα νότια του νησιού. Προσβάσιμη με αυτοκίνητο ή σκαφάκι.

Μαρόνι
 
Παραλία προσβάσιμη με καΐκι ή σκαφάκι.