1 Μαϊου

[ΜΟΥ ΛΕΊΠΕΤΕ ΠΑΙΔΙΑ]

   
το 305... ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός παραιτούνται από Ρωμαίοι Αυτοκράτορες.
 

το 1218... γεννιέται ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Ροδόλφος Α'.
 

το 1308... δολοφονείται ο Αλβέρτος Α' των Αψβούργων, δούκα της Αυστρίας.
 

το 1328... με τη Συνθήκη του Εδιμβούργου-Νόρτθαμπτον η Αγγλία αναγνωρίζει τη Σκοτία ως ανεξάρτητο κράτος μετά τους πολέμους για την ανεξαρτησία της.
 

το 1493... γεννιέται ο Ελβετός γιατρός και αλχημιστής Φίλιππος Παράκελσος.
 

το 1572... πεθαίνει ο πάπας Πίος ο Ε'.
 

το 1714... ο Γεώργιος Α' του Οίκου του Ανόβερο επιλέγεται ως διάδοχος για το θρόνο της Βρετανίας μετά το θάνατο της βασίλισσας Άννας.
 

το 1751... διεξάγεται το πρώτο αμερικάνικο τουρνουά κρίκετ στην Νέα Υόρκη.
 

το 1776... ο Άνταμ Βάισχαουπτ ιδρύει την οργάνωση των Ιλλουμινάτι (Πεφωτισμένοι) στη Γερμανία.
 

το 1786... κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη η όπερα του Μότσαρτ "Οι γάμοι του Φίγκαρο".
 

το 1790... ολοκληρώνεται η πρώτη απογραφή του πληθυσμού στις ΗΠΑ.
 

το 1811... γεννιέται στη Ληξούρι της Κεφαλονιάς ο συγγραφέας Ανδρέας Λασκαράτος.
 

το 1840... αρχίζει στη Βρετανία η πώληση του πρώτου γραμματοσήμου, που ονομάζεται "penny black".
 

το 1869... ανοίγει στο Παρίσι το διάσημο κέντρο Folies-Bergere.
 

το 1883... ο Μπάφαλο Μπιλ ανεβάζει το πρώτο του σόου.
 

το 1883... ο πρώτος επαγγελματίας γυμναστής στην Αμερική προσλαμβάνεται από το Athletic Club της Νέας Υόρκης.
 

το 1884... ο Μόουζες Γουόλκερ γίνεται ο πρώτος έγχρωμος παίκτης στην Μέιτζορ Λιγκ του μπέιζμπολ.
 

το 1886... ξεκινάει στις ΗΠΑ η γενική απεργία, η οποία κατέληξε στη θέσπιση του 8ώρου. Το 1889 ανακηρύσσεται επίσημα ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς.
 

το 1893... ανοίγει στο Σικάγο η World Columbian Exposition, έκθεση που έγινε για τον εορτασμό των 400 χρόνων από την ανακάλυψη της Αμερικής από το Χριστόφορο Κολόμβο.
 

το 1894... η Ιαπωνία κηρύσσει τον πόλεμο στην Κίνα.
 

το 1894... καταλήγει στη Ουάσινγκτον η πρώτη σημαντική πορεία διαμαρτυρίας ανέργων στις ΗΠΑ. Είχε ξεκινήσει στις 25 Μαρτίου του ίδιου χρόνου από το Οχάιο.
 

το 1898... κατά τη διάρκεια του Ισπανοαμερικανικού πολέμου, γίνεται η ναυμαχία στον κόλπο της Μανίλα όπου το ναυτικό των ΗΠΑ καταστρέφει το ισπανικό στόλο.
 

το 1900... στη Γιούτα των ΗΠΑ, 200 εργάτες σκοτώνονται από έκρηξη σε ανθρακωρυχείο.
 

το 1902... στο Παρίσι, ο Ζορζ Μιλιέ γυρνά την πρώτη ταινία του επιστημονικής φαντασίας
 

το 1904... διεξάγεται ο πρώτος διεθνής ποδοσφαιρικός αγώνας εκτός αγγλικού εδάφους, Βέλγιο- Γαλλία (3-3) στο Uccle των Βρυξελλών.
 

το 1904... πεθαίνει ο Τσέχος συνθέτης κλασικής μουσικής Άντον Ντβόρακ.
 

το 1905... γεννιέται στη Γερμανία ο σκηνοθέτης κινηματογράφου Χένρι Κόστερ.
 

το 1906... στη Γαλλία, στρατιωτικές δυνάμεις συλλαμβάνουν 1.000 άτομα που συμμετέχουν σε διαμαρτυρία για την Ημέρα της Πρωτομαγιάς. Την ίδια μέρα, στη Γερμανία, απολύονται 6.000 εργάτες.
 

το 1908... γεννιέται ο Ιταλός συγγραφέας Γκουαρέσκο Τζιοβάνι.
 

το 1909... γεννιέται η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Κέιτ Σμιθ.
 

το 1909... γεννιέται ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος.
 

το 1911... στο Μεξικό, η περιοχή Ντουράγκο πέφτει στα χέρια των ανταρτών.
 

το 1916... γεννιέται ο Καναδός ηθοποιός Γκλεν Φορντ.
 

το 1919... στη Γαλλία, δυνάμεις της τάξης συγκρούονται με διαδηλωτές, κατά την 30στή επέτειο της Πρωτομαγιάς.
 

το 1920... ο Babe Ruth κάνει το πρώτο του home run με την ομάδα των Γιάνκις και το 50ό στην καριέρα του στον αγώνα Γιάνκις - Ρεντ Σακς (6-0).
 

το 1923... γεννιέται ο Αμερικανός μυθιστοριογράφος Τζόζεφ Χέλερ.
 

το 1923... γεννιέται ο Ισραηλινός πολιτικός Σιμόν Πέρες.
 

το 1923... οι Τούρκοι απορρίπτουν όλες τις προτάσεις των Συμμάχων στη Λοζάννη.
 

το 1924... αιματηρά επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας σημειώνονται στη μεγάλη συγκέντρωση, που οργανώνει το ΚΚΕ στην πλατεία Θεάτρου, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένα άτομο και να τραυματιστούν 17.
 

το 1925... η Κύπρος γίνεται αποικία της Βρετανίας.
 

το 1929... γεννιέται ο Γερμανός κοινωνιολόγος και πολιτικός Ραλφ Ντάρεντορφ.
 

το 1929... στο Βερολίνο, κατά τις αιματηρές συγκρούσεις της Πρωτομαγιάς, σκοτώνονται οκτώ και τραυματίζονται 140 άτομα.
 

το 1931... πραγματοποιούνται στη Νέα Υόρκη τα επίσημα εγκαίνια του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ, του ψηλότερου κτηρίου στον κόσμο την εποχή εκείνη.
 

το 1932... γεννιέται ο Μέιρ Καχάνε, ιδρυτής της οργάνωσης Ιουδαϊκή Λεγεώνα.
 

το 1932... στο Λονδίνο, επιτυγχάνεται η διάσπαση του ατόμου και αποδεικνύεται ότι, η εκλυόμενη ενέργεια είναι κατά 60% μεγαλύτερη της χρησιμοποιούμενης για τη διάσπαση.
 

το 1936... γεννιέται ο Γάλλος σχεδιαστής μόδας Ιβ Σεν Λοράν.
 

το 1938... ο ποδοσφαιριστής του ΠΑΟ Λύσσανδρος Δικαιόπουλος αφήνει την τελευταία του πνοή στο γήπεδο στον αγώνα ΠΑΟ- ΑΕΚ όταν διεκδικώντας την μπάλα με άλμα από τον αντίπαλό του Τρύφωνα Τζανετή πέφτει στο έδαφος χτυπώντας στο κεφάλι.
 

το 1939... γεννιέται η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Τζούντι Κόλινς.
 

το 1939... κάνει την πρώτη του εμφάνιση ο Batman ως κόμικ.
 

το 1940... ακυρώνονται λόγω του Πολέμου οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940.
 

το 1941... κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη το έργο "Πολίτης Κέιν" του Όρσον Ουέλς.
 

το 1941... οι γερμανικές δυνάμεις επιτίθενται στο λιμάνι Τομπρούκ, στην ανατολική Λιβύη.
 

το 1941... σύμφωνα με προκήρυξη του Γερμανού στρατιωτικού διοικητή των Αθηνών, καθορίζεται απαγορευμένη ζώνη για τους κυκλοφορούντες οπλίτες.
 

το 1942... ο Στάλιν δηλώνει ότι, η Ρωσία δεν έχει εδαφικές φιλοδοξίες σε βάρος ξένων κρατών.
 

το 1945... "όχι δεν ερυθριώ" διακηρύσσει στο δικαστήριο που δικάζει τους δοσίλογους ο Γεώργιος Ράλλης και αυτοαποκαλείται "μέγας ανήρ".
 

το 1945... αυτοκτονεί ο υπουργός Προπαγάνδας των Ναζί Γιόζεφ Γκέμπελς, μία μόλις μέρα μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ.
 

το 1946... γεννιέται ο Κινέζος σκηνοθέτης και παραγωγός Τζον Γου.
 

το 1946... η διάσκεψη των Παρισίων αποφασίζει να δοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.
 

το 1948... ιδρύεται η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (Βόρεια Κορέα) με πρόεδρο τον Κιμ Ιλ Σουνγκ.
 

το 1949... στην Αργεντινή, ο Πρόεδρος Χουάν Περόν δηλώνει στο Κογκρέσο ότι, θα συνεχίσει την εθνικοποίηση του βιομηχανικού κλάδου, παρά τις αντίθετες απόψεις.
 

το 1954... ιδρύεται η ιαπωνική πόλη Τάκου.
 

το 1955... ο Στίρλινγκ Μος με συνοδηγό τον Ντένις Τζιούκινσον γίνονται οι πρώτοι Βρετανοί που κερδίζουν τον αγώνα "Χιλίων Μιλίων" με μια Mercedes-Benz.
 

το 1956... το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας διατίθεται στο ευρύ κοινό.
 

το 1960... η Σοβιετική Ένωση καταρρίπτει αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος.
 

το 1960... στην Αβάνα της Κούβας, 250.000 άτομα διαδηλώνουν την Πρωτομαγιά κατά των ΗΠΑ.
 

το 1960... το Μπενίν κερδίζει την ανεξαρτησία του και μετονομάζεται σε Δαχομέη.
 

το 1961... ο Κουβανός ηγέτης, Φιντέλ Κάστρο, ανακηρύσσει τη χώρα σοσιαλιστική και καταργεί τις εκλογές.
 

το 1961... τα γραφεία στοιχημάτων γίνονται νόμιμα στην Βρετανία.
 

το 1963... στη Βρετανία, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ αποφασίζει να αποσυρθεί από την πολιτική έπειτα από μακρά σταδιοδρομία.
 

το 1964... ολοκληρώνεται το πρώτο πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή, κατασκευασμένο στη γλώσσα Basic.
 

το 1967... ο Έλβις Πρίσλεϊ παντρεύεται την Πρισίλα Μπολιέ.
 

το 1970... ο Αμερικανός Πρόεδρος Νίξον ανακοινώνει ότι, στέλνει αμερικανικά στρατεύματα στην Καμπότζη για να εξολοθρεύσουν τους κομμουνιστικούς θύλακες, που υπάρχουν εκεί.
 

το 1976... τραγικό θάνατο, κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, βρήκε ο βουλευτής και ήρωας της αντίστασης κατά των συνταγματαρχών Αλέκος Παναγούλης, στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, ενώ οδηγούσε το αυτοκίνητό του.
 

το 1978... ο Ιάπωνας Ναόμι Ουεμούρα γίνεται ο πρώτος άνθρωπος, που έφτασε μόνος στο Βόρειο Πόλο.
 

το 1978... πεθαίνει ο Σοβιετικός συνθέτης αρμενικής καταγωγής Αράμ Χατσατουριάν.
 

το 1982... στην Πολωνία, 50.000 οπαδοί της ''Αλληλεγγύης'' διαδηλώνουν στη Βαρσοβία κατά του στρατιωτικού νόμου.
 

το 1983... ο Μίκης Θεοδωράκης τιμάται με το Βραβείο Λένιν.
 

το 1985... στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ρίγκαν ανακοίνωσε την απαγόρευση κάθε εμπορικής συναλλαγής με τη Νικαράγουα.
 

το 1986... η Νότια Αφρική παραλύει ολοσχερώς, καθώς 1,5 εκατομμύριο μαύροι κάνουν αποχή από την εργασία τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής των φυλετικών διακρίσεων που εφαρμόζει η Κυβέρνηση. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαμαρτυρία κατά του Απαρτχάιντ.
 

το 1989... ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου συναντάται με τον Πρόεδρο της Νικαράγουας, Ντανιέλ Ορτέγκα, που πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.
 

το 1990... πετρελαιοκηλίδα μήκους 25 χλμ., που διαρρέει από δεξαμενόπλοιο, απειλεί με οικολογική καταστροφή τον Αργοσαρωνικό.
 

το 1990... στους αυτοκινητιστικούς αγώνες Παρισιού- Μαδρίτης σκοτώνονται 6 από τους αγωνιζόμενους.
 

το 1991... υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας και της ενότητας της Κύπρου τάσσεται το Ισραήλ, κατά την επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ Αντώνη Σαμαρά στην Ιερουσαλήμ.
 

το 1992... στη Σιέρα Λεόνε, οι πραξικοπηματίες αναστέλλουν το Σύνταγμα, επιβάλουν απαγόρευση της κυκλοφορίας και κηρύσσουν τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
 

το 1992... στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ, τραγικός είναι ο απολογισμός των φυλετικών ταραχών. Οι νεκροί φτάνουν τους 31 και οι τραυματίες τους 1.200.
 

το 1993... με πρωτοβουλία του γενικού διευθυντή της ΕΡΑ Γιώργου Τζαβέλα ιδρύεται και εκπέμπει η ΕΡΑ ΣΠΟΡ, που αρχικά καλύπτει ζωντανά ποδόσφαιρο και μπάσκετ με επικεφαλής συντονιστές τον Ηρακλή Κοτζιά και τον Κώστα Μότση. Η ΕΡΑ ΣΠΟΡ προέρχεται από τη συγχώνευση του αθλητικού τμήματος του Β΄ και του Δ΄ Προγράμματος της ΕΡΤ.
 

το 1993... πεθαίνει σε ηλικία 84 ετών η κυρία Κατερίνα (Κατερίνα Ανδρεάδη), η ηθοποιός και θιασάρχης, που λάμπρυνε την ελληνική σκηνή επί τέσσερις δεκαετίες.
 

το 1993... στη Γαλλία, αυτοκτονεί ο πρώην πρωθυπουργός Πιέρ Μπερεγκοβουά.
 

το 1994... ένας από τους καλύτερους οδηγούς της Φόρμουλα 1, ο Βραζιλιάνος Άιρτον Σένα σκοτώνεται κατά τη διάρκεια του Γκραν Πρι της Ίμολα. Ο Σένα είχε κερδίσει τρεις φορές το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (1988, 1990, 1991).
 

το 1994... η Βουλή του Ισραήλ εξουσιοδοτεί επισήμως τους Ράμπιν-Πέρες για την υπογραφή της συμφωνίας αυτονομίας των Παλαιστινίων.
 

το 1994... στη Νότια Αφρική, και ενώ συνεχίζεται η καταμέτρηση των ψήφων μετά τη λήξη των πρώτων πολυφυλετικών εκλογών, προηγείται σταθερά το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο.
 

το 1995... στη Ρωσία, σε διαδήλωση κατά της πολιτικής του Προέδρου Μπόρις Γέλτσιν, μετατρέπεται η συγκέντρωση για την Πρωτομαγιά.
 

το 1995... στην Κροατία, ο στρατός πραγματοποιεί ολομέτωπη επίθεση εναντίον της Ανατολικής Σλαβονίας, αναγκάζοντας χιλιάδες κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή.
 

το 1996... δώδεκα παίκτες δέχονται την κίτρινη κάρτα, ένας αποβάλλεται και 58 φάουλ σημειώνονται στον αγώνα Μποταφόγκο- Γκρέμιο (1-1) για το κύπελλο Λιμπερταδόρες στο στάδιο Μαρακανά.
 

το 1996... στην Τουρκία, με αίμα βάφονται οι διαδηλώσεις για την Πρωτομαγιά: τρεις είναι οι νεκροί, ενώ τραυματίζονται 50 αστυνομικοί και 17 διαδηλωτές.
 

το 1997... στη Βρετανία διεξάγονται οι κοινοβουλευτικές εκλογές που φέρνουν στην εξουσία τους Εργατικούς του Τόνι Μπλερ, μετά από 18 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τους Συντηρητικούς.
 

το 1997... στην έκθεση της για την παγκόσμια τρομοκρατία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επικρίνει την Ελλάδα διότι δεν είχε πραγματοποιήσει καμία πρόοδο στην καταδίωξη των Ελλήνων τρομοκρατών και κυρίως της "17 Νοέμβρη".
 

το 1999... ξεκινάει στο Μπράιαντ Παρκ στο Μανχάταν το πρώτο ανοιχτό τουρνουά στην ιστορία του επαγγελματικού μπόουλινγκ.
 

το 1999... ο 96χρονος Έργουιν Τζακούλσκι από την Χονολουλού τρέχει τα 100 μέτρα σε 24.01 δευτερόλεπτα σπάζοντας το ρεκόρ του 95χρονου Ιάπωνα Καζουχίκο Τσουτσούμι με 38.82 το 1997.
 

το 2000... διαδήλωση των πολέμιων του καπιταλισμού στο Λονδίνο καταλήγει με βανδαλισμούς και συλλήψεις 95 ατόμων.
 

το 2001... πεθαίνει, σε ηλικία 72 ετών, ο Μανώλης Χατζηαποστόλου, γνωστός ως "Τίγρης", ο οποίος στις 22 Μαΐου 1963 πήδηξε στο τρίκυκλο, που οδηγούσαν οι δολοφόνοι του βουλευτή της ΕΔΑ, Γρηγόρη Λαμπράκη, βοηθώντας καίρια στη σύλληψή τους.
 

το 2003... αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των θανάτων και των νέων κρουσμάτων από τον SARS. Ανησυχία και στην Ελλάδα από ασθενείς που παρουσιάζουν τα συμπτώματα. Οι εξετάσεις όμως δείχνουν ότι δεν πρόκειται για κρούσματα της θανατηφόρου νόσου.
 

το 2003... ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει την επαρχία Μπινγκόλ, στη νοτιοανατολική Τουρκία, με αποτέλεσμα 176 άνθρωποι να σκοτωθούν και περίπου 500 να τραυματιστούν. Σχεδόν οι μισοί από τους νεκρούς είναι παιδιά, τα οποία θάφτηκαν κάτω από τα ερείπια του οικοτροφείου τους στο Τσελτικσουγιού. Ο Εισαγγελέας διατάζει έρευνα για να αποδοθούν ευθύνες. Η Ελλάδα ενισχύει οικονομικά τους πληγέντες με το ποσό των 300.000 ευρώ ενώ αποστέλλει είδη πρώτης ανάγκης.
 

το 2004... η ευρωπαϊκή οικογένεια υποδέχεται 10 νέα μέλη, την Κύπρο, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Μάλτα, σε μία εντυπωσιακή τελετή, που διοργάνωσε η Ιρλανδική Προεδρία, στο Δουβλίνο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διεύρυνση, που έγινε ποτέ στην ιστορία της Ε.Ε., η οποία την καθιστά τον ισχυρότερο εμπορικό συνασπισμό στον κόσμο, με 460 εκατομμύρια κατοίκους να παράγουν σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πλούτου, ενώ επανενώνεται η δυτική και η ανατολική Ευρώπη. "Άρωμα" γιορτής στα 10 νέα κράτη-μέλη. Πανηγυρισμοί στη Λευκωσία. Η νύχτα γίνεται μέρα από τα πυροτεχνήματα, ενώ χιλιάδες Ελληνοκύπριοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία της πόλης για να γιορτάσουν την ένταξη.
 

 

  
το 1999... ο 96χρονος Έργουιν Τζακούλσκι από την Χονολουλού τρέχει τα 100 μέτρα σε 24.01 δευτερόλεπτα σπάζοντας το ρεκόρ του 95χρονου Ιάπωνα Καζουχίκο Τσουτσούμι με 38.82 το 1997.
   

Πόσο ντρέπομαι! Νομίζω πως αν έτρεχα μαζί τους θα με περνούσαν.

α! μπραβο
ας φτασουμε στα χρονια του κι ας μην τρεχουμε τοσο γρηγορα

1η Μαϊου: Ιστορική αναδρομή για την εργατική Πρωτομαγιά
01 Μαϊου 2010, 10:34
 
 
Η ταύτιση της 1ης Μαΐου με τις αναζητήσεις και τις διεκδικήσεις του κόσμου της μισθωτής εργασίας ανάγεται στη γενίκευση των εργατικών αγώνων στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Τον Μάιο του 1886 στο Σικάγο, σε μία από τις ατμομηχανές της αλματώδους ανάπτυξης του αμερικανικού καπιταλισμού, οι εργατικές ενώσεις διεκδίκησαν την κατοχύρωση της οκτάωρης εργασίας. Η βίαιη καταστολή των κινητοποιήσεων, ο απαγχονισμός των πρωταγωνιστών του εργατικού ξεσηκωμού και η απαγόρευση της συνδικαλιστικής δράσης είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις διεθνείς οργανώσεις του σοσιαλιστικού και εργατικού κινήματος. Η αναγόρευση της Πρωτομαγιάς σε ημέρα τιμής και μνήμης για τα θύματα της εργατικής τάξης διαπλεκόταν με το αίτημα για οκτάωρη εργασία και την αυξανόμενη αυτοπεποίθηση των εργατικών ενώσεων για τον ρόλο τους στη διαμόρφωση των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων.

Το 1893 στην Αθήνα η πρώτη οργανωμένη μαζική εκδήλωση στο πνεύμα των αποφάσεων της Διεθνούς για μία συντονισμένη και παγκόσμια εργατική διαμαρτυρία συνδεόταν με την εμφάνιση των πρώτων σοσιαλιστικών ομίλων, την κυκλοφορία μαχητικών εφημερίδων, όπως ο Σοσιαλιστής, τις διεργασίες συγκρότησης εργατικών συσσωματώσεων και συλλόγων. Η χρονική εγγύτητα της πρώτης οργανωμένης ελληνικής Πρωτομαγιάς με τα γεγονότα των Ηνωμένων Πολιτειών και των αποφάσεων της Διεθνούς υπενθυμίζει τη διεθνή δυναμική που προσλάμβαναν οι ιδέες της οργανωμένης εργατικής δράσης σε μία περίοδο σημαντικών κοινωνικών μετασχηματισμών. Ο Σταύρος Καλλέργης, ιδρυτής του Σοσιαλιστικού Συλλόγου και εκδότης του Σοσιαλιστή, ήταν ο πρωταγωνιστής στις δραστηριότητες της περιόδου αυτής «κατά του αθλίου πλουτοκρατικού συστήματος».

Οι εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς ανατροφοδοτούνταν από την ανάπτυξη του διεκδικητικού κινήματος γύρω από τα ζητήματα της οκτάωρης εργασίας, της ίσης αμοιβής για ίση εργασία, της βελτίωσης των όρων ζωής στις εργατικές συνοικίες. Ταυτόχρονα όμως αποτελούσαν πεδίο έκφρασης της οργανωμένης εργατικής τάξης, της τάξης με ιστορικό προορισμό τον τερματισμό αιώνων εκμετάλλευσης και δυστυχίας της εργαζόμενης πλειοψηφίας. Η Πρωτομαγιά ήταν η μέρα όπου έκαναν αισθητή την παρουσία τους «της γης οι κολασμένοι», εκείνοι που έως τότε «ζούσαν στην καταφρόνια» κατά τους στίχους της Διεθνούς, που μεταφρασμένη σε δεκάδες γλώσσες συνόδευε τις απεργιακές συγκεντρώσεις. Ετσι, η Πρωτομαγιά ήταν η μέρα εκδήλωσης της περηφάνιας της εργατικής τάξης και του διακριτού πολιτισμού της. Η εμφάνιση των εργατών με τα διακριτικά του σωματείου τους, με ένα κόκκινο μαντίλι στον λαιμό ή το «κομβίο» του σωματείου, η πλαισίωση των συγκεντρώσεων από «εργατική χορωδία», οι «εργατικές παραστάσεις» αποτελούσαν αναπόσπαστα γνωρίσματα των συγκεντρώσεων.

νιστικού Κόμματος συνδεόταν με τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στην ανάπτυξη των εργατικών αντιστάσεων και την ακτινοβολία του πρώτου εργατικού κράτους, της Σοβιετικής Ενωσης.

Μαχητικά συνδικαλιστικά στελέχη του κόμματος, όπως ο Μήτσος Παπαρήγας στον Βόλο ή ο Μάρκος Βαφειάδης στην Καβάλα, είχαν αναδειχθεί σε ηγετικές μορφές του μεσοπολεμικού εργατικού κινήματος. Η μορφή της εργατικής διαμαρτυρίας, ο τρόπος που πορεύονταν οι διαδηλωτές, είχε ακόμα και αυτός σαφείς αναφορές στην Ενότητα και την Οργάνωση: οι εργάτες ανά κλάδο κινούνταν σε συγκροτημένους στοίχους, πλαισιωμένοι από σημαιοφόρους σε προκαθορισμένη διάταξη.


Οι πρωτοπόροι του Μεσοπολέμου

Oι έννοιες της Ενότητας και της Οργάνωσης, που παρέπεμπαν στην αξία και την αποτελεσματικότητα της συλλογικής δράσης, την αλληλεγγύη των παραγωγών του πλούτου και την υπέρβαση των ποικίλων κατακερματισμών που παρήγαγε η οργάνωση της εργασίας, κυριαρχούν από το 1890 στη ρητορική της ημέρας.

Η δυναμική των εννοιών αυτών συσχετιζόταν τόσο με την ενόραση της κοινωνικής αλλαγής, όσο και με την αντικατάσταση της αναρχίας του κεφαλαιοκρατικού συστήματος από μία κοινωνική οργάνωση με συλλογική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής ή τον σοσιαλισμό. Η ιδεολογική και οργανωτική εμβέλεια του Κομμου
Οι ελληνικές Πρωτομαγιές

1891
Ο Σταύρος Καλλέργης και δώδεκα αθηναίοι σοσιαλιστές φωτογραφίζονται ομαδικά σε ένδειξη συμπαράστασης στους αγώνες της παγκόσμιας εργατικής τάξης. 1893
Πρώτος μαζικός εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στην Αθήνα. Ο σοσιαλιστικός Τύπος της εποχής (φωτογραφία αριστερά) κάνει λόγο για 2.000 συγκεντρωμένους, οι οποίοι υπέγραψαν ψήφισμα διαμαρτυρίας για τις συνθήκες ζωής της εργατικής τάξης.

1924
Η πρώτη δολοφονία απεργού, του κομμουνιστή εργάτη Σ. Παρασκευαΐδη στην Πλατεία Κοτζιά, όπου βρισκόταν το Εργατικό Κέντρο Αθήνας.

1926
Την επομένη της Πρωτομαγιάς ιδρύεται στην Αθήνα η Συνομοσπονδία Δημοσίων Υπαλλήλων Ελλάδος, η σημερινή ΑΔΕΔΥ.

1929
Απαγόρευση των πρωτομαγιάτικων εκδηλώσεων από την κυβέρνηση Βενιζέλου. Συλλήψεις και αστυνομικές επιχειρήσεις σε εργατικές λέσχες και σωματεία.

1934
Τις εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς ακολουθεί απεργιακή κινητοποίηση λιμενεργατών και μυλεργατών στην Καλαμάτα. Οκτώ διαδηλωτές δολοφονούνται από στρατιωτικά τμήματα που ανέλαβαν να επιβάλουν την τάξη. 1936
Γενική απεργία στη Θεσσαλονίκη. Αιματηρή καταστολή της εργατικής διαμαρτυρίας. Η Αστυνομία χρησιμοποίησε πραγματικά πυρά για να διαλύσει τους συγκεντρωμένους στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου. Τελικός απολογισμός 12 νεκροί απεργοί (στη φωτογραφία η κηδεία του πρώτου νεκρού, Τάσου Τούση)

1944
Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 κομμουνιστές κρατουμένους από τις φυλακές Χαϊδαρίου.

1946
Μεγάλο συλλαλητήριο στο Παναθηναϊκό Στάδιο υπό την ηγεμονία του ΕΡΓΑΣ, διάδοχης οργάνωσης του Εργατικού ΕΑΜ. Είχε προηγηθεί το 8ο συνέδριο της ΓΣΕΕ στο οποίο ο ΕΡΓΑΣ είχε αναδειχθεί πρώτη δύναμη.

1976
Δυναμικές συγκεντρώσεις στο έδαφος του μεταπολιτευτικού κλίματος και της άνθησης των εργοστασιακών σωματείων. Η ημέρα της Πρωτομαγιάς σημαδεύεται από τον θάνατο του Αλέκου Παναγούλη σε τροχαίο. Την παραμονή τραυματίζεται θανάσιμα ο μαθητής Σιδέρης Ισιδωρόπουλος κατά τη διάρκεια αφισοκόλλησης. 1986
Ογκώδης συγκέντρωση για την ανατροπή του Προγράμματος Σταθερότητας. Οι εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς επιβεβαιώνουν τη ρήξη στο εσωτερικό του συνδικαλιστικού κινήματος και την αντιπαράθεση γύρω από τη «νόμιμη» διοίκηση της ΓΣΕΕ.


Γιατί η Αριστερά είχε καταδικάσει τον «Επιτάφιο»

Είμαστε στα 1958. Ο Γιάννης Ρίτσος μετά την επιστροφή του από την εξορία στην Αθήνα επανεκδίδει τα έργα του, τα οποία έστελνε και στον Μίκη Θεοδωράκη που βρισκόταν στο Παρίσι. Ανάμεσά τους και τον «Επιτάφιο» με την αφιέρωση, όπως έχει πει ο Μίκης, «το βιβλίο τούτο κάηκε από τον Μεταξά στα 1938 κάτω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός». Το 1960 τελικά, δύο ηχογραφήσεις έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα με τον Μίκη παρόντα, στην Αθήνα. Μία από τον Μάνο Χατζιδάκι με τη Νάνα Μούσχουρη (τον Αύγουστο) και μία με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση (τον Σεπτέμβριο). Ακολούθησε, το 1963, η ηχογράφηση με τον Μανώλη Χιώτη και τη Μαίρη Λίντα (και ορχήστρα εγχόρδων).

Η εκδοχή Μπιθικώτση, κυρίως λόγω μπουζουκιού, προκάλεσε αμέσως αντιδράσεις και θεωρήθηκε ως «ιεροσυλία». Ομάδα αριστερών διανοουμένων οργάνωσε συγκέντρωση τον Δεκέμβριο για να καταδικάσει το έργο. Αντίστοιχη ήταν και η αντίδραση της Αριστεράς που πολλά στελέχη της βρίσκονταν στην εξορία- κάτι που ενόχλησε τον Μίκη και τον έφερε σε μια πρώτη αντιπαράθεση με τον πολιτικό χώρο στον οποίο ανήκε. Ενώ στο μεταξύ η κυβέρνηση απαγόρευσε τη μετάδοση των τραγουδιών από το ΕΙΡ.

Η «μάχη». Χάρη στις δύο εκδοχές, Χατζιδάκι και Θεοδωράκη (που είχαν προηγουμένως ενώσει τις δυνάμεις τους για τη «Μαγική Πόλη»), κάποιοι μίλησαν για «μάχη των... Επιταφίων». Ο Μίκης ακόμη και σήμερα δεν δείχνει να διαφωνεί με τον όρο. Και όπως εξηγούσε πρόσφατα στην εφημερίδα «Το Βήμα», «Η μάχη των “Επιτάφιων” έγινε γύρω από ένα καυτό ερώτημα εκείνης της εποχής: Εχουμε το δικαίωμα ως Νεοέλληνες να χρησιμοποιούμε το μπουζούκι και τους λαϊκούς τραγουδιστές και μουσικούς για τη μελοποίηση της “υψηλής” ποίησης, και μάλιστα της “επαναστατικής”, όπως αυτή του Ρίτσου; Μήπως το μπουζούκι δεν ήταν όργανο τούρκικο, όπως δεν ήταν τούρκικοι και οι “δρόμοι” της ρεμπέτικης λαϊκής μουσικής; Η διαμάχη δηλαδή έκρυβε μέσα της εθνικιστικά- πατριωτικά στοιχεία σε μια εποχή που η χώρα μας μόλις έβγαινε από τον Εμφύλιο με νωπές τις πληγές, αναζητώντας την πεμπτουσία της ελληνικότητάς της, ιδιαίτερα στον πνευματικό- καλλιτεχνικό χώρο».

Θεωρεί δε πως είχε στην αρχή καλλιτεχνικό χαρακτήρα, με την προσθήκη στη συνέχεια ότι η αντίθεση Δύση- Ανατολή έπαιρνε όλο και περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα, δηλαδή Αριστεράς- Δεξιάς.


Οι διασπάσεις της ΓΣΕΕ και ο Μεταξάς ως «πρώτος εργάτης»

Το εργατικό κίνημα όμως γνώρισε και ποικίλες διασπάσεις, γεγονός που εκφραζόταν και στους εορτασμούς της Πρωτομαγιάς. Υπήρχαν αντιπαρατιθέμενες εργατικές ομοσπονδίες ήδη από τον Μεσοπόλεμο, όταν η ΓΣΕΕ είχε χωριστεί στα τρία, και η ύπαρξή τους συνδέεται με ανταγωνιστικά πολιτικά σχέδια, αλλά και με την ανάπτυξη διακριτών αντιλήψεων για τη μορφή οργάνωσης και τον προσανατολισμό του εργατικού κινήματος. Ανάλογα βαθιές είναι οι ρίζες των προσπαθειών θεσμικού και κρατικού εναγκαλισμού των εκδηλώσεων της Πρωτομαγιάς.

Στην εξέλιξη αυτή σημαντικό ρόλο είχαν συνδικαλιστικοί παράγοντες, όπως ο Μακρής και ο Θεοδώρου, τα ονόματα των οποίων έγιναν ταυτόσημα με τον εργατοπατερισμό των μεταπολεμικών χρόνων. Οι μεταξικοί εορτασμοί προς τιμήν του δικτάτορα «πρώτου εργάτη της χώρας» και οι υποχρεωτικές πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις της μετεμφυλιακής περιόδου με «εθνικόφρον» περιεχόμενο συνδέονται με την ευρύτερη προσπάθεια ενσωμάτωσης των εργατικών ενώσεων και του ελέγχου της εργατικής διαμαρτυρίας. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι στη Γερμανία, τη χώρα του δυτικού κόσμου με τα ισχυρότερα συνδικάτα στον Μεσοπόλεμο, η Πρωτομαγιά ανακηρύχθηκε σε κρατική αργία από το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς.

Μέσα από τις εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς μπορεί κανείς να διακρίνει τη διαδρομή των ιδεών της οργάνωσης, της διεκδίκησης, της συλλογικής δράσης, αλλά και τη διακύμανση της εργατικής ριζοσπαστικοποίησης, των αλλαγών και των μετασχηματισμών στους τρόπους εκδήλωσης της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Ταυτόχρονα, η Πρωτομαγιά μοιάζει σαν να φωτογραφίζει τις κοινωνικές διεργασίες της κάθε εποχής, τα ιδεολογικά και πολιτικά ρεύματα στο εσωτερικό του εργατικού κινήματος, τις προτεραιότητες των κρατικών πολιτικών γύρω από τα ζητήματα της μισθωτής εργασίας. Η υποχώρηση του εργατικού κινήματος τις δύο τελευταίες δεκαετίες αντανακλάται αναμφίβολα στην υποτονικότητα των πρωτομαγιάτικων συγκεντρώσεων. Η σύγχρονη οικονομική κρίση επαναφέρει το κοινωνικό ζήτημα στο προσκήνιο παραμερίζοντας τις έως πρόσφατα θριαμβολογούσες θεωρίες για το «τέλος της εργασίας» και το «τέλος της ιστορίας». Οι προσπάθειες για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος και την ενίσχυση των ριζοσπαστικών χαρακτηριστικών του θέτουν εκ νέου το ερώτημα για το εάν η- έως τώρα- υπόκωφη κοινωνική διαμαρτυρία θα εκφραστεί στις πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις και εάν θα δημιουργήσει νέα ημερολογιακά ορόσημα στην προσπάθεια για μία ριζική κοινωνική αλλαγή.