Σωματικη τιμωρια-Σωστο ή Λαθος

πιμέλεια: Εύα Ντελιδάκη
''Συχνότερα ο σύζυγος, αλλά και εγώ καταφεύγουμε σε σωματική τιμωρία, π.χ. χαστούκισμα, προκειμένου να 'πείσουμε' το παιδί μας να συμμορφωθεί με τις εντολές - οδηγίες μας.
Τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για την εξέλιξη του παιδιού μας και αν έτσι το μαθαίνουμε να πειθαρχεί στους γονείς και σ' αυτούς που το εκπαιδεύουν και το φροντίζουν και τι άλλο τρόπο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε;''

Απάντηση:
Εδώ μπορούμε να δώσουμε μόνο μια σύντομη, γενική άποψη για τη χρήση σωματικής βίας. Οι ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού και της οικογένειάς του ασφαλώς χρειάζονται εξατομικευμένη αξιολόγηση και παρέμβαση.

Σαν πρώτο κανόνα, η σύγχρονη μελέτη και εμπειρία της Ψυχολογίας του Παιδιού, δεν υποστηρίζει αυτόν τον τρόπο διότι: Eστω και αν βραχυπρόθεσμα μπορεί, όπως υποστηρίζουν κάποιοι, να δει κανείς 'θετική' ανταπόκριση στη συμπεριφορά του παιδιού του από τη χρήση της σωματικής τιμωρίας, αυτό δεν ισχύει πάντοτε, και σε μια μακροπρόθεσμη εξέταση και θεώρηση των αποτελεσμάτων αυτής της μεθόδου έχουμε τελείως αντίθετα αποτελέσματα. Συχνά μάλιστα λόγω του εθισμού, απαιτείται όλο και μεγαλύτερη δόση βίας που μπορεί να φθάσει στην σωματική κακοποίηση και τον σοβαρό τραυματισμό του παιδιού, με ολέθριες συνέπειες και για την ψυχική υγεία του παιδιού που διαρκεί και στην ενηλικίωσή του.

Το πρώτο και σημαντικότερο μάθημα που δίνει κανείς με τη χρήση σωματικής τιμωρίας είναι : ότι μαθαίνουμε στο παιδί έναν τρόπο επικοινωνίας και επιβολής των απόψεών-εντολών μας μόνο με τη χρήση βίας. Αυτό μπορεί να έχει σοβαρότατες συνέπειες στη μετέπειτα ζωή του παιδιού, το οποίο ανάλογα και με την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα του, μπορεί να εφαρμόζει αυτού του είδους την επικοινωνία και στις σχέσεις του στο οικογενειακό, εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον του, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Το δεύτερο μάθημα είναι ότι το παιδί θα κάνει αυτό που 'πρέπει ή του έχουμε πει να κάνει' μόνο με την παρουσία και το φόβο κάποιου που του επιβάλλεται με τη βία.
Δεν έχει δηλαδή πειστεί με τη λογική και δεν έχει αποκτήσει εμπιστοσύνη και ανεξάρτητη βούληση στο να κρίνει και να ενεργεί αυτόβουλα ανάλογα με τις απαιτήσεις των περιστάσεων και έτσι θα χρειάζεται πάντα τον 'εξωτερικό παράγοντα' που θα τον φοβίζει και θα του επιβάλλεται.

Και βέβαια υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γονείς για να εκπαιδεύσουν και να αναθρέψουν σωστά τα παιδιά τους.

Συνοπτικά:

Πρώτα απ' όλα πρέπει οι ίδιοι ν' αποτελέσουν το 'λαμπρό παράδειγμα' με τη δική τους συμπεριφορά προς τα παιδιά τους, αλλά και μεταξύ τους στο στενό αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ περισσότερο βλέποντας και μιμούμενα τους ενήλικες στο περιβάλλον τους.

Μετά το παράδειγμα, ο διάλογος και η πειθώ με τη λογική, αν και χρονοβόρα και συχνά δύσκολα, καθώς πρέπει να είναι κατάλληλα διαμορφωμένα για την εκάστοτε ηλικία του παιδιού, είναι εν τούτοις αποτελεσματικότερα και διαχρονικότερα και πρέπει να χρησιμοποιούνται σε κάθε περίπτωση που το απαιτεί. Με αυτόν τον τρόπο τους μαθαίνουν στην πράξη τις πρώτες βασικές έννοιες και πρακτικές της Δημοκρατίας.

Επειδή όμως τόσο τα παιδιά όσο και οι οικογένειες τους δεν ζουν σε αποστειρωμένο κενό, αλλά σ' έναν κόσμο που δυστυχώς κάθε άλλο παρά ιδανικός και ειρηνικός είναι, χρειάζεται μεγαλύτερη εγρήγορση και συνειδητή εμπλοκή των γονέων και όσων ασχολούνται με τη φροντίδα και διαπαιδαγώγηση των παιδιών για να τα προετοιμάσουν και να τα θωρακίσουν για ν' αντιμετωπίσουν τη βία που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Τη βία που δυστυχώς αντανακλάται και προβάλλεται συχνά από τα ΜΜΕ και κυρίως ορισμένα προγράμματα, ακόμα και αυτά που χαρακτηρίζονται 'Παιδικά'.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων έχει συγκροτήσει μια Ομάδα Εξειδικευμένων Ψυχολόγων για την εφαρμογή του Προγράμματος Πρόληψης της Βίας στα μικρά παιδιά το ''ACT/ΜΜΜΕ-Βίας'' (Μικροί Μεγάλοι Μαζί Εναντίον της Βίας) που αποσκοπεί στην εκπαίδευση Γονέων, Εκπαιδευτικών, Φορέων και όσων ασχολούνται με τη φροντίδα μικρών παιδιών, για την πρόληψη της Βίας.

Παντελής Πρώιος
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Πηγή iatro.gr