Αναλφαβητισμός-ένα διαχρονικό πρόβλημα!

Σας παραθέτω ένα μικρό δείγμα από την πτυχιακή μου που έκανα στο παιδαγωγικό, για ένα θέμα που με άγγιξε βαθιά!
Η πτυχιακή μου είναι συνολικά 96 σελίδες. Εδώ σας παραθέτω ένα κομμάτι του προλόγου!

''Αναλφαβητισμός, με την κλασική έννοια του όρου, είναι η άγνοια των στοιχειωδών γραμμάτων, η αδυναμία ανάγνωσης και γραφής.
Σύμφωνα με την Ουνέσκο "αναλφάβητός είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες η γραφή η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες".
Ανάμεσα στα προβλήματα που θα μας ταλαιπωρήσουν στον 21ο αιώνα –εκτός από το ΑΙDS, τον καρκίνο και τα ναρκωτικά, θα είναι και ο αναλφαβητισμός. Σύμφωνα με την Ελληνική λαϊκή αντίληψη –αναλφάβητος είναι ο αγράμματος άνθρωπος και "άνθρωπος αγράμματος ξύλο απελέκητο". Πιο απλά, αναλφάβητος είναι εκείνος που, ενώ έφθασε σε μια μεγάλη ηλικία, δε γνωρίζει ούτε να γράφει ούτε και να διαβάζει και συνεπώς δεν μπορεί να αποταμιεύει την πείρα του ή να επικαλείται την πείρα των άλλων με το διάβασμα κ.τ.λ., άρα έχει τεθεί σε δεύτερη μοίρα, τόσο στην εργασία και παραγωγή όσο και στο θέαμα και στην ψυχαγωγία. Σε πρακτικό – προσωπικό  επίπεδο ο αναλφάβητος αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες στην καθημερινή ζωή: Δεν μπορεί να διαβάζει οδηγίες χρήσης, συμβόλαια, βιβλία, την ώρα στο ρολόι, πινακίδες, δεν μπορεί να ενημερωθεί για τίποτα που είναι σε γραπτό λόγο. Η επαγγελματική και κοινωνική του δραστηριότητα περιορίζεται δραματικά, αναπτύσσει σχέσεις εξάρτησης με τους άλλους και διακατέχεται από ανασφάλεια, σύμπλεγμα κατωτερότητας και φόβο. Ο αναλφάβητος είναι θέμα ταμπού στις ευημερούσες δυτικές πολιτείες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία. Οι δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις, υποστηρικτές της ιδιωτικής εκπαίδευσης και πολιτικοί διαχειριστές των νεοφιλελεύθερων συνταγών του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, απεκδύονται των ευθυνών τους, μετατρέποντας το εν λόγω κοινωνικό φαινόμενο σε προσωπικό πρόβλημα του καθενός, για το οποίο, υποτίθεται, ευθύνεται αποκλειστικά ο ίδιος. Οι κοινωνικά αποκλεισμένοι των ανεπτυγμένων χωρών, εγκλωβίζονται έτσι σε έναν φαύλο κύκλο αμάθειας, αναλφαβητισμού, ανεργίας, φτώχειας και εξάρτησης από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν ούτε οι ίδιοι, αλλά σε μεγάλο βαθμό ούτε τα παιδιά τους. Η φτώχεια και η ανέχεια ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών  στη διακοπή των σπουδών τους ή τους στέλνουν σε ειδικά σχολεία, δημιουργώντας έτσι σίγουρα νέους αναλφάβητους. Συνεπώς ενώ η παιδεία έχει μεταβληθεί σε μηχανισμό αναπαραγωγής της εξουσίας, τόσο μέσα από ιδεολογικές διεργασίες, όσο και μέσα από την επιστημονική δεοντολογία, ακόμη και μέσα από τον έλεγχο της γνώσης, των προτύπων και την επιλογή στελεχών της παραγωγής και της διοίκησης, οι φέροντες το στίγμα του αναλφάβητου, αδυνατώντας να συμβαδίσουν με τα σημερινά εργασιακά πρότυπα, μη διαθέτοντας υψηλή τεχνογνωσία, ιδιαίτερες δεξιότητες και εξειδίκευση, αποκλείονται από τη γνώση και "ξεγράφονται" από την διαδικασία εργασίας και παραγωγής…''


Ένα παράδειγμα από σχετική έρευνα:

Στη δεκαετία που διανύουμε, τριάντα τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή της εννιάχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με την τεχνολογική ανάπτυξη να προχωρά με τεράστια άλματα, το ποσοστό των αναλφάβητών πολιτών και των υπο-εκπαιδευομένων εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλο. Χιλιάδες συμπολίτες μας μένουν αναλφάβητοι, όχι γιατί το επιλέγουν, αλλά γιατί κοινωνικά και ιστορικά αίτια το επιβάλουν. Το ποσοστό των αναλφάβητών διαφοροποιείται, ως εκ τούτου, κατά γεωγραφική περιοχή, κοινωνική ομάδα και φύλο. Στις «αδιάβαστες» περιοχές, σύμφωνα με στοιχεία της Λαϊκής Επιμόρφωσης, το ποσοστό των υπο-εκπαιδευομένων υπερβαίνει το μέσο όρο, είναι οι ακόλουθες:

        1) Θράκη: Ποσοστό υπο-εκπαιδευομένων-72%
   2) Ήπειρος: Ποσοστό υπο-εκπαιδευομένων-68%
   3) Νησιά Ιονίου: Ποσοστό υπο-εκπαιδευομένων-67%
   4) Θεσσαλία: Ποσοστό υπο-εκπαιδευομένων-66%
   5) Νησιά Αιγαίου: Ποσοστό υπο-εκπαιδευόμενων-58%

Φανταστικό και άκρως ενδιαφέρων. Μπράβο Λινάκι 

Είμαι περήφανη για την πτυχιακή μου - η αλήθεια είναι - και μάλιστα βαθμολογήθηκε με 10!
Αλλά τον κόπο και χρόνο που ξόδεψα....δεν λέγεται!

Σας παραθέτω ένα μικρό δείγμα από την πτυχιακή μου που έκανα στο παιδαγωγικό, για ένα θέμα που με άγγιξε βαθιά!
.......

Αγαπητή μου φίλη,  

Τι μου θύμησες, .....τώρα,  με πήγες 30 ακριβώς χρόνια πίσω.....Το  1979 τον Ιούλιο  έφυγε ο άνδρας μου με μετάθεση  ως Ταχυδρομικός  Διευθυντής στην Κάλυμνο.
Εγώ μέχρι τότε εργαζόμουνα  στην  Λαϊκή Επιμόρφωση  της Αθήνας, διδάσκοντας   εικαστικά μαθήματα σε ενήλικες  εθελοντικά, και επίσης εθελοντικά υπηρετούσα σαν Τοπική ΄Εφορος του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών  στήν Δ.Αττική συγκεκριμενα στους Αγ. Αναργύρους και  στην Περιφέρεια της Δυτ. Αττικης.
Φεύγοντας με τον  άνδρα μου για την Κάλυμνο συνενοήθηκα  ενημερόνοιτας τον  τότε Υπουργό Παιδείας  ότι αδυνατώ να  υπηρετήσω άλλο  εδώ και προσφέρομαι να υπηρετήσω εκεί όπου πηγαίνω σαν Οδηγός -επιμορφώτρια με Υπηρετείν.... Σε όποιο τομέα χρειασθεί....
Πηγαίνοτας  εκεί λοιπόν  μαζί με συνενοήσεις με την επιθεώρηση της Ρόδου, έφτιασα  (ίδρυσα)την Λαϊκή Επιμόρφωση της ειδικότητάς μου διδάσκοντας  δύο τεράστια γκρούπ  200 μαθητών   ένα με εικαστικά , και το άλλο με γενική δσακομητική-Χειροτεχνία και ιστορία Τέχνης... για τους ενήλικες, Παράλληλα επανίδρυσα το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών για τα  κορίτσια  από 7-18  ετών  και το  Τοπ.Σμβούλιο του.

Ομως κάθε μερα πηγαίνοντας στο Ταχυδρομείο που υπηρετούσε ο σύζυγος, , παρακολουθούσα να  έχονται να πάρουν τα δέματά τους απο το εξωτερικό κυρίως με σφουγγάρια,  και άλλα είδη  όπως επίσης  συστημένες  επιστολές και επιταγές μητέρες και γυναίκες ξενητεμμένων... Παρατήρησα  ότι  όταν ο άνδρας μου τους έλεγε να βάλουν την  υπογραφή τους στο συγκεκριμμένο σημείο του δελταρίου  εκείνες  με ένα μολύβι έκανα έναν σταυρό ή έβαζαν στο ταμπόν της σφραγίδας  το δάκτυλό τους και αποτυπωναν  το δάκτυλό τους αντί υπογραφής.  Και που αυτό παρακαλω? Σε ένα νησί  που φημίζονται ως <βιβλιογραμματοφάγοι!> Ένα νησί που  έχει παράδοση στο να βγάζει  πολλούς δασκάλους...!!!

Ε! Αυτό με άγγιξε  βαθειά, σαν  Ελληνίδα και σαν γυναίκα ! Γιατί προηγουμένως είχα ακούσει  στατιστικές  για τις   Ευρωπαίες και μάλιστα τις γυναίκες και δεν το πίστευα!...
Το  πήρα πολύ βαρειά και δεν μπορούσα να το ξεπεράσω...!  Σκεφτόμουνα  πώς αυτή η γυναίκα  θα ενημερωθεί από τον τύπο, πως θα ανταπεξέλθει στις  υποχρεώσεις  της  ώς αναλφάβητη, πως θα επιβλέψει τα παιδιά της στο σχολειο , στην μελέτη τους, (Περιττό να σας ειπώ οτι θεωρούσαν πολύ φυσικό να  κάνουν σε παιδιά της Α΄Δημοτικού από την πρώτη ημέρα ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ!!! ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΉΤΑΝ ΠΟΛΎ ΤΣΟΥΧΤΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΣΈΠΗ ΤΟΥς ΚΆΘΕ ΜΕΡΑ ! ) με αποτέλεσμα οι μαθητριούλες των μεγάλων τάξεων του Λυκείου και οι φοιτητριούλες να κάνουν χρυσές δουλειές ακόμη και οι δάσκαλοι (κρυφά πάντοτε!)....

Σκέφτηκα  ¨οτι  δεν μας τιμάει εμά τις  γυναίκες να είμαστε αγράμματες και ούτε μας συμφέρει ...οικονομικά... διότι έφευγαν πολλά χρήματα  από εκεί που δεν περίσσευαν...
Γενικά κάτι έπρεπε να γίνει...Κιαυτό μπορούσε να γίνει απο εμάς που ξέραμε και αγαπούσαμε την πατρίδα μας,  και αυτές ήταν  οι εθελόντριες..Απευθύνθηκα  λοιπόν σε κάποια φωτισμένη ψυχή  Πτυχιούχο Φιλόλογο της Αγγλικής φιλολογίας   που της είχα αναθεσει και το Τμήμα της Κοπτικης  Ραπτικής   να διδάσκει μιας και ήξερε και ήθελε και το έκανε με ευχαρίστηση, και της εξήγησα   τι μπρούσαμε να κάνουμε  στον τομέα του αναλφαβητισμού.΄Ετσι και έγινε....

Κατόπιν τούτου δεν σας λέω πόσες  γυναίκες  ήλθαν στο τμήμα.......

 Ευχομαι και ΜΑΚΑΡΙ ι και αλλού να υπάρχουν πρωτοβουλίες και  η Λαϊκή Επιμόρφωση τα γνωστά Ν.Ε.Λ.Ε. ΝΑ  ΚΆΝΟΥΝ ΤΟ ΊΔΙΟ. ΤΟ ΣΥΝΕΧΊΖΟΥΝ ΌΜΩΣ;;;
ΓΙΑΤΊ ΜΌΝΟΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ ΔΕΝ ΓΊΝΕΤΑΙ ΤΊΠΟΤΕ... θΕΛΕΙ ΠΡΆΞΗ ΤΟ ΠΡΆΓΜΑ....<ΙΔΟΥ Η ΡΟΔΟΣ ΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟ...ΠΗΔΗΜΑ!!!!!...>

 

Κα Αρετή διάβασα πολύ προσεκτικά την ιστορία-εμπειρία σας και πραγματικά σας θαύμασα μα και σας "ζήλεψα" για το έργο σας!
Εγώ, όπως ίσως γνωρίζετε, μόλις πριν 20 μέρες διορίστηκα μόνιμη εκπ/κός. Όλα τα προηγούμενα 10 χρόνια πάλευα από δω κι από κει να
μαζέψω προϋπηρεσία, δουλεύοντας πολύ σκληρά-πραγματικά! Κι έτσι δεν γνωρίζω αν μπορώ να εργαστώ στα Ν.Ε.Λ.Ε. και με ποιο τρόπο!
Θα ήθελα τα φώτα σας γιατί με ενδιαφέρει πάρα πάρα πολύ!

ΚΑΡΔΙΆ ΜΟΥ,

Σου είχα στείλει τις ευχές μου για τον διορισμό σου, αλλά συνέβη το επεισόδειο με τους σκληρους δίσκους και δεν ξερω αν ενημερώθηκες για τις ευχές μου.

Τώρα δεν ξέρω σε τί μπορώ να σε βοηθήσω, έχω πάρει  και εγώ υποτροφία 2 φορές ,  και πηγα σε εκπαιδεύσεις εκπαιδευτων..(μάλιστα στην μια από αυτές στην Μαράσλειο Ακαδημία, ήταν τότε ο  σημερινός πρωθυπουργός Υπουργός Παιδείας και ήλθε και μας έβγαλε λόγο!... και την άλλη την πήρα  στην Κύμη  στην Σχολή  Εμποροπλοιάρχων.). και είχα πάρει &  παρα πολλές εκπαιδεύσεις απο το Σ.Ε.Ο., αλλά αυτό που μέτρησε  ήταν η θέληση μου, να κάνω κάτι,  δεν  με ένοιαζε ο φορέας .. ουτε η ειδικότητά μου...

Τελικά  πάντρεψα το οδηγικό μου < ΥΠΗΡΕΤΕΙΝ> που έδωσα Υπόσχεση, με την  δυνατότητα που μου έδωσε ο Υπουργός και η  Επιθεώρηση Ρόδου,  στα ΝΕΛΕ, και έτσι  έγινε το τμήμα φοίτησης.Βρήκα πάρα πολλά εμπόδια...., και το κυριότερο ήταν: ο τότε - συχωρεμμενος τώρα-δήμαρχος της Καλύμνου, ένας πολύ οπισθοδρομικός άνθρωπος, , που νόμιζε ότι είχα προσωπικά συμφέροντα, ότι θα έβγαζα χρήματα...., ή ότι θα  έβαζα υποψηφιότητα να του πάρω το...δημαρχιλίκι!!! άκουσο άκουσον....!!! Δεν καταλάβαινε ο βλάκας  ¨οτι ήταν τζάμπα για  όλους , και  ¨οτι θάταν καλό για τον τόπο του. ....Νόμιζε ότι είχα το λιγώτερο πολιτικά ...συμφέροντα...δεν το έκανα  για την ψυχή της  ζωντανής μάνας μου...!!!! 

Αν δεν έβρισκα  την φίλη κυρία  που με βοήθησε, θα το κρστούσα μόνη μου. Ημουν αποφασισμένη.

Θάκανα όπως ξεκίνησαν τα παιδιά μου στο σχολείο,  από τη αλφαβήτα συλλαβίζοντας , τα βοηθητικά ρήματα, και ότι άλλο μου ερχόταν,  με αναγνωστικά του Δημοτικού, και θα τους δίδασκα και απλή Αριθμητική και προπαίδεια. Εστω λίγα απλά να  μπορούν να διαβάζουν να ενημερώνονται και να βοηθουν τα παιδιά στα πρώτα τους βήματα. ...

.... γνωρίζω αν μπορώ να εργαστώ στα Ν.Ε.Λ.Ε. και με ποιο τρόπο!
Θα ήθελα τα φώτα σας γιατί με ενδιαφέρει πάρα πάρα πολύ!

linmak88, σε οποιαδήποτε υπηρεσία του ΥΠΕΠΘ μπορείς να ζητήσεις απόσπαση, εάν και εφόσον έχεις περάσει τη περίοδο του δοκίμου και μετάθεση εαν και εφόσον έχεις ολοκληρώσει ένα ημερολογιακό έτος στην οργανική σου θέση, εκτός και αν η μονιμοποίησή σου έγινε σύμφωνα με τις καλύψεις δυσπρόσιτων οπου θέλεις 5 χρόνια στην οργανική σου (έτσι λέει ο νόμος τουλάχιστον). 

Οι Νομαρχιακές Επιτροπές Λαϊκής Επιμόρφωσης δεν υπάγονται στο ΥΠΕΠΘ αλλά στις εκάστοτε Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Ούτε με μετάταξη δε μπορείς να βρεθείς από τις δημόσιες υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ στις δημόσιες υπηρεσίες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, γιατί απλούστατα απασχολούν εργαζόμενους με άλλο εργασιακό καθεστώς  . Φαντάζομαι οτι μόνο εθελοντικά μπορείς να προσφέρεις στις ΝΕΛΕ, εαν και εφόσον η νομαρχία που υπηρετείς λειτουργεί αυτό το θεσμό. Φυσικά, μη περιμένεις η προϋπηρεσία σου να αναγνωριστεί (έχω 2 χρόνια στις Κυκλάδες και ούτε με δικαστήριο δε μου τα δέχονται .. )

΄΄Ετσι είναι όπως σου τα έγραψε ο ΑΡΧΟΣ,  είναι Νομαρχιακές  Επιτροπές , και κατευθύνονται από την Υπηρεσία <,Απ ευθείας  δράση του Υπουργείου Παιδείας>.ΈΤΣΙ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΛΕΓΟΤΑΝ ΤΌΤΕ Η  ΑΡΜΟΔΊΑ ΥΠΗΡΕΣΊΑ.

Το εργασιακό καθεστώς είναι ωρομίσθιοι ορισμένοπυ χρόνου, και πληρώνονται  ελάχιστα χρήματα   ΘΆΛΕΓΑ   ΊΣΑ -ΙΣΙΑ ΤΑ ΝΑΎΛΑ ΤΟΥς  ΚΆΘΕ 4-5 ΜΉΝΕς. τΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΡΚΕΊ 42 ΏΡΕς ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΏΝΕΤΑΙ.
Η σύμβαση- διορισμός  υπογράφονται στην Νομαρχία   του τόπου Υπηρεσίας της ΝΕΛΕ.  στην αρχή κάθε έτους. ¨οποιος πάει για λεφτά εκεί θα απογοητευθεί.  Ειναι καθαρά εθελοντική εργασία.

Ακουσα  ¨οτι τώρα  κολούν 1/2 ένσημο του ΙΚΑ , δεν ξέρω αν αληθεύει.

Εμένα πάντως 10 χρόνια που δίδαξα δεν  μου αναγνώρισαν  χρόνο, και τότε δεν μας κολούσαν ένσημα.  Η δε αμοιβή μας αντιστοιχούσε στα ...ναύλα μας, τα οποία πολλές φορές ήταν ...περισσότερα της αμοιβής. Συν τα εποπτικά μέσα  που στην ειδικότητά μου ήταν πάρα πολλά και έπρεπε να τα  εξοικονομω εξ ιδίων μου...!Αυτά τα λίγα για τα ΝΕΛΕ.

Σας ευχαριστώ παιδιά-θα το ψάξω κι εγώ και θα σας ενημερώσω σχετικά! Όσο για την οργανική - για μένα δεν ισχύει Άρχο μου
γιατί ανήκω στις ειδικές κατηγορίες μεταθέσεων - ο άντρας μου πάσχει από τη νόσο του Crohn - οπότε ούτε την οργανική μου
χρειάζεται να κάνω και θα γυρίσω σύντομα με απόσπασή και του χρόνου θα πάρω μετάθεση(νόμος 50/96 - άρθρο13).
Αρκετά χρόνια=10, έτρεξα γι'αυτούς σε όλη την Ελλάδα ως ωρομίσθια και ζούσα σε καταστάσεις πείνας στην κυριολεξία   
αφού με τον μισθό του άντρα μου συντηρούσαμε οικογένεια-2 σπίτια και τα έξοδα που προέκυπταν επιπλέον από την συνεχώς
απλήρωτη δουλειά μου! Καιρός να με πληρώσουν κι αυτοί(το κράτος εννοώ) τώρα!     

κράτος πρόνοιας κατά τα άλλα. Αφού ανήκεις σε ειδική κατηγορία μοριοδότησης δεν θα έπρεπε καθόλου να ταλαιπωρηθείς 10 χρόνια ωρομίσθια 

Ναι, καλά και 10 αυγά Τουρκίας που λέμε εδώ στη Θεσσαλονίκη! Μόνο για τους μόνιμους ισχύουν αυτά τα "μπερεκέτια", για τους άλλους... τ ί π ο τ α!!!
Γι'αυτό κι εγώ, από την ημέρα που διορίστηκα(14/12/2009) - μεγάλη η Χάρη Του!!! - υποσχέθηκα στον εαυτό μου να μην νοιώσω ποτέ "μόνιμη" -
κοινώς ...τώρα που διορίστηκα δεν θα πω ποτέ ..."να πάνε να πηδ...χτούν οι άλλοι" και πάντα θα προσπαθώ και για τους συναδέλφους που παραμένουν ακόμα αδιόριστοι!
Γιατί αυτή την πίκρα την έχω φάει με το τσουβάλι! ι

Μακάρι να αντέξεις, αν και πιστεύω οτι τελικά αυτή η μιζέρια είναι αναπόφευκτη μετά από 10-15 χρόνια ..
Είχα ένα συνάδελφο (μεγάλος σε ηλικία) όταν πρωτοδιορίστηκα που μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση : Έρχονταν κάθε μέρα για 2 χρόνια με το ίδιο πουκάμισο, με την ίδια ξινίλα στα μούτρα και μονίμως γκρίνιαζε για το ασφαλιστικό, για τις αποδοχές, για τη ζωή ολόκληρη κτλ (φαντάζομαι και στη τάξη την ίδια μιζέρια θα μετέφερε). Αυτόν ακριβώς έχω μετά από τόσα χρόνια ως αντιπρότυπο, αν και αρχίζω να πιστεύω .. μοιραίο φυγείν αδύνατον 

Ξέρω ακριβώς για ποιο τύπο συναδέλφων μιλάς.... κόλαση!!!!!!!!!!!!!!  και μακρυά από μας τέτοια δημοσιοϋπαλληλλίλα!!! Α...πα, πα!!!!!!!!

Eγώ πάλι πίσω από τους αναλφάβητους διακρίνω και δυσλεκτικούς ανθρώπους.
Τι κρίμα να τους βάζουμε μια τέτοια ταμπέλα. 

[Μορφές και είδη του αναλφαβητισμού]

Μορφές και είδη του αναλφαβητισμού

√ Γενικός / πλήρης ή απόλυτος αναλφαβητισμός : πλήρης άγνοια γραφής και ανάγνωσης.
√ Μερικός : ικανότητα ανάγνωσης, όχι γραφής
Οι αναλφάβητοι χωρίζονται επίσης σε δύο κατηγορίες :
α. τους οργανικά αναλφάβητους, εκείνους δηλαδή που δε διδάχθηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δε φοίτησαν ποτέ στο σχολείο και
β. τους λειτουργικά αναλφάβητους, εκείνους δηλαδή που διδάχθηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά στη συνέχεια δεν καλλιέργησαν αυτές τις γνώσεις, με αποτέλεσμα να ατονήσουν και να ξεχαστούν.
Αξίζει εντούτοις να σημειωθεί ότι η γενίκευση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και η εξάπλωση των ΜΜΕ μετέβαλαν σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο του αναλφαβητισμού. Έτσι σήμερα ο λειτουργικός αναλφαβητισμός είναι η αδυναμία κατανόησης απλών γεγονότων, τα οποία αναφέρονται στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων (κοινωνική, οικονομική, πολιτική) . Αυτή η μορφή αναλφαβητισμού είναι ανεξάρτητη από την τυπική μόρφωση και συναντάται σε κάθε κοινωνικό στρώμα.

Ποιοι είναι οι ΄΄αναλφαβητόπληκτοι΄΄

Συνήθη «θύματα» του αναλφαβητισμού, σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει είναι οι μειονότητες, όπως οι τσιγγάνοι, οι παλιννοστούντες, οι μετανάστες, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα της τρίτης ηλικίας, τα οποία λόγω χειρότερων και παλιότερων συγκυριών (π.χ. πόλεμοι, φτώχεια, προκαταλήψεις, κ.ά.) έμειναν αναλφάβητα, φυλακισμένοι και αποφυλακισμένοι, γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς, ανειδίκευτοι εργάτες και τεχνίτες – χειριστές μηχανημάτων, ομάδες ανθρώπων που είναι γενικά υπο-εκπαιδευόμενοι, και τέλος οι γυναίκες που βιώνουν την απόλυτη αδιαφορία του σύγχρονου πολιτισμού σε ότι σχετίζεται με την εκπαίδευση. Σε ηλικίες άνω των 45 ετών, ο αναλφαβητισμός φτάνει στο 20,3%. Το ποσοστό της καταγεγραμμένης ανεργίας των γυναικών λόγω αναλφαβητισμού, παραμένει σταθερά υπερδιπλάσιο απ’ αυτό των ανδρών.

Για την ύπαρξη του αναλφαβητισμού σημαντικότατο ρόλο παίζουν οι πολιτικές που εφαρμόζονται ανά τον κόσμο, οι οποίες δημιουργούν ή δεν είναι ικανές να επιλύσουν μεγάλα κοινωνικά προβλήματα. Τα αίτια είναι πολλά και προέρχονται από πολλούς τομείς:
/ Οικονομικοί λόγοι: α. η ανάγκη για βιοπορισμό οδηγεί στην αναζήτηση εργασίας από την παιδική ηλικία και επομένως στην απομάκρυνση από τα εκπαιδευτικά κέντρα.
β. η οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο οδηγούν σε προβλήματα όπως η φτώχεια, η πείνα - καταστάσεις που φυσικά ευνοούν την εμφάνιση και εξάπλωση του αναλφαβητισμού.
/ Οι κοινωνικές ανισότητες και το μη κατοχυρωμένο για όλους κοινωνικό δικαίωμα στην παιδεία, όπως αναλύσαμε διεξοδικά παραπάνω, επιφέρει κοινωνική περιθωριοποίηση – για παράδειγμα τα παιδιά αναλφάβητων γονέων έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μείνουν αναλφάβητοι.
/ η αδιαφορία του κράτους για την παιδεία κατά πρώτο λόγο και η παντελής έλλειψη ακριτικής πολιτικής στις αγροτικές περιοχές, τις υποβαθμισμένες και τις δυσπρόσιτες, εξαθλιώνει οικονομικά κατώτερα κοινωνικά στρώματα, κατώτερες κοινωνικές τάξεις, μετανάστες και πρόσφυγες και γενικά τις μειονότητες, τις γυναίκες και τον αγροτικό πληθυσμό και επιφέρει οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση άρα και εξάπλωση του αναλφαβητισμού.
/ οι πόλεμοι, οι αλλεπάλληλες πολεμικές περιπέτειες και στην περίπτωση της Ελλάδας, η μακρόχρονη υποδούλωση σε ξένους κατακτητές αποτελούν σημαντικές αιτίες ύπαρξης και εξάπλωσης του αναλφαβητισμού.
/ η κακή και κατευθυνόμενη ενημέρωση (ΜΜΕ) , τα πολιτικά συμφέροντα και η προσπάθεια πολιτικής χειραγώγησης και εκμετάλλευσης των κατώτερων κοινωνικών ομάδων με σκοπό τον πλουτισμό των ολίγων και ισχυρών, οδηγεί σε οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση, σε περιορισμό των πνευματικών δυνατοτήτων και σε προκαταλήψεις - κακή νοοτροπία του στυλ: γράμματα=αλλοτρίωση, κοινωνικός  και φυλετικός ρατσισμός, ο οποίος υπονομεύει κυρίως τις γυναίκες, τους ηλικιωμένους και τις μειονότητες γενικότερα.