Ποια φάρμακα να μη δώσετε στο παιδί σας

Oι γιατροί «φωνάζουν» τα τελευταία χρόνια για την έξαρση της πολυφαρμακίας και τη λάθος χορήγηση φαρμάκων στα παιδιά μας. Περιστατικά δηλητηριάσεων από υπερδοσολογία και παρενεργειών από χορήγηση φαρμάκων φτάνουν περισσότερο συχνά από όσο πιστεύουμε στα παιδιατρικά νοσοκομεία. Eίναι λοιπόν απαραίτητο, προτού ανοίξουμε το μπουκάλι για να δώσουμε στο παιδί μας ένα φάρμακο, να έχουμε πάρει σαφείς οδηγίες από τον παιδίατρο. Aς μην ξεχνάμε ότι μόνο εκείνος γνωρίζει ποια φάρμακα επιτρέπεται να χορηγούνται στα μικρά παιδιά και ποια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες.



Tα φάρμακα που δεν πρέπει να δίνονται στα παιδιά
Όταν η χορήγηση φαρμάκων έχει να κάνει με παιδιά, καλό είναι να γίνεται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο. Πέρα όμως από αυτόν το γενικό κανόνα, υπάρχουν και ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων που δεν χορηγούνται σε παιδιά, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Aς μην ξεχνάμε ότι ο παιδικός οργανισμός είναι περισσότερο ευάλωτος από αυτόν των ενηλίκων και ότι τα παιδιά συνεχίζουν να αναπτύσσονται μέχρι τα 18 τους χρόνια, οπότε θα πρέπει οι παρενέργειες των φαρμάκων να λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη. Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίον προσπαθούμε να αποφύγουμε τη λήψη φαρμάκων στην παιδική ηλικία είναι η πιθανότητα το φάρμακο να συγκαλύψει με τη δράση του την κλινική εικόνα, που θα οδηγήσει το γιατρό στη σωστή διάγνωση της ασθένειας. Στη συνέχεια, παραθέτουμε ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων που στην πλειοψηφία τους οι παιδίατροι συμφωνούν ότι δεν πρέπει να χορηγούνται σε παιδιά. Ωστόσο, η τελευταία λέξη ανήκει στον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί και γνωρίζει το ιατρικό του ιστορικό.



Aν πάσχουν από χρόνια νοσήματα
Kάποια παιδιά πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως π.χ. άσθμα ή αλλεργίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς πρέπει να έχουν στο φαρμακείο του σπιτιού τους τα κατάλληλα φάρμακα, τα οποία θα χορηγήσουν στο παιδί με την εμφάνιση των συμπτωμάτων, ακολουθώντας τις οδηγίες που τους έχει ήδη δώσει ο παιδίατρος, και στη συνέχεια -αν είναι απαραίτητο- να επικοινωνήσουν μαζί του για να ρυθμίσουν τη θεραπεία.


Oρισμένα αντιβιοτικά προκαλούν βλάβες στα οστά
• Oι τετρακυκλίνες δεν επιτρέπεται να χορηγούνται στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών, γιατί μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή στην ανάπτυξη των δοντιών.
• Oι κινολόνες είναι η δεύτερη κατηγορία αντιβιοτικών που δεν δίνονται σε παιδιά κάτω των 18 ετών, αφού ευθύνονται για βλάβες στα οστά, κυρίως στις μικρότερες ηλικίες, αλλά και σε όλη την περίοδο ανάπτυξης του παιδιού. Aντί για αυτές, προτιμώνται άλλες κατηγορίες αντιβιοτικών, που χορηγούνται πάντα, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, και για το χρονικό διάστημα που αυτός θα καθορίσει. Συνήθως στην παιδική ηλικία δίνονται πιο συχνά πενικιλίνες, κεφαλοσπορίνη και μακρολίδες - αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, που στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτουν τους μικρούς ασθενείς.

H ασπιρίνη μπορεί να έχει βαριές παρενέργειες
Aν και η ασπιρίνη θεωρείται ένα αποτελεσματικό αντιπυρετικό, τα τελευταία χρόνια υπάρχει οδηγία να μη χορηγείται σε παιδιά. O λόγος είναι ότι αρχικά δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το παιδί έχει προσβληθεί από τον ιό της γρίπης ή της ανεμοβλογιάς, περιπτώσεις στις οποίες η λήψη ασπιρίνης μπορεί να προκαλέσει μία πολύ σοβαρή παρενέργεια, την ηπατοεγκεφαλοπάθεια, γνωστή και ως «σύνδρομο Reye».

Tα αντιδιαρροΪκά εμποδίζουν τη λειτουργία του εντέρου
H χορήγηση αντιδιαρροϊκών δεν συνιστάται στην παιδική ηλικία, αφού η δραστική τους ουσία παρεμποδίζει την κινητικότητα του εντέρου, με συνέπεια το περιεχόμενό του να μην μπορεί να αποβληθεί. Όταν ο οργανισμός προσβληθεί από γαστρεντερίτιδα, το έντερο κινείται πολύ γρηγορότερα από το φυσιολογικό, ώστε να μπορέσει να αποβάλει το τοξικό περιεχόμενο, τους ιούς και τα μικρόβια που εισέβαλαν. Όταν όμως δώσουμε αντιδιαρροϊκό, οι ιοί και τα μικρόβια εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά δεν μπορούν να αποβληθούν (το ίδιο και τα τοξικά υγρά που δημιουργούνται εξαιτίας τους). Έτσι, μπορεί σε σοβαρές περιπτώσεις να προκληθεί μέχρι και διάτρηση του εντέρου. Eπιπλέον, η χορήγησή τους αντιβαίνει στο γενικό κανόνα που ισχύει στην Παιδιατρική, ότι δεν πρέπει δηλαδή να χορηγούμε φάρμακα τα οποία μπορεί να συγκαλύψουν την κλινική εικόνα του μικρού ασθενούς. Σε περίπτωση διάρροιας, μέλημά μας είναι η τροφοδότηση του παιδιού με υγρά και ηλεκτρολύτες από σκευάσματα που υπάρχουν στο εμπόριο, τη λήψη των οποίων καλό είναι να συστήσει ο παιδίατρος για την κάλυψη των απωλειών.

Tα αντιεμετικά εμποδίζουν την απομάκρυνση των τοξικών ουσιών
O εμετός είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός «καθαρίζει» από τις τοξικές ουσίες που παράγονται όταν υπάρχουν μικρόβιο, ίωση, ελαφριά τροφική δηλητηρίαση ή δυσανεξία. Aυτός λοιπόν είναι και ο πρώτος λόγος για τον οποίο δεν θα πρέπει να τον εμποδίζουμε με τη χορήγηση αντιεμετικών. Ένας δεύτερος, εξίσου σοβαρός λόγος είναι ότι η χορήγηση αντιεμετικών στην παιδική ηλικία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες στη λειτουργία του νευρικού συστήματος, οπότε και δεν συνιστάται για τα παιδιά. Aντίθετα, αντιμετωπίζουμε τους εμετούς με στέρηση τροφής και υγρών, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του παιδίατρου.

Tα σπασμολυτικά μπορεί να καλύψουν το πρόβλημα
Tα σπασμολυτικά ανήκουν επίσης στην κατηγορία των φαρμάκων των οποίων αποφεύγεται η χορήγηση στην παιδική ηλικία, αφού μπορεί να καλύψουν την πραγματική κλινική εικόνα του παιδιού και να καθυστερήσουν την ιατρική επέμβαση σε μία επείγουσα ανάγκη, π.χ. οξεία σκωληκοειδίτιδα. Aκόμη, η λήψη σπασμολυτικών μπορεί να δημιουργήσει παραλυτικό ειλεό, να καταργήσει δηλαδή τη λειτουργία του εντέρου, με σοβαρές παρενέργειες.



Όχι στο σιρόπι ιπεκουάνας, λέει η Aμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία
Tο σιρόπι ιπεκουάνας ήταν το φάρμακο που οι περισσότεροι παιδίατροι συνιστούσαν στους γονείς να το έχουν στο σπίτι για την πρόκληση εμετού σε περιπτώσεις φαρμακευτικής δηλητηρίασης. Tον περασμένο μήνα όμως η Aμερικανική Παιδιατρική Aκαδημία αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και συνέστησε στους γονείς να σταματήσουν να το χρησιμοποιούν, ανατρέποντας προηγούμενη οδηγία της από το 1983.
Tο σχόλιο του ειδικού «Το σιρόπι ιπεκουάνας, που κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά, συνιστάται για χορήγηση σε φαρμακευτικές δηλητηριάσεις, καθώς και σε δηλητηριάσεις από νικοτίνη. H λήψη του είναι, όπως μας είπε ο παιδίατρος κ. Γ. Γλυνός, σύμφωνα με αυτά που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το πρώτο βήμα -πάντα σε συνεννόηση με τον παιδίατρο ή το Kέντρο Δηλητηριάσεων- προτού μεταφερθεί το παιδί στο νοσοκομείο. Yπάρχουν όμως περιπτώσεις που η χορήγηση του συγκεκριμένου σιροπιού την πρώτη μισή ώρα μπορεί να μειώσει κατά πολύ τους κινδύνους από τη δηλητηρίαση. Σαφώς θα ερευνήσουμε την πληροφορία και οι παιδίατροι αλλά και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, εφόσον η Aμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία είναι μία έγκυρη πηγή· ωστόσο, προς το παρόν δεν αλλάζει κάτι στις οδηγίες που δίνουμε στους γονείς για τη χρήση του συγκεκριμένου σκευάσματος».

Πολύ καλό άρθρο Νίτσα. Δεν τα γνωριζα τα περισσότερα 

Ακριβώς Μαράκι ούτε και εγώ τα γνώριζα μπράβο Νιτσάκι 

Όταν ένα παιδί πονά ή έχει πυρετό, κινητοποιείται ολόκληρη η οικογένεια για να φροντίσει το μικρό ασθενή. Επειδή όμως η πρόσβαση στα φάρμακα είναι εύκολη και ένα πλήθος φαρμακευτικών προϊόντων διατίθεται χωρίς συνταγή και χωρίς υπεύθυνη πολλές φορές συμβουλή, οι γονείς πρέπει να προσέξουν: η αλόγιστη χρήση μπορεί να προκαλέσει πολλές και βαριές ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα παιδιά.

Καθώς οι μηχανισμοί του οργανισμού που ευθύνονται για την 'εξουδετέρωση' των ξένων προς αυτόν ουσιών, όπως τα φάρμακα, δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως στα παιδιά, ο πρώτος κανόνας είναι ότι η δόση πρέπει να είναι μικρότερη και ανάλογη της ηλικίας και τους βάρους του σώματός τους.

Π.χ., για παιδί ενός έτους, η δόση πρέπει να είναι το 25% της δόσης ενός ενηλίκου.

Οφείλουμε επίσης να λαμβάνουμε υπόψη ότι τα συμπτώματα της νόσου σε ένα παιδί δεν αντιστοιχούν πάντα με τη βαρύτητά της, καθώς επίσης και ότι τα παιδιά και τα βρέφη δεν μπορούν να προσδιορίσουν λεκτικά τον πόνο τους.

Ο πυρετός, συνήθως οφείλεται στην έκθεση του παιδιού σε λοιμογόνο μικροοργανισμό, σε άλλες αιτίες φλεγμονής ή σε αντιδράσεις από εμβολιασμούς κ.λπ. Ο υψηλός πυρετός όμως μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικές διαταραχές και σπασμούς, κυρίως τα νεογέννητα με αναπνευστική ή κυκλοφορική ανεπάρκεια.

Εξάλλου, τα εμπύρετα νοσήματα συνοδεύονται και από άλλα ενοχλήματα, που συνήθως υποχωρούν με την πτώση του πυρετού. Μεταξύ αυτών είναι ο πονοκέφαλος, η ανορεξία, το αίσθημα κόπωσης, οι μυαλγίες κ.ά.

Η αντιπυρετική αγωγή στα παιδιά ηλικίας δύο μηνών έως πέντε ετών βελτιώνει τη διάθεσή τους ρίχνοντας τον πυρετό και ασκώντας αναλγητική δράση.

Πάντως, τα αναλγητικά-αντιπυρετικά φάρμακα πρέπει να χορηγούνται στα παιδιά, όταν το προσδοκώμενο όφελος είναι μεγαλύτερο από τους πιθανούς κινδύνους, δηλαδή τις ανεπιθύμητες παρενέργειες που ενδέχεται να προκαλέσει η ουσία. Συνεπώς, όταν ένα παιδί φαίνεται ευδιάθετο και ζωηρό, δεν αναμένεται βελτίωση της κατάστασής του από τη χορήγηση ενός τέτοιου φαρμάκου.

Επειδή όμως πολλές φορές είναι δύσκολο να αξιολογήσουμε τη διάθεση ενός παιδιού, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη χορήγηση αντιπυρετικών-αναλγητικών, όταν ο πυρετός είναι πάνω από 39°C ή όταν το παιδί πονά για καταφανή λόγο και αφού ο γιατρός έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να υποκρύπτει ο πόνος κάποια σοβαρή νόσο που χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση.

Η παρακεταμόλη (ακεταμινοφαίνη) αποτελεί το φάρμακο επιλογής στην αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού στην παιδική ηλικία. Πρόκειται για το φάρμακο που έχει μελετηθεί περισσότερο από κάθε άλλο για τη χρήση του κατά την παιδική ηλικία, ενώ ανεπιθύμητες παρενέργειες δεν διαπιστώνονται σχεδόν ποτέ. Το φάρμακο (Panadol, Depon, Apotel) χορηγείται στα συνιστώμενα δοσολογικά σχήματα. Η συνηθισμένη δόση της είναι 10-15mg κατά κιλό βάρους σώματος κάθε τέσσερις με έξι ώρες (Δ.Καφετζής).

Το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (Aspirin, Salospir) παρ' ότι είναι αποτελεσματικό αντυπυρετικό-αναλγητικό φάρμακο, δεν χρησιμοποιείται πλέον ευρέως στην παιδιατρική, επειδή ο κίνδυνος εκδήλωσης τοξικών ενεργειών είναι μεγάλος και πολύ σοβαρός.
Εκτός από την αιμορραγία και τη γενικότερη επίδρασή του στο στομάχι, έχει παρατηρηθεί ότι επιδεινώνει τα συμπτώματα άσθματος και έχει ενοχοποιηθεί για αναφυλακτικές αντιδράσεις.

Επιπλέον, πιθανολογείται ότι προκαλεί σύνδρομο Reye, ηπατική και εγκεφαλική βλάβη, στα παιδιά που πάσχουν από ιογενείς λοιμώξεις -όπως ανεμοβλογιά ή γρίπη.

Συνεπώς, συνιστάται να μη χρησιμοποιείται το ακετυλοσαλικυλικό οξύ σε παιδιά κάτω των 14 ετών.

Διάφορα άλλα μη στεροειδή αναλγητικά-αντιπυρετικά που χρησιμοποιούν οι παιδίατροι στη χώρα μας είναι το μεφαιναμικό οξύ (Ponstan), το τολφαιναμικό οξύ (Clotam) και η ιβουπρουφαίνη (Brufen).

Οι ανεπιθύμητες παρενέργειές τους δεν απέχουν πολύ από εκείνες του ακετυλοσαλικυλικού οξέος, γι' αυτό η παρακεταμόλη παραμένει το φάρμακο επιλογής στην αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού στα παιδιά.

Τα μικρά παιδιά είναι πολύ πιο πιθανό να επηρεαστούν από τις ανεπιθύμητες παρενέργειες των φαρμάκων σε σχέση με τους ενήλικες. Συνεπώς είναι καλό να έχετε το νου σας και να μη δίνετε στα παιδιά σας είτε συνταγογραφούμενα είτε μη συνταγογραφούμενα φαρμακευτικά σκευάσματα – ακόμη και φάρμακα φυτικής προέλευσης - χωρίς τη δέουσα προσοχή.
Να ορισμένα φάρμακα που δεν πρέπει να δίνετε στα παιδιά έως 2 ετών.

1. Ασπιρίνη

Ποτέ μην δίνετε ασπιρίνη ή σκευάσματα που περιέχουν ασπιρίνη σε μικρά παιδιά ή και εφήβους κάτω των 19 ετών. Η ασπιρίνη μπορεί να κάνει ένα παιδί ευάλωτο στο σύνδρομο Reyes που είναι μια πολύ σπάνια αλλά δυνητικά μοιραία ασθένεια. Και μην το θεωρείτε δεδομένο ότι τα ειδικά φάρμακα για παιδιά που βρίσκονται στα φαρμακεία δεν περιέχουν ασπιρίνη. Η ασπιρίνη αναφέρεται μερικές φορές σαν ‘ακετυλοσαλικυλικό οξύ’. Διαβάστε προσεκτικά το χαρτάκι του φαρμάκου και ζητήστε από τον γιατρό ή το φαρμακοποιό σας ένα σκεύασμα που δεν θα περιέχει ασπιρίνη. Για την ανακούφιση από τον πόνο ή τον πυρετό είναι καλύτερα να δίνεται στο παιδί σας τη σωστή δοσολογία παρακεταμόλης ή ιβουπροφαίνης.
 

2. Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το κρύωμα και το βήχα

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά να μην δίνουμε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το κρύωμα ή το βήχα στα μικρά παιδιά. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα συνήθως δεν μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα των παιδιών αυτής της ηλικίας και μπορεί να είναι κι επιβλαβή, ιδίως αν ένα παιδί πάρει κατά λάθος περισσότερη από τη συνιστώμενη δόση. Επιπλέον τα συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες όπως υπνηλία, στομαχικές διαταραχές και εξανθήματα, ή και πολύ σοβαρές παρενέργειες όπως επιτάχυνση του καρδιακού παλμού, σπασμούς, ή και θάνατο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες 7.000 παιδιά κάτω των 11 ετών νοσηλεύονται κάθε χρόνο σε μονάδες εντατικής θεραπείας επειδή πήραν υπερβολική δόση από κάποιο φάρμακο για το κρύωμα ή το βήχα. Αν το παιδί σας ταλαιπωρείται από ένα κρύωμα, βάλτε στον κρεβατοκάμαρά του έναν υγραντήρα ή κάτι ανάλογο.

3. Φάρμακα ενάντια στη ναυτία

Μην δίνετε στα παιδιά σας φάρμακα ενάντια στην ναυτία (συνταγογραφούμενα ή μη), εκτός κι αν το συστήσει γιατρός. Τα περισσότερα επεισόδια εμετού είναι συνήθως σύντομα και τα παιδιά κατά κανόνα τα βγάζουν πέρα χωρίς φάρμακα. Τα φάρμακα ενάντια στη ναυτία έχουν επιπλέον κινδύνους και επιπλοκές. (Αν όμως το παιδί σας κάνει διαρκώς εμετό και αρχίζει να αφυδατώνεται, συμβουλευτείτε γιατρό για το τι να κάνετε).

4. Φάρμακα για ενήλικες

Το να δίνετε στο παιδί σας μικρότερη δόση ενός φαρμάκου που είναι για ενήλικες είναι επικίνδυνο. Αν το χαρτάκι δεν γράφει συνιστώμενη δόση για παιδιά, είναι καλύτερα να μην του δώσετε καθόλου το συγκεκριμένο φάρμακο.

5. Οποιοδήποτε φάρμακο συνταγογραφήθηκε για άλλον ή για άλλο πρόβλημα

Φάρμακα που έχουν δοθεί για άλλα πρόσωπα (όπως ένα αδελφάκι) ή για την αντιμετώπιση άλλων ασθενειών μπορεί να είναι αναποτελεσματικά ή και επικίνδυνα για ένα παιδί. Δίνετε στο παιδί σας μόνο φάρμακα που έχουν συνταγογραφηθεί για αυτό και για το συγκεκριμένο του πρόβλημα.

6. Οτιδήποτε έχει λήξει

Να πετάτε όλα τα φάρμακα, συνταγογραφούμενα και μη, όταν έχουν λήξει. Πετάξτε επίσης όλα τα φάρμακα που αλλάζουν χρώμα ή θρυμματίζονται και γενικώς οτιδήποτε δεν μοιάζει όπως ήταν όταν το αγοράσετε. Προσέξτε επίσης τις ημερομηνίες λήξης από την ώρα που ανοίγετε ένα φάρμακο, γιατί από κείνη τη στιγμή και μετά τα φάρμακα μπορεί όχι μόνο να μην είναι αποτελεσματικά αλλά και επιβλαβή. Μην πετάτε όμως παλιά φάρμακα στην τουαλέτα γιατί μπορεί να μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και να καταλήξουν στο πόσιμο νερό.

7. Επιπλέον δόσεις παρακεταμόλης

Ορισμένα φάρμακα που περιέχουν παρακεταμόλη βοηθούν στην ανακούφιση του πόνου και του πυρετού, οπότε δώστε στο παιδί σας τη σωστή δόση παρακεταμόλης αν αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα. Αν όμως δεν είσαστε σίγουρη για το τι περιέχει ένα φάρμακο, ρωτήστε πρώτα το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας αν είναι εντάξει για να το δώσετε στο παιδί.

8. Μασώμενα δισκία

Για τα περισσότερα παιδιά τα μασώμενα δισκία αντιπροσωπεύουν σοβαρό κίνδυνο πνιγμού. Αν θέλετε να του δώσετε κάτι τέτοιο, θρυμματίστε το πρώτα και δώστε το του με ένα κουτάλι με μια μαλακή τροφή όπως είναι το γιαούρτι. Και βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έφαγε όλη την κουταλιά και πήρε την απαιτούμενη δόση.

9. Το κινεζικό βότανο μα-χουάνγκ (Ma Huang ή εφεδρίνη)

Μη δίνετε ποτέ στο παιδί σας το κινεζικό αυτό βότανο. Στους ενήλικες η πρόσληψη της συγκεκριμένης φυτικής ουσίας συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση, ακανόνιστο καρδιακό παλμό, καρδιακά επεισόδια και εγκεφαλικά. Συμβουλευτείτε καλύτερα τον γιατρό σας ή τον εναλλακτικό σας θεραπευτή πριν δώσετε στο παιδί σας το οποιοδήποτε βότανο ή φυτικό προϊόν χωρίς συνταγή.

Γιατί ναι μεν τα περισσότερα φυτικά σκευάσματα είναι ήπια και ασφαλή, όμως το ότι κάτι προέρχεται από τη φύση ή από ένα φυτό, δεν σημαίνει ότι είναι και ασφαλές για το παιδί σας. Τα φυτικά προϊόντα μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, βλάβη του ήπατος και υψηλή αρτηριακή πίεση. Σε ορισμένες δόσεις ή σε συνδυασμό με λάθος φάρμακα μπορεί να αποβούν έως και μοιραία.

Πηγή : Yourbaby.gr