Αυτογνωσία

Γνώθι σ’ αυτόν. Τι εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες; Τι εννοούν οι σημερινοί επιστήμονες της ψυχικής υγείας με τη λέξη αυτογνωσία; Τι σημαίνει αυτογνωσία; Πως επιτυγχάνεται; Γιατί για όλους μας θα ήταν καλό να την επιδιώκουμε; Σε τι μας χρησιμεύει;

Αυτογνωσία, η γνώση του εαυτού. Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε ποιοι είμαστε; Από πού ερχόμαστε; Γιατί ήρθαμε σε αυτή τη ζωή; Τι ήρθαμε να κάνουμε εδώ; Κάνουμε αυτό για το οποίο ήρθαμε; Που έχουμε να πάμε; Ήμαστε στον δρόμο που οδηγεί εκεί ή ήμαστε κάπου αλλού, χαμένοι;
 
Οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν καλά ποιοι είναι, που ήθελαν να φτάσουν και πως θα πήγαιναν εκεί. Γι’ αυτό και η αρχαία Ελλάδα άνθισε και δημιούργησε ένα πολιτισμό μοναδικό και ανεπανάληπτο που όλη η υφήλιος γνωρίζει γι’ αυτόν και δεν θα ξεχαστεί ποτέ.
 
Για τους σημερινούς επιστήμονες αυτογνωσία είναι μια βιωματική διαδικασία μέσα από την οποία ο άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του. Η γνώση του εαυτού είναι ανεξάντλητη. Γι’ αυτό, αυτά που μπορείς να γνωρίσεις για τον εαυτό σου είναι πολλά. Ενδεικτικά αναφέρω:
·         τι επιθυμείς και τι θέλεις από την ζωή σου
·         ποια είναι τα δυνατά σου σημεία
·         ποιες είναι οι αδυναμίες σου
·         τι σε κινητοποιεί και τι σου δίνει χαρά
·         τι θέλεις να αλλάξεις στον εαυτό του και τι στη ζωή σου
·         τι έχεις πετύχει μέχρι τώρα στη ζωή σου
·         πως συνδέεσαι με τους άλλους ανθρώπους
·         τι σε εμποδίζει να πραγματοποιήσεις τις επιθυμίες και τους στόχους σου
·         πως χρειάζεσαι να βελτιωθείς ως άνθρωπος
·         ποια είναι τα πιστεύω και οι πεποιθήσεις σου
·         ποιες αξίες βλέπεις ότι έχεις ως άνθρωπος
·         ποιοι είναι οι φόβοι σου και πώς να τους αξιολογήσεις
·         ποιες είναι οι τεράστιες δυνατότητες που έχεις κ.λ.π.
 
Αυτή η βιωματική διαδικασία γίνεται με την βοήθεια ενός ειδικού της ψυχικής υγείας που έχει περάσει από αυτή την διαδικασία και δεν μπορεί να γίνει αλλιώς π.χ. διαβάζοντας ένα βιβλίο αυτογνωσίας. Και αυτό, γιατί την ώρα που διαβάζεις, στρέφεις την προσοχή σου σε αυτό που διαβάζεις και όχι σε σένα. Μέσα στην συνεδρία ο/η σύμβουλος, ψυχολόγος ή ψυχοθεραπευτής/ρια σε βοηθάει να εστιάσεις σε σένα.
 
Για να επιτευχθεί η αυτογνωσία χρειάζεται ειλικρίνεια και κουράγιο για να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας και να έρθουμε πρόσωπο με πρόσωπο με την αλήθεια μας. Στην αναζήτηση αυτής της γνώσης χρειάζεται να έχουμε μια ρεαλιστική άποψη για τον εαυτό μας. Ούτε να τον υπερεκτιμούμε, ούτε να τον υποτιμούμε. Χρειάζεται μια ρεαλιστική άποψη για τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας.
 
Όσο περισσότερο γνωρίζουμε τον εαυτό μας τόσο τον καταλαβαίνουμε. Καταλαβαίνουμε γιατί και πως διαλέγουμε συντρόφους που είναι ή δεν είναι οι κατάλληλοι για εμάς, γιατί και πως διαλέγουμε φίλους, γιατί είμαστε μόνοι ή έχουμε ανθρώπους γύρω μας που νοιάζονται, γιατί αισθανόμαστε έτσι όπως αισθανόμαστε και γιατί σκεφτόμαστε έτσι και όχι αλλιώς. Καταλαβαίνουμε τι είναι αυτό που μας αγχώνει, τι είναι αυτό που μας θυμώνει, τι είναι αυτό που μας δίνει χαρά και πώς να διαχειριστούμε αυτά και όλα τα συναισθήματα τα οποία νιώθουμε καθημερινά.
 
Όταν φτάσουμε στο σημείο να καταλάβουμε το εαυτό μας τότε θα τον αποδεχθούμε. Θα δούμε τι μας αρέσει και τι όχι, τι μας είναι χρήσιμο και τι άχρηστο, τι μας οδηγεί στην ευτυχία και τι στη δυστυχία. Ότι μας αρέσει και μας είναι χρήσιμο μπορούμε να το κρατήσουμε. Ότι δεν μας αρέσει και μας είναι άχρηστο μπορούμε να το αλλάξουμε. Μη γνωρίζοντας τον εαυτό μας και μένοντας στο σκοτάδι σε ότι έχει σχέση με μας σημαίνει ότι θα συνεχίσουμε να πιανόμαστε στην παγίδα των εσωτερικών μας διαμαχών και θα συνεχίσουμε να αφήνουμε εξωτερικούς παράγοντες όπως άλλους ανθρώπους ή καταστάσεις να μας χειρίζονται και να μας βάζουν σε καλούπια. Όταν ξέρεις ποιος/α είσαι τότε ξέρεις πως έχεις την ικανότητα και μπορείς να διαμορφώσεις εσύ την ζωή σου στο παρόν αλλά και στο μέλλον όπως εσύ θες.
 
Η αλλαγή στο τρόπο διαχείρισης συναισθημάτων, συμπεριφορών και σκέψεων δεν είναι εύκολη, χρειάζεται χρόνο και κόπο. Εξαιτίας αυτού του κόπου κάποιοι άνθρωποι δεν θέλουν να αλλάξουν, προτιμούν να μείνουν εκεί που είναι και να μην μετακινηθούν καθόλου μέχρι το τέλος της ζωής τους. Όσοι έχουν ισχυρή επιθυμία για να γνωρίσουν το εαυτό τους και να δουλέψουν σκληρά μαζί του τότε είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρουν και σε αυτό και σε όποιο άλλο στόχο κι αν βάλουν στη ζωή τους.
 
Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα για να δημιουργήσεις αυτό που θέλεις. Όταν εστιάζεις την προσοχή σου στο πως νιώθεις, στο πως αισθάνεται το σώμα σου, στο πως συμπεριφέρεσαι, στο πως σκέφτεσαι και με ποιον τρόπο τα ερμηνεύεις όλα αυτά τότε ξέρεις που πηγαίνεις στην ζωή σου. Γνωρίζοντας τον εαυτό σου καταλαβαίνεις ότι εσύ έχεις τον έλεγχο της σκέψεως και των συναισθημάτων σου, ότι δεν είσαι έρμαιο των καταστάσεων και εφόσον εσύ έχεις τον έλεγχο μπορείς να κάνεις ότι αλλαγές θέλεις στον τρόπο σκέψης, στην διαχείριση των συναισθημάτων και στην ζωή σου γενικότερα.
 
Μέσω της αυτογνωσίας έχεις καλύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία με σένα αλλά και με τους άλλους γύρω σου. Δημιουργείς καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις και κατανοείς καλύτερα τον εαυτό σου και τους γύρω σου. Η αυτοεκτίμησή σου και η αυτοπεποίθησή σου αυξάνονται. Κατευθύνεσαι στην γνώση και στη μάθηση που είναι ο δρόμος για την σοφία. Απολαμβάνεις την εσωτερική γαλήνη και την ηρεμία πνεύματος και ψυχής φτάνοντας στην ευτυχία. Αισθάνεσαι πλήρωση, ευδαιμονία και οδηγείσαι στην τελείωση.
 
Γεωργία Δανέζη
Bsc in counseling & psychological science

Πολύ καλό Γιωτούλα

Αυτοεκτίμηση και επικοινωνία
 Όσο πιο συγκροτημένη και ολοκληρωμένη είναι η αντίληψη ενός ατόμου για τον εαυτό του, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να αντιμετωπίζει επιτυχώς τις δυσκολίες στην προσωπική και επαγγελματική του ζωή. Η υψηλή αυτοεκτίμηση συνήθως χαρακτηρίζει άτομα φιλόδοξα, που γνωρίζουν ακριβώς τους στόχους τους και είναι σαφή στα όσα επιδιώκουν από τη ζωή τους.
Όσο περισσότερη αυτοεκτίμηση διαθέτει ένας άνθρωπος, τόσο πιο ανοιχτός και αποτελεσματικός στην επικοινωνία τείνει να είναι. Αντιστρέφοντας το συλλογισμό, χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης χαρακτηρίζουν προσωπικότητες με φτωχές επικοινωνιακές δυνατότητες, δεδομένου ότι η αβεβαιότητα για την προσωπική επάρκεια και ο φόβος για την αντίδραση του ακροατή παρεμποδίζουν τους διαύλους επικοινωνίας. Η ζωτικότητα και η διεύρυνση των διαπροσωπικών δραστηριοτήτων είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν άτομα με υγιή αυτοεκτίμηση, σε αντίθεση με τα άτομα χαμηλής αυτοεκτίμησης, τα οποία βιώνουν τις σχέσεις παθητικά ερμηνεύοντάς τες ως κενές, ανούσιες και εξαρτητικές. Οι άνθρωποι της δεύτερης κατηγορίας κυριεύονται από αυτόματες προσδοκίες απόρριψης, ταπείνωσης και προδοσίας, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στο πώς αντιλαμβάνονται τις σχέσεις.

Το άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση κάνει συχνή χρήση στερεότυπων εκφράσεων ή λέξεων («ξέρεις…, όπως είπε ο…, στους νέους ανθρώπους αρέσει αυτό»), επειδή δεν εμπιστεύεται την ικανότητά του να είναι αυθεντικός. Δικαιολογεί την ανεπάρκειά του κάνοντας συχνή μνεία στις δύσκολες εμπειρίες που έχει περάσει. Αντλεί την αξία του από τη συμμετοχή του σε ομάδες ή από τους τίτλους που κατέκτησε ή του χαρίστηκαν και όχι από τα γνωρίσματα του εαυτού. Αναπτύσσει άμυνες σε τέτοιο βαθμό και ο λόγος του βρίθει δικαιολογιών και αντιστάσεων. Διακατέχεται από κυνισμό, όσον αφορά τα χαρίσματα άλλων. Εμφανίζει υπερ-κριτική στάση και ο τόνος της φωνής του είναι συχνά μεμψίμοιρος και σαρκαστικός. Δεν νιώθει άνετα με την επιτυχία των άλλων, που την αποδίδει σε εύνοια της τύχης ή πλάγια μέσα. Είναι πείσμων και τρέμει τον ανταγωνισμό.

Αντίθετα ο άνθρωπος με υψηλή αυτοεκτίμηση χρησιμοποιεί πρωτότυπες εκφράσεις, έχει πλούσιο λεξιλόγιο, επιλέγει την κατάλληλη λέξη και μπορεί να απευθύνεται στον άλλο εξαίροντας πρώτα τα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας ή της συμπεριφοράς του. Έχει την τάση να μιλάει λιγότερο για τον εαυτό του. Ξέρει ότι αξίζει χωρίς να χρειάζεται συνεχή επιβεβαίωση. Είναι πρόθυμος να αναγνωρίσει τη συμβολή των άλλων στην επίτευξη του σκοπού. Δέχεται τον έπαινο αλλά και την κριτική. Όταν αναλαμβάνει εργασίες αναφέρει και την δική του άποψη. Δεν σπαταλά χρόνο για να βρει τον ασφαλή τρόπο να προσεγγίσει τα προβλήματα, έτσι ώστε να μην του ασκηθεί κριτική. Ο τόνος της φωνής του χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση και έχει το σθένος να πει «έκανα λάθος». Μπορεί να πάρει μέρος σε μια συζήτηση με καινοφανή θεματολογία. Διακινδυνεύει να φανεί αμαθής, εάν έτσι πρόκειται να αποκομίσει γνώσεις και εμπειρίες. Διακρίνεται από έλλειψη δογματισμού.

Το άτομο με υψηλή αυτοεκτίμηση απευθύνει τον ακόλουθο δεκάλογο με τον εαυτό του:


Είμαι υπεύθυνος για την επίτευξη των στόχων μου

Είμαι υπεύθυνος για τις επιλογές και τις πράξεις μου

Είμαι υπεύθυνος για τους ρεαλιστικούς και σταδιακούς στόχους στον τομέα της εργασίας

Είμαι υπεύθυνος για τις επιτυχίες ή αποτυχίες στον τομέα των διαπροσωπικών σχέσεων

Είμαι υπεύθυνος για τη συμπεριφορά μου με άλλους ανθρώπους

Είμαι υπεύθυνος για το πώς προγραμματίζω τον χρόνο μου

Είμαι υπεύθυνος για το βαθμό της επικοινωνιακής δυνατότητας

Είμαι υπεύθυνος για την προσωπική μου ευτυχία

Είμαι υπεύθυνος για τις αξίες τις οποίες θέτω στη ζωή μου

Δεν υποκύπτω στην κοινωνική σύγκριση
 

Μπράβο κορίτσια