Ναρκωτικά και ουσίες - τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

.Σ. Όλα τα κείμενα του εξής άρθρου, είναι απο την ιστοσελίδα του ΟΚΑΝΑ.
Στο τέλος του άρθρου υπάρχουν και άλλα ερωτήματα τα οποία κατευθύνουν απευθείας στην ιστοσελίδα του ΟΚΑΝΑ.


1) Μήπως το παιδί μου κάνει χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών; Που μπορώ να απευθυνθώ;


Όταν βλέπω το παιδί μου να αλλάζει και να γίνεται απρόσιτο, η σκέψη μου πηγαίνει αρκετές φορές στα ναρκωτικά. Πως πρέπει να συμπεριφερθώ;
Μιλήστε πρώτα για τις υποψίες και τους φόβους σας με το σύντροφό σας ή εάν μεγαλώνετε παιδί μόνοι σας, με έναν άνθρωπο της εμπιστοσύνης σας. Προσπαθήστε μέσα από αυτή τη συζήτηση, να βρείτε απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις:
• Μήπως η αλλαγή αυτή συνδέεται με την κρίση της εφηβείας που είναι εξ ορισμού μια περίοδος μεταβολών;
• Πως αντέδρασαν οι δικοί σας γονείς όταν αντιμετωπίζατε τις δυσκολίες της εφηβείας;
• Μήπως φοβάστε τόσο πολύ για το παιδί σας που βάζετε ιδέες στο νου σας για τα ναρκωτικά χωρίς να υπάρχει πραγματική βάση;
Ίσως με τη συζήτηση αυτή να μπορέσετε να δείτε την κατάσταση πιο ρεαλιστικά και να καθησυχάσετε τον υπερβολικό φόβο. Με μεγαλύτερη προσοχή και κατανόηση ίσως μπορέσετε να στηρίξετε καλύτερα το παιδί σας. Έχει μεγάλη σημασία να κατανοείτε και να παρακολουθείτε τις αλλαγές που συμβαίνουν στο παιδί σας. Τα προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν στην κατάχρηση ουσιών εκδηλώνονται πολύ νωρίτερα. Πρέπει να πάρετε αυτά τα σημάδια στα σοβαρά και να αντιδράσετε αμέσως μετά την εμφάνισή τους.


2) Μήπως είναι πιο εύκολο να συζητήσουμε με τα παιδιά μας όταν έχουμε ήδη στα χέρια μας μια απόδειξη για να στηρίξουμε τις υποψίες μας;


Σε τι μας χρησιμεύει μια απόδειξη που προέρχεται από έλεγχο των συρταριών, του δωματίου, της τσέπης, της αλληλογραφίας, των τηλεφωνημάτων, των χρημάτων εάν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη; Εάν χρειάζεται να παίζουμε τον ντετέκτιβ, αυτό είναι ήδη μια απόδειξη ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στην οικογένεια. Πρέπει, λοιπόν, να δούμε τις σχέσεις που υπάρχουν στην οικογένεια. Κάθε «ανακάλυψη» και κάθε συζήτηση που έχουν ως στόχο να επιβεβαιώσουν αυτή την απόδειξη υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη. Πολλές φορές πιστεύουμε ότι για να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση με τον έφηβο πρέπει να έχουμε μια απόδειξη στα χέρια μας («...αλλιώς, θα αρνηθεί τα πάντα»). Πίσω από τις αρνήσεις και τα ψέματα του εφήβου κρύβεται συνήθως ένας μεγάλος φόβος και μια βαθιά κρίση. Αναζητώντας μαζί τις αιτίες του φόβου και του ψέματος, μπορεί να δημιουργήσουμε ξανά ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Πολύ συχνά, το πρόβλημα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών λύνεται με αυτό τον τρόπο.


3) Δεν πρέπει λοιπόν η συζήτηση να περιοριστεί υποχρεωτικά στις εξαρτησιογόνες ουσίες;


Η συζήτηση πρέπει να επικεντρωθεί στα προβλήματα της κοινής ζωής μέσα στην οικογένεια. Έτσι θα μάθουμε τα προβλήματα που συναντά το παιδί μας στην ανάπτυξή του. Εάν στην οικογένειά μας είναι φυσικό να συζητάμε για τους κανόνες της κοινής ζωής και για τα προβλήματα που αφορούν τους νέους και τους ενήλικες θα έχουμε περισσότερες πιθανότητες να μάθουμε την πιθανή εμπειρία του παιδιού μας με τις ουσίες και τι σημαίνουν γι αυτό. Εάν υπάρχει κλίμα εμπιστοσύνης στην οικογένεια, θα μπορεί να γίνει συζήτηση μεταξύ γονέων και παιδιών όταν εμφανιστεί πρόβλημα χρήσης ουσιών. Η ύπαρξη ενός τέτοιου κλίματος δεν σημαίνει ότι όλα είναι αρμονικά στην οικογένεια, ότι δεν μπορούν να υπάρχουν συγκρούσεις ή καβγάδες. Στην οικογένεια, πρέπει να μπορούμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, τις αντιθέσεις μας. Η εφηβεία είναι μια περίοδος κρίσης, δύσκολη για όλη την οικογένεια. Είναι μια ευκαιρία να κατανοήσουμε, να λύσουμε και να ξεπεράσουμε τις συγκρούσεις.


4) Εάν το παιδί μου κάνει χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών σε ποιόν να απευθυνθώ; Πρέπει να το καταγγείλω στην αστυνομία;


Σχεδόν σε καμία περίπτωση δεν βοηθάμε το παιδί μας καταγγέλοντάς το στην αστυνομία. Τέτοιου είδους αντίδραση δεν μπορεί να λύσει τα προσωπικά προβλήματα που κρύβονται πίσω από τη χρήση και ταυτόχρονα καταστρέφει οποιαδήποτε σχέση εμπιστοσύνης υπάρχει με το παιδί. Εκτός του ότι μια καταγγελία στην αστυνομία μπορεί να έχει πολύ βαριές επιπτώσεις για το μέλλον του παιδιού, η αστυνομία δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένη έτσι ώστε να μπορεί να εξασφαλίζει την παραπομπή του σε θεραπευτικό πλαίσιο. Είναι πολύ πιο βοηθητικό και αποτελεσματικό, τόσο για εμάς όσο και για το παιδί μας, να απευθυνθούμε στους ειδικευμένους συμβουλευτικούς σταθμούς.


5) Πρέπει να το συζητήσω με τους καθηγητές του;


Μόνο εάν συμφωνεί το ίδιο το παιδί. Και σε αυτή την περίπτωση το πιο σημαντικό είναι να μην καταστραφεί αλλά αντίθετα να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη. Η συζήτηση με τον καθηγητή θα πρέπει να έχει ως στόχο να βοηθήσει το ίδιο το παιδί. Η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών είναι ένα σύμπτωμα που υποδηλώνει την ύπαρξη προβλημάτων. Δεν είναι δυνατόν τα προβλήματα αυτά να μην έχουν γίνει φανερά και στο σχολείο.

6) Με τους συγγενείς και τους γνωστούς;


Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε κατ αρχήν για ποιο λόγο θέλουμε να μιλήσουμε με τους συγγενείς και τους γνωστούς μας. Είναι για το καλό το δικό μας και του παιδιού μας; Τι είναι αυτό που επιθυμούμε; Να ξαλαφρώσουμε και να ανακουφιστούμε; Ή μήπως περιμένουμε μια θεραπευτική βοήθεια; Συνήθως, βέβαια, όταν μοιραζόμαστε με κάποιους άλλους το πρόβλημα αυτό μας ανακουφίζει. Είναι όμως πιθανό να έρθουμε σε ακόμα πιο δύσκολη θέση, αφού κανείς εκτός από κάποιο ειδικό δεν ξέρει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε.

7) Μήπως πρέπει να απευθυνθώ σε έναν ειδικό ή σε ένα συμβουλευτικό σταθμό;


Εάν νιώσουμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια, δε θα πρέπει να διστάσουμε να έρθουμε σε επαφή με ένα συμβουλευτικό σταθμό. Εκεί, μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και εχεμύθειας μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να μοιραστεί τις επιθυμίες και τους φόβους του και να βοηθηθεί από εξειδικευμένο προσωπικό. Για περισσότερες πληροφορίες, σχετικά με τις υπάρχουσες υπηρεσίες συμβουλευτικής και θεραπείας, απευθυνθείτε στην Τηλεφωνική Γραμμή SOS του ΟΚΑΝΑ 1031.

Οι ενδείξεις που πρέπει να πάρετε στα σοβαρά


Οι απότομες και αδικαιολόγητες αλλαγές στη συμπεριφορά ενός παιδιού, μπορεί να αποτελούν «σημάδια» εμπλοκής του με τα ναρκωτικά. Είναι πιθανό όμως οι αλλαγές αυτές να αποτελούν και φυσιολογικές διαστάσεις της πορείας αυτονόμησης και ενηλικίωσής του. Ας μην προχωρήσουμε λοιπόν σε βιαστικά συμπεράσματα. Ας δώσουμε την απαραίτητη σημασία στις αλλαγές που συμβαίνουν στο παιδί και ας διαθέσουμε χρόνο να κουβεντιάσουμε μαζί του για ό,τι το απασχολεί.

Ακολουθούν κάποια «σημάδια» που καλό θα ήταν να προσέξουμε:


• Απότομες αλλαγές στη διάθεση, ένταση, νεύρα, απομόνωση
• Επιθετική συμπεριφορά, αρνητικές/βίαιες αντιδράσεις
• Αντίδραση στις δύσκολες καταστάσεις με οργή, με φυγή ή με κρίσεις απογοήτευσης
• Αδιαφορία για τη ζωή/σκέψεις για αυτοκτονία
• Ψέματα ή τάση να αποκρύπτονται πράγματα
• Ξαφνική απώλεια ενδιαφέροντος για το σχολείο, μείωση της απόδοσης στα μαθήματα, αδικαιολόγητες απουσίες
• Απώλεια ενδιαφέροντος για σπορ ή άλλες δραστηριότητες
• Αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση
• Αλλαγή στις παρέες, διακοπή μακροχρόνιας φιλίας
• Τηλεφωνήματα από αγνώστους
• Χρήματα ή αντικείμενα που χάνονται από το σπίτι
• Περίεργες συνήθειες στον ύπνο: περισσότερες ώρες ύπνου ή δυσκολία να κοιμηθεί το βράδυ
• Κόκκινα μάτια, απότομη απώλεια βάρους, αδικαιολόγητοι εμετοί, διάρροιες, έλλειψη καθαριότητας
• Αλουμινόχαρτο, κομμένα καλαμάκια, μαυρισμένα κουτάλια


Αν αρκετά από τα παραπάνω «σημάδια» και ενδείξεις εμφανίζονται αδικαιολόγητα στο παιδί σας, μην αγνοήσετε την ύπαρξή τους. Ακόμη και αν δεν σηματοδοτούν την εμπλοκή του παιδιού με τα ναρκωτικά, δείχνουν ότι έχει ανάγκη τη βοήθεια και την υποστήριξή σας. Αν χρειαστεί συμβουλευτείτε έναν ειδικό.
https://www.okana.gr/info.php?action=view&id=101&cat=9


10 απλά βήματα για να βοηθήσετε το παιδί σας να πει όχι

Μιλήστε με το παιδί σας για το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.
Μπορεί να βοηθήσετε να αλλάξουν κάποιες ιδέες που ίσως έχει το παιδί σας, ότι «όλοι πίνουν, καπνίζουν, παίρνουν ναρκωτικά»
Μάθετε να ακούτε τα παιδιά σας. Το πιο πιθανό είναι το παιδί να μιλήσει μαζί σας όταν είναι σίγουρο ότι το ακούτε με προσοχή, όταν του δείχνετε με τη στάση και τη συμπεριφορά σας ότι ακούτε πραγματικά αυτά που έχει να σας πει.Βοηθήστε το παιδί σας να νιώθει καλά με τον εαυτό του.
Το παιδί σας θα νοιώθει καλά, όταν επαινείτε τις προσπάθειες και τις επιτυχίες του και όταν επικρίνετε κάποια συγκεκριμένη αρνητική ενέργεια ή συμπεριφορά χωρίς να απορρίπτετε το ίδιο το παιδί.
Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει αξίες. Ένα ισχυρό σύστημα αξιών μπορεί να δώσει στο παιδί σας τη δύναμη να λέει «όχι», αντί να παρασύρεται από «φίλους και παρέες».
Να είστε ένα θετικό πρότυπο, ένα καλό παράδειγμα. Οι δικές σας συνήθειες και στάσεις μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις ιδέες του παιδιού σας για το αλκοόλ, τον καπνό, τα ναρκωτικά.
Βοηθήστε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τις πιέσεις «των φίλων». Ένα παιδί που έχει μάθει να λέει πάντα «ναι» για να μη δυσαρεστεί τους άλλους, μπορεί να χρειάζεται «την ενθάρρυνσή σας» για να αντισταθεί στις πιέσεις.
Δημιουργήστε τους κανόνες τις οικογένειας. Βοηθά πολύ να δημιουργήσετε στην οικογένειά σας σαφείς κανόνες που απαγορεύουν στο παιδί σας να κάνει χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών και καπνού. Βοηθά επίσης πολύ να συμφωνήσετε από πριν με το παιδί σας ποια θα είναι η τιμωρία του, αν παραβεί τους κανόνες αυτούς.
Ενθαρρύνετε τις θετικές δραστηριότητες του παιδιού σας. Οι εκπαιδευτικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές, σχολικές εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες μπορούν να αποτρέψουν το παιδί σας από τη χρήση αλκοόλ, καπνού, ναρκωτικών και να δώσουν νόημα στη ζωή του.
Ενωθείτε με άλλους γονείς. Συζητήστε, αναλάβετε πρωτοβουλία, δημιουργήστε ή ενταχθείτε σε υποστηρικτικές ομάδες που θα ενισχύσουν τη στάση σας στο σπίτι.
Μάθετε τι να κάνετε, αν υποψιαστείτε ότι υπάρχει πρόβλημα. Ζητήστε βοήθεια. Απευθυνθείτε στους εξειδικευμένους φορείς.
Περισσότερες απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα:

1) Ορισμένοι αμφισβητούν σήμερα το κατά πόσο είναι βλαβερή η χρήση της μαριχουάνας και του χασίς. Ποιά είναι η αλήθεια;

https://www.okana.gr/info.php?action=view&id=98&cat=9


2) Αμφισβητήσεις και αλήθειες γύρω από την πρόληψη των ουσιοεξαρτήσεων

https://www.okana.gr/info.php?action=view&id=50&cat=9


3) Αμφισβητήσεις και αλήθειες γύρω από τη θεραπεία των ουσιοεξαρτήσεων

https://www.okana.gr/info.php?action=view&id=51&cat=9


4) Tι είναι τα ναρκωτικά; Τι σημαίνει εξάρτηση;

https://www.okana.gr/info.php?action=view&id=85&cat=9

 

Τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης, απο τον ΟΚΑΝΑ στο νούμερο 1031.


"Το εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό της Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 1031 Ενημερώνει................ Συμβουλεύει............... Υποστηρίζει............ Παραπέμπει............ Τηλεφωνήστε στο 1031 για να μιλήσουμε … επί της «ουσίας».

Περισσότερα για την Τηλεφωνική Γραμμή SOS 1031 εδώ:

https://www.okana.gr/yphresies_prosvasis.php?action=view&id=37&cat=4

πολυ καλο θεμα
 

Γιατί οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά;
 
Ως ναρκωτικά θεωρούμε κάθε χημική ουσία που επηρρεάζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει το μυαλό ή το σώμα κάποιου. Στα ναρκωτικά περιλαμβάνονται παράνομες ουσίες, όπως η ηρωίνη, η κοκαΐνη ή η μαριχουάνα και το χασίς. Δεν είναι μόνο αυτά. Ναρκωτικά είναι επίσης και κάποιες περισσότερο "νόμιμες" ουσίες, όπως είναι το αλκοόλ, ο καπνός καθώς και πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιεί η κλασσική ιατρική.
Οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά για τους ίδιους λόγους που το κάνουν και οι ενήλικες: Για να διασκεδάσουν, να ενσωματωθούν σε κάποια ομάδα, να ηρεμήσουν, να τα βγάλουν πέρα με το άγχος, τον πόνο ή την ανία.

Εκτός όμως από αυτά οι νεαροί θέλουν επίσης να ζήσουν καινούριες εμπειρίες και να πάρουν και κάποια ρίσκα. Αυτό είναι μέρος της διαδικασίας ανακάλυψης του εαυτού τους. Τους αρέσει δε, να μιμούνται τη συμπεριφορά των ενηλίκων. Όλα αυτά είναι μέρος της διαδικασίας ανάπτυξής τους, της μετάβασής τους από την παιδική στην ενήλικη ζωή.

Προσπαθήστε να θυμηθείτε τις εποχές που εσείς οι ίδιοι κάνατε κάποια πράγματα που δεν άρεσαν στους δικούς σας γονείς, τότε που ακούγατε για παράδειγμα δυνατή μουσική ή ξενυχτάγατε. Και σήμερα τα παιδιά δεν είναι και τόσο διαφορετικά.

Προσπαθήστε επίσης να είστε ειλικρινής σχετικά με το πώς εσείς οι ίδιοι κάνετε χρήση κάποιων ουσιών, όπως είναι το ποτό, το τσιγάρο, ή ηρεμιστικών χαπιών και άλλων ουσιών. Αυτό θα μπορούσε ίσως να σας βοηθήσει να καταλάβετε τη συμπεριφορά τόσο του παιδιού σας όσο και την δική σας έτσι ώστε να συζητήσετε το ζήτημα συνολικά και ανοιχτά.

Θυμηθείτε ότι οι νεαροί τα καταφέρνουν πολύ καλά στο να διακρίνουν την υποκρισία και να απορρίπτουν τις συμβουλές σας όταν δεν είναι ειλικρινείς. Η εντολή "κάνε ό,τι σου λέω κι όχι ό,τι κάνω", απλά δεν εισακούεται. 
 

Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου παίρνει ναρκωτικά;
 
Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Πολλά από τα συχνά θεωρούμενα συμπτώματα χρήσης ναρκωτικών ουσιών, (όπως είναι τα κόκκινα μάτια, τα δερματικά προβλήματα, η κατατονία ή τα ξαφνικά ξεσπάσματα ενεργητικότητας) θα μπορούσε κάλλιστα να είναι συμπτώματα γρίππης ή ορμονικών αλλαγών, κάτι πολύ συνηθισμένο στην εφηβεία. Οι ξαφνικές αλλαγές στην συμπεριφορά και το θυμικό είναι επίσης συνιθισμένο πράγμα κατά την εφηβική ηλικία. Τέτοιες αλλαγές είναι: Μια ξαφνική ανάγκη για απομόνωση, ξεσπάσματα θυμού, επαναστατικότητα ή  χαχανητά, περίοδοι ονειροπόλησης. Όλα αυτά είναι μέρος της φυσιολογικής νεανικής συμπεριφορά και συνήθως δεν έχουν καμμία σχέση με τη χρήση ναρκωτικών.
Ένα πράγμα για το οποίο μπορεί να είστε σίγουροι είναι ότι τα ναρκωτικά κοστίζουν ακριβά και οι νεαροί που θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν χρειάζονται χρήματα για την αγορά τους. Σωρεία ερευνών απέδειξε ότι οι έφηβοι που έχουν πλεόνασμα χρημάτων έχουν και περισσότερες πιθανότητες να τα ξοδέψουν για χρήση αλκοόλ, τσιγάρου ή άλλων ναρκωτικών από εκείνους που δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια. Αν το παιδί σας χρειάζεται ξαφνικά μεγάλες ποσότητες χρημάτων για απροσδιόριστους σκοπούς, τότε μάλλον έχετε λόγους να επαγρυπνείτε

Αν γνωρίζετε καλά τα παιδιά σας και ξέρετε τι συμβαίνει στη ζωή τους, τότε θα μπορέσετε να καταλάβετε ευκολότερα αν κάποιες αλλαγές πρέπει να προκαλέσουν ανησυχία ή όχι. Είναι όμως ζωτικής σημασίας να μην πανικοβληθείτε και να μην αρχίσετε να παριστάνετε τον ντεντέκτιβ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει έλλειψη εμπιστοσύνης και φόβο, καθώς και να επιτείνει τις διαφορές ανάμεσά σας. Θυμηθείτε: γονιός είστε όχι κατάσκοπος!

Αλλά αν ανησυχείτε και δεν ξέρετε τι να κάνετε, τότε θυμηθείτε ότι υπάρχουν πάντα τρόποι για να πάρετε εξειδικευμένη βοήθεια ή συμβουλές.
 

Τι να κάνω για να κρατήσω το παιδί μου μακριά από τα ναρκωτικά;
 
Δυστυχώς ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία μπορεί κανείς να βρει ναρκωτικά πολύ εύκολα. Κατά συνέπεια το παιδί σας έχει πάρα πολλές πιθανότητες να έρθει σε επαφή με μερικά από αυτά. Μπορείτε εν τούτοις να κάνετε πολλά πράγματα για να μειώσετε τους κινδύνους και να λιγοστέψετε τις ευκαιρίες που θα του δοθούν έτσι ώστε να μην δημιουργηθούν ανεπανόρθωτες καταστάσεις.
Μιλήστε στα παιδιά σας και ακούστε τα.

Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να εδραιώσετε την εμπιστοσύνη και την κατανόηση στην οικογένειά σας. Όσο πιο πολλά ξέρετε για τη ζωή των παιδιών σας τόσο ευκολότερο θα είναι για σας να εντοπίσετε κάποιο πρόβλημα προτού εξελιχθεί σε μείζον.

Μάθετε καλά ότι έχει σχέση με το αλκοόλ και τα υπόλοιπα ναρκωτικά.

Αυτό θα  σας δώσει τη δυνατότητα να απαντάτε στις ερωτήσεις των παιδιών σας καθώς και να εξελίξετε τις δικές σας απόψεις προτού χρειαστεί να συζητήσετε μαζί τους. Πολλά σχολεία και σύλλογοι πραγματοποιούν ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης γονέων σε ότι έχει σχέση με τα ναρκωτικά.

Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν  ότι τα αγαπάτε και ότι θα προσπαθείτε πάντα να είστε δίπλα τους, ακόμα κι όταν δεν συμφωνείτε με την συμπεριφορά τους.

Έτσι θα έχουν μεγαλύτερη διάθεση να μοιραστούν μαζί σας τα προβλήματά τους αν αισθάνονται ότι μπορούν να σας εμπιστευτούν. Δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο για την αγάπη.

Διαπραγματευτείτε κάποιους κανόνες σχετικά με τη σωστή συμπεριφορά.

Αναλογιστείτε πώς αισθανόσαστε εσείς για τους διάφορους κανόνες την εποχή που ήσασταν έφηβοι. Θυμηθείτε ότι καθώς το παιδί σας μεγαλώνει οι κανόνες πρέπει να επανεξετάζονται κάθε τόσο και πιθανότατα να γίνονται λίγο πιο ελαστικοί. Το παιδί σας βρίσκεται στη διαδικασία της ενηλικίωσης και χρειάζεται αρκετή ελευθερία.

Θυμηθείτε ότι κι εσείς έχετε δικαιώματα και ενδιαφέροντα.

Με τις φωνές δεν βγάζετε τίποτα. Οριοθετώντας όμως την ανάγκη σας να γνωρίζετε πού βρίσκεται και τι κάνει το παιδί σας, ή για την ισχύ κάποιων συγκεκριμένων κανόνων στο σπίτι, θα μπορέσετε να υπενθυμίσετε στο γιό ή την κόρη σας ότι είστε κι εσείς μια ξεχωριστή προσωπικότητα.

Γνωρίστε τους φίλους των παιδιών σας και τους γονείς τους.

Οι γονείς μπορούν να αλληλοβοηθηθούν μιλώντας για τις ανησυχίες τους και συμφωνώντας να χειρίζονται κάποιες καταστάσεις με τον ίδιο τρόπο.

Δώστε το καλό παράδειγμα.

Κρατήστε τη δική σας χρήση αλκοόλ, φαρμάκων και άλλων ναρκωτικών μέσα σε αποδεκτά όρια.

Προσπαθήστε να μη χρησιμοποιείτε διάφορες ουσίες για να λύσετε άλλα προβλήματα στην οικογένεια.

Αυτό μπορεί να καθορίσει ένα πολύ ισχυρό πρότυπο που δύσκολα τα παιδιά σας θα μπορέσουν να καταρρίψουν αργότερα.

Προσπαθήστε να προβλέψετε κάποιες από τις κρίσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστείτε.

Για παράδειγμα : Το παιδί σας, σας λέει ότι έχει πιει πολύ ή έχει καπνίσει τσιγαριλίκι. Αν σκεφτείτε εκ των προτέρων τις αντιδράσεις σας, δεν θα χάσετε την ψυχραιμία σας αν και εφόσον αυτές συμβούν και κατά συνέπεια θα τις διαχειριστείτε με επιτυχία και με σωφροσύνη.
 

1. Τι είναι τα Ναρκωτικά;

Είναι φυσικές ή χημικές ουσίες που επιδρούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, τροποποιούν τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου και προκαλούν ψυχική ή σωματική εξάρτηση.

Ψυχική εξάρτηση: έντονη διάθεση για τη λήψη της ουσίας.Σωματική εξάρτηση: ο οργανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά χωρίς την ουσία. Αν τη στερηθεί, δημιουργείται το σύνδρομο στέρησης.

Η σωματική εξάρτηση εξαφανίζεται αν το άτομο δεν κάνει χρήση ουσιών για 10-15 ημέρες ενώ αντίθετα η αντιμετώπιση της ψυχικής εξάρτησης αποτελεί μια μακρόχρονη και επίπονη θεραπευτική διαδικασία. Ψυχική εξάρτηση προκαλούν όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες ενώ Σωματική εξάρτηση προκαλούν ορισμένες ουσίες και σε διαφορετικό βαθμό.

Τα ναρκωτικά με βάση τη φαρμακολογική τους δράση διακρίνονται σε:

- Ψευδαισθησιογόνα ή παραισθησιογόνα ή ψυχεδελικά (κάνναβις, μαριχουάνα,LSD,κλπ.)- Διεγερτικά του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (κοκαίνη, αμφεταμίνη κλπ.)- Κατασταλτικά του ΚΝΣ (οινόπνευμα, ηρεμιστικά και υπνωτικά χάπια)- Διάφορες πτητικές ουσίες (διαλύτες, βενζίνη, κόλα, βερνίκι)- Κατ' εξοχήν ναρκωτικά (όπιο, μορφίνη, ηρωίνη κλπ.)

2. Γιατί το πρόβλημα σήμερα είναι τόσο έντονο; Υπάρχει αύξηση του αριθμού των χρηστών;

Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι υπάρχει αυξητική τάση των χρηστών. Οι χρήστες πλέον δεν είναι περιθωριακοί έξω από τη ζωή της κοινωνίας, τους συναντάμε καθημερινά και είναι μέλη του κοινωνικού ή οικογενειακού μας περιβάλλοντος.Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ζωή μας είναι πολύπλοκη και γρήγορη. Η κοινωνία μας είναι καταναλωτική, παλιές αξίες αμφισβητούνται ή έχουν χαθεί, νέες αξίες εμφανίζονται δημιουργώντας κρίση αξιών και ανασφάλεια. Η οικογένεια αλλάζει μορφή από παραδοσιακή σε πυρηνική, χάνει συνεχώς μέρος του καθοδηγητικού της ρόλου και δυσκολεύεται να επηρεάσει την ανάπτυξη της προσωπικότητας του νέου στο βαθμό που θα έπρεπε, λόγω της πολύωρης εργασίας του πατέρα, της μητέρας, της απουσίας του παιδιού από το σπίτι λόγω υποχρεώσεων. Μέρος του καθοδηγητικού ρόλου αναλαμβάνουν σήμερα οι φίλοι και τα Μ.Μ.Ε. Τα Μ.Μ.Ε. στην προσπάθειά τους να δυσφημίσουν τα ναρκωτικά καταφέρνουν το αντίθετο προβάλλοντας μέσα από τα προγράμματα τους τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, την κρίση στις ανθρώπινες σχέσεις, το εύκολο κέρδος, την εύκολη ζωή, αιτίες που οδηγούν στα αυτά.Άλλος ένας αρνητικός παράγοντας είναι η ανεργία, η εργασία αποτελεί προστατευτικό παράγοντα από τη χρήση ουσιών και γενικότερα αρνητικών συμπεριφορών επειδή δημιουργεί στόχους, προοπτικές και ο νέος αισθάνεται και είναι χρήσιμος και παραγωγικός.Από όλα όσα αναφέρθηκαν η χρήση ναρκωτικών ουσιών είναι πολύπλοκο φαινόμενο, δεν οφείλεται μόνο σε οικογενειακούς ή προσωπικούς παράγοντες αλλά έχει και κοινωνική διάσταση.

3. Γιατί ένα παιδί (έφηβος) κάνει χρήση ουσιών;

Μερικές φορές αρκετοί από εμάς καταφεύγουμε σε διάφορες ουσίες (αλκοόλ, τσιγάρα, ηρεμιστικά) για κάποιους λόγους που μπορεί να είναι η αποφυγή του άγχους και της καθημερινής πίεσης. Έτσι και οι νέοι κάνουν χρήση ουσιών πιστεύοντας ότι:

 Θα διώξουν την ανία.  Θα αισθανθούν καλά. Θα ξεχάσουν τα προβλήματα και θα ηρεμήσουν. Για ευχαρίστηση Από περιέργεια Να απαλύνουν τον ψυχικό πόνο. Να αισθανθούν ότι μεγάλωσαν. Να αισθανθούν ανεξάρτητα. Για να ανήκουν στην παρέα.

Πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο θα λύσουν προβλήματα που τους φαίνονται δυσβάσταχτα σε αυτή την περίοδο της ζωής τους. Στην πραγματικότητα όμως απομακρύνουν για λίγο το πρόβλημα χωρίς να το λύνουν.

Τα περισσότερα παιδιά λένε όχι στη δοκιμή αλλά υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό που απαντά θετικά. Οι περισσότεροι απ' αυτούς σταματούν στη δοκιμή ή την περιστασιακή χρήση και λίγα παιδιά θα συνεχίσουν και θα έχουν πρόβλημα με τα ναρκωτικά.

4. Που βρίσκει ο έφηβος τα ναρκωτικά;

Σήμερα δεν είναι καθόλου δύσκολο να βρει κάποιος ναρκωτικά. Αν ο έφηβος θέλει να δοκιμάσει συνήθως η πρώτη δοκιμή θα γίνει σε οικείο περιβάλλον, σε μια παρέα φίλων και την ουσία πρoσφέρει κάποιος γνωστός. Ο νέος που βρίσκεται σε δίλημμα σχετικά με τη χρήση ουσιών, θα προχωρήσει στο βήμα τής χρήσης, αν τον επηρεάσει κάποιο φιλικό του πρόσωπο. Είναι εύκολο να πεις «ΟΧΙ» σε έναν ξένο αλλά όχι σε έναν φίλο. Έχει όμως την αυταπάτη ότι αυτός θα ελέγχει την κατάσταση. Γι' αυτό το λόγο θα πρέπει ο έφηβος να έχει από νωρίς αντικειμενική ενημέρωση για τις συνέπειες της χρήσης, ενώ παράλληλα θα πρέπει να του δίνονται εναλλακτικές δυνατότητες επιλογής ενός τρόπου ζωής χωρίς ναρκωτικά.Είναι μύθος η αντίληψη ότι οι έμποροι ναρκωτικών νοθεύουν με ναρκωτικά τα ποτά. Οι έμποροι ούτε χαρίζουν ναρκωτικά, γιατί είναι ακριβά, αλλά ούτε είναι αφελείς να πιστεύουν, ότι η έμμεση προώθησή τους μέσα από νοθεία ποτών ή τσιγάρων σε άτομα που δεν το θέλουν, θα προκαλέσει εξάρτηση.Αυτό που συνήθως ισχύει είναι ότι ο νέος, αφού μυηθεί από κάποιον της παρέας, θα ψάχνει μόνος του να βρει τον έμπορο και όχι ο έμπορος αυτόν.

5. Σε ποιο βαθμό μπορούν οι φίλοι και οι συνομήλικοι να επηρεάσουν τον έφηβο.

Η εφηβεία είναι μια περίοδος που ο έφηβος αποχαιρετά την παιδική ηλικία και προετοιμάζεται για την ενήλικη, δεν είναι ούτε παιδί αλλά ούτε ενήλικας. Απομακρύνεται από την οικογένεια και αποζητά την παρέα. Είναι έντονη η ανάγκη ένταξής του σε μια ομάδα στην οποία να είναι αποδεκτός και δεν επιθυμεί να τον απορρίψουν. Μέσα στην ομάδα διαμορφώνει στάσεις, συμπεριφορές, αξίες, οι οποίες εκδηλώνονται με το ντύσιμο, τη γλώσσα, τη μουσική. Πολλές φορές ο έφηβος παρασύρεται σε αρνητικές ενέργειες κάτω από την πίεση των μελών της ομάδας στην οποία ανήκει χωρίς να συμφωνεί πάντα εξαιτίας του φόβου απόρριψής του από αυτή. Όμως ο νέος που έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, που μπορεί να επιλέγει υπεύθυνα, που δεν φοβάται να εκφράσει τη γνώμη του ελεύθερα, μπορεί να είναι μέλος μιας ομάδας έχοντας ταυτόχρονα το θάρρος να λεει όχι και να αντιστέκεται στις πιέσεις.Απορρίπτοντας τις επιλογές των φίλων δεν σημαίνει ότι απορρίπτει ς τους ίδιους τους φίλους. Η συμβολή του γονιού πρέπει να επικεντρώνεται στην εκπαίδευση του παιδιού να αποφασίζει αυτός και όχι οι άλλοι, να επιλέγει αυτό που θέλει και να κάνει ότι νομίζει αυτό σωστό και όχι αυτό που λένε οι άλλοι.

6. Πόσο επικίνδυνο είναι το χασίς;

Η ινδική κάνναβις (χασίς) προκαλεί πολύ σοβαρή ψυχολογική εξάρτηση. Επηρεάζει τη άμεση μνήμη, την ικανότητα για μάθηση, είναι επικίνδυνη όταν οδηγεί κάποιος υπό την επήρειά της. Μετά από μακροχρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές  βλάβες όπως έντονο άγχος, φοβίες, σύγχυση και παραισθήσεις.Οι νέοι που πειραματίζονται με τη χρήση ουσιών, ακολουθούν μια κλιμακωτή πορεία. Έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν κανένας δεν έγινε χρήστης ηρωίνης χωρίς να είχε κάνει πριν χρήση χασίς. Σχεδόν κανένας δεν κάπνισε χασίς χωρίς να έχει προηγηθεί χρήση κάποιου νόμιμου ναρκωτικού (χάπια, αλκοόλ, τσιγάρο - είναι ουσίες που μπορεί ο νέος να βρει εύκολα, πολλές φορές και σπίτι του).Το πιο σημαντικό είναι η εξάρτηση από τις ουσίες που μπορεί να είναι ένα σημάδι ψυχικής διαταραχής. Είναι λάθος η στάση μας στο πρόβλημα των ναρκωτικών να καθορίζεται από το βαθμό επικινδυνότητας της ουσίας. Η αλήθεια είναι ότι τη λύση στα προβλήματα δεν τη δίνουν οι ουσίες αλλά η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και τους ανθρώπους.

7. Πως μπορώ να καταλάβω αν το παιδί μου κάνει χρήση ναρκωτικών;

Δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς αν το παιδί του κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών ιδίως όταν βρίσκεται στη φάση της εφηβείας. Αυτό συμβαίνει γιατί αρκετά από τα συμπτώματα που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών μοιάζουν με τα "συμπτώματα" της εφηβείας. Είναι σημαντικό να μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα αλλά όσοι γονείς ξέρετε καλά τα παιδιά σας πρέπει να είστε προσεκτικοί όταν παρατηρείτε αλλαγές στη συμπεριφορά όπως:

- Απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά και διάθεση, εκρήξεις εκνευρισμού - Απότομη χειροτέρευση στους βαθμούς του σχολείου και αδικαιολόγητες απουσίες - Αλλαγή παρέας, φίλων που τα παιδιά σας αποφεύγουν να σας γνωρίσουν - Δανεισμός χρημάτων και γρήγορο ξόδεμα- Συχνή απομόνωση στο δωμάτιό του- Αδυναμία συγκέντρωσης ,και προσοχής- Αντίδραση στην πειθαρχία σπιτιού και σχολείου- Κόκκινα μάτια, ξηροστομία

Η εμφάνιση ενός από τα προαναφερθέντα συμπτώματα δεν αποτελεί απόδειξη ότι το παιδί κάνει χρήση ουσιών. Συνήθως τα παιδιά αυτά εκδηλώνουν αρκετά από τα παραπάνω συμπτώματα.

Αν παρατηρήσετε κάτι τέτοιο θα πρέ-πει να είστε επιφυλακτικοί στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Η αστυνομική παρακολούθηση του παιδιού θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.

Θα πρέπει να κατευθυνθείτε προς την κατανόηση των προβλημάτων του και στη δημιουργία κλίματος αγάπης και εμπιστοσύνης στο σπίτι.

Μη διστάζετε να ζητήσετε τη βοήθεια και τη συμβουλή των ειδικών.

8. Τι πρέπει να κάνω όταν διαπιστώσω ότι το παιδί μου κάνει χρήση ουσιών;

Οι αρνητικές αντιδράσεις (εκρήξεις πανικού και θυμού) καθώς και η ανάπτυξη συναισθημάτων ενοχής για το τι έφταιξε δε βοηθούν. Πείτε ανοιχτά τις υποψίες σας σε ένα ανοιχτό και ήρεμο διάλογο με το παιδί προκειμένου να βρεθεί λύση. Στη περίπτωση αυτή θα καταλάβετε αν η χρήση είναι σε αρχικό πειραματικό ή προβληματικό στάδιο.Δείξτε αγάπη στο παιδί σας και δώστε του να καταλάβει ότι θα το υποστηρίξετε στην όποια προσπάθεια του για αντιμετώπιση του πρoβλήματoς. Συμβουλευτείτε ειδικούς που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα βλέποντας καθαρά την κατάσταση και υποστηρίζοντας το παιδί σας.

9. Υπάρχει θεραπεία από τα ναρκωτικά;

 Οι θεραπευτικές κοινότητες αποτελούν την απάντηση σε αυτό. Ο τοξικομανής μπορεί να θεραπευτεί αλλά όχι μόνος του και αυτό γιατί η σωματική εξάρτηση ξεπερνιέται σε λίγες μέρες ενώ η ψυχική εξάρτηση αποτελεί το μεγάλο πρόβλημα στη χρήση ουσιών. Η θεραπεία δηλ η ψυχική απεξάρτηση σημαίνει αλλαγή τρόπου ζωής και νοοτροπίας. Δημιουργία νέου τρόπου ζωής όπου ο χρήστης μαθαίνει να σέβεται και να αγαπά τον εαυτό του, να επιλέγει υπεύθυνα, μπαίνει σε μια διαδικασία μάθησης νέων δεξιοτήτων. Η θεραπευτική διαδικασία είναι δύσκολη και επίπονη, διαρκεί πολλούς μήνες (15-18) και προϋποθέτει τη συνειδητοποίηση του προβλήματος από το χρήστη και τη θέλησή του να βγει από τη χρήση. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η επαφή της οικογένειας του χρήστη με ειδικό σύμβουλο για να βοηθηθούν οι ίδιοι και να βοηθήσουν στη διαδικασία της απεξάρτησης. Τα προγράμματα θεραπείας είναι:

1) στεγνά, όπου δε χρησιμοποιούνται φάρμακα και η πρόσβαση είναι ανοιχτή σε όλους.2) το πρόγραμμα υποκατάστασης με μεθαδόνη όπου οι θεραπευόμενοι απαιτείται να έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Εάν κάποιος θέλει περισσότερες πληροφορίες για τα προγράμματα θεραπείας μπορεί να απευθυνθεί:-Kέντρο Ενημέρωσης και Πρόληψης κατά των Ναρκωτικών Ν. Ξάνθης τηλ. 25410 74444-  Ανοιχτή Τηλεφωνική Γραμμή "SOS" του ΟΚΑΝΑ τηλ. 1031- Τα άτομα που τελειώνουν τα θεραπευτικά προγράμματα είναι πλέον υγιείς πολίτες και γι' αυτό πρέπει να αντιμετωπίζονται χωρίς προκατάληψη, με ίσους όρους με τα άλλα μέλη της κοινωνίας και να τους δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες.

10. Τι είναι η πρόληψη από τα ναρκωτικά

Η πρόληψη από τα ναρκωτικά είναι μια διαδικασία που εστιάζεται στην κατα-πολέμηση των αρνητικών παραγόντων του προβλήματος και την ενίσχυση των θετικών παραγόντων που προστατεύουν από τη χρήση. Η ιστορία της πρόληψης έχει δείξει ότι η ενημέρωση για τις ουσίες από μόνη της δεν έχει τα αποτελέσματα που αναμένουμε. Μπορεί να ανεβάσει το επίπεδο των γνώσεων παρ' όλα αυτά δεν οδηγεί απαραίτητα στην αλλαγή συμπεριφοράς.Η ουσιαστική πρόληψη επιτυγχάνεται μέσα από τη σωστή διαπαιδαγώγηση του ατόμου, με την ανάπτυξη μιας ώριμης, ισορροπημένης και αυτοδύναμης προσωπικότητας, για να μπορεί το άτομο να αντιμετωπίσει τα καθημερινά του προβλήματα, στηριζόμενο στον εαυτό του και όχι στα ψεύτικα δεκανίκια των ουσιών.

Σημαντικό ρόλο στη διαδικασία παίζει η οικογένεια, το σχολείο και η κοινότητα.

Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ο νέος έχει ιδιαίτερη σημασία για την ψυχοκοινωνική του εξέλιξη και για την ανάπτυξη πeοσωπικών δεξιοτήτων και πρέπει να είναι ένα περιβάλλον όπου ο νέος βρίσκει στήριξη, διεξόδους και επικοινωνεί. Πρέπει να συμβάλλουμε στην εξάλειψη όλων των αιτιών της εξάρτησης. Αυτό δεν επιβάλλεται. Αυτό δεν είναι μέλημα μόνο των ειδικών αλλά και όλης της κοινωνίας. Όλοι έχουμε την ευθύνη για τον κόσμο αυτό που ζούμε και όλοι επιβάλλεται να συμβάλλουμε στη βελτίωσή του. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αφορά και εμάς αυτό που συμβαίνει γύρω μας. Ο ρόλος των ειδικών πρέπει να επικεντρώνεται στη βοήθεια για οργάνωση και ενημέρωση αυτών των ομάδων.

11. Πώς μπορώ να κρατήσω τα παιδιά μου μακριά από τα ναρκωτικά;

Η ενημέρωση για τις ουσίες δεν αρκεί από μόνη της για να αλλάξει τη συμπεριφορά του παιδιού προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσετε να "προστατέψετε" το παιδί σας από τις ουσίες, το αλκοόλ και το καπνό.

* Ξεκαθαρίστε τη θέση σας όταν πρόκειται για τις ουσίες, το αλκοόλ και το καπνό μέσα από συζητήσεις και με επιχειρήματα ακούγοντας και τη δική τους άποψη. Αρχίστε μια συζήτηση γενικά γιατί οι άνθρωποι κάνουν χρήση ουσιών και αν οι κίνδυνοι αξίζουν το ρίσκο. Ακόμη και ο πειραματισμός είναι επικίνδυνος. Αν κάτι διακόψει, τη συζήτηση συνεχίστε τη με την πρώτη ευκαιρία. Έτσι βοηθάτε τα παιδιά να αντισταθούν στις επιρροές, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση τους, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες του πειραματισμού.

* Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι όταν συζητάμε σοβαρά θέματα, δεν είναι μια συζήτηση των 5 λεπτών. Στηρίζεται στον ανοικτό και ειλικρινή διάλογο και τον κατάλληλο χρόνο στη διάθεση σας.

Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες επομένως αρχίστε τη συζήτηση από νωρίς καθώς το παιδί αρχίζει να ωριμάζει.

* Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι θα είστε πάντα δίπλα του για ότι του συμβεί.* Δείξτε ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει στη ζωή του παιδιού σας, τι τον ενδιαφέρει ή γιατί ανησυχεί.

Η κατάλληλη λέξη την κατάλληλη στιγμή μπορεί να δυναμώσει το δεσμό γονιού παιδιού. Είναι σημαντικό να αισθάνονται άνετα να έρθουν πρώτα σε σας για βοήθεια ή πληροφορίες. Δείχνοντας τη θέληση σας να το ακούσετε, το παιδί θα αισθανθεί πιο άνετα να ανοιχτεί σε μια συζήτηση μαζί σας. Τα παιδιά θεωρούν ότι έχουν σημαντικά πράγματα να πουν και όταν οι γονείς τα ακούν πραγματικά ενισχύεται η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους.

 * Δώστε έμφαση στα θετικά στοιχεία του παιδιού και μειώστε την άσκηση κριτικής. Η στοργή και ο σεβασμός κάνουν το παιδί να αισθανθεί καλά, ενισχύουν τη θετική συμπεριφορά δυναμώνοντας την αυτοπεποίθηση του.

* Αναγνωρίστε πόσο δύσκολο είναι να αντισταθεί στους συνομήλικους. Ενισχύστε τα παιδία σας να υπερασπιστoύν τη θέση τους και να κατανοήσουν ότι δεν απορρίπτουν τους φίλους αλλά τις επιλογές τους.

* Αναπτύξτε νέους δρόμους επικοινωνίας μαζί τους. Μπορείτε να τους προτείνετε εναλλακτικές λύσεις, νέες δραστηριότητες όπως σπορ, μαθήματα χορού, μουσικής που σας ενδιαφέρουν και τους δύο έτσι ώστε να έρθουν τα παιδιά σας πιο κοντά σε σας και εσείς σε αυτά. Δείξτε τους ότι η διασκέδαση δεν συνδέεται μόνο με αλκοόλ, καπνό και ουσίες.

* Είναι σημαντικό να αναπτυχθεί μέσα στην οικογένεια σας ένα δυνατό σύστημα αξιών, που να το περάσετε στα παιδιά σας έτσι ώστε να τα βοηθήσει να επιλέ-γουν να λένε όχι σε ότι δεν τους ταιριάζει.

* Δημιουργείστε τους κανόνες της οικογένειας και ποια είναι τα όρια που πρέ-πει να τηρούνται. Συζητήστε μαζί τους τις συνέπειες αν τα παραβoύν. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μελών πρέπει να είναι ξεκάθαρα. Όταν οι γονείς, είναι σταθεροί και συνεπείς τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια και γνωρίζουν ξεκάθαρα το πλαίσιο στο οποίο μπορούν να κινηθούν.

* Δημιουργείστε ομάδες με άλλους γονείς όπου θα μπορείτε να συζητάτε και να αναζητάτε λύσεις σε κοινά προβλήματα αλλά και όπου θα μπορείτε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας σε δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες δίνουν νόημα στη ζωή και αποτελούν προστατευτικό παράγοντα από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

* Η αποτελεσματική προληπτική τακτική δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο του σπιτιού αφορά την ευρύτερη κοινότητα. Η συμμετοχή σε προληπτικές δράσεις και εκδηλώσεις βοηθά στην ενδυνάμωση της κοινωνίας.

12. Πως και πότε μιλάμε στο παιδί για τα ναρκωτικά

Η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό πρόληψης. Είναι σημαντικό οι γονείς να ξεκινήσουν με συχνές μικρές συζητήσεις για τις συνέπειες του αλκοόλ, καπνού και ουσιών από όταν είναι μικρά τα παιδιά.Η συζήτηση διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού.Μην ανησυχείτε ότι μιλώντας τους για τα ναρκωτικά θα μπουν στο πειρασμό να δοκιμάσουν. Τα παιδιά έχουν ανά-γκη να ξέρουν ότι έχετε άποψη και να ακούσουν πόσο τα αγαπάτε και τα νοιάζεστε.

* Από το νηπιαγωγείο

Μπορεί να φαίνεται πολύ νωρίς να μιλήσετε για τα ναρκωτικά αλλά οι στάσεις και οι συνήθειες που σχηματίζονται σε αυτή την ηλικία παίζουν σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις που θα παίρνουν αργότερα.

Σε αυτή την ηλικία αγωνιούν να μάθουν και να απομνημονεύσουν κανόνες καθώς και την άποψη σας για το τι είναι καλό και τι κακό, να κάνουν πρακτική στην λήψη απoφάσεων και τη λύση απλών προβλημάτων που θα τα βοηθήσει αργότερα να παίρνουν σωστές αποφάσεις.Δώστε μερικές ώρες της ημέρας πλήρη προσοχή στο παιδί, παίξτε μαζί του, μάθετε τι του αρέσει και τι όχι. Δείξτε του την αγάπη σας έτσι θα δημιουργηθούν δυνατοί δεσμοί εμπιστοσύνης και στοργής που θα δράσουν προληπτικά στο μέλλον.Είναι σημαντικό να το συμβουλεύετε πως να παίζει δίκαια, να μοιράζεται τα παιχνίδια και να λεει την αλήθεια έτσι ώστε να καταλάβει τι είδους συμπεριφορά περιμένετε από αυτό. Ενθαρρύνετε το να ακολουθεί τις οδηγίες και να ρωτά αν δεν τις έχει καταλάβει.Όταν το παιδί απογοητευτεί στο παιχνίδι, αρπάξτε την ευκαιρία να ενισχύσετε τη δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων. Για παράδειγμα αν ο πύργος από τουβλάκια συνεχώς πέφτει συνεργαστείτε μαζί του για να βρείτε πιθανή λύση.

Μετατρέποντας μια κακή κατάσταση σε επιτυχημένη ενισχύετε την αυτοεκτίμηση του παιδιού.

 Επισημάνετε τις ουσίες που κάνουν κακό και βρίσκονται στο σπίτι π.χ. καθαριστικά κουζίνας, γυαλιστικό κουζίνας, φάρμακα, οινόπνευμα κ.τ.λ.

 Εξηγήστε του ότι τα φάρμακα είναι μόνο γι΄ αυτόν που γράφονται στις ιατρικές συνταγές και μπορούν να βλάψουν οποιονδήποτε άλλον.

* Πρώτες τάξεις του Δημοτικού

Ένα παιδί αυτής της ηλικίας δείχνει ενδιαφέρον στο κόσμο έξω από το σπίτι και την οικογένεια. Μπορείτε τώρα να του εξηγήσετε τι είναι ο καπνός, το αλκοόλ και τις συνέπειες της χρήσης.Επαινείτε τα παιδιά που προσέχουν το σώμα τους και αποφεύγουν πράγματα που μπορεί να τους κάνουν κακό. Σε αυτή την ηλικία εκτιμoύν την προσοχή και την εμπλοκή των γονιών.

* Μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού.

Σε αυτή την ηλικία μπορούν να χειριστούν μια συζήτηση, για παράδειγμα γιατί έλκονται οι άνθρωποί από τα ναρκωτικά. Χρησιμοποιήστε τη περιέργεια τους για το τι μπορούν να προκαλέσουν τα ναρκωτικά.Θέλουν να μάθουν πως λειτουργούν τα πράγματα. Μπορεί να εκπλαγούν από το τι ζημιά μπορούν να προκαλέσουν σε μυαλό και σώμα. Εξηγήστε τους πως οτιδήποτε παίρνεται σε υπερβολικές ποσότητες ναρκωτικό ή φάρμακο είναι επικίνδυνο.Οι φίλοι και οι παρέες είναι σημαντικοί αυτή την περίοδο. Είναι επίσης σημαντικό να αρχίζει να διαμορφώνεται η στάση των παιδιών απέναντι στις ουσίες πριν μπουν στο Γυμνάσιο.

* Πριν τελειώσουν το Δημοτικό πρέπει να γνωρίζουν:

 Τις συνέπειες του καπνού, αλκοόλ και ουσιών συμπεριλαμβάνοντας και τους κινδύνους από την υπερβολική χρήση.

 Τις μακροχρόνιες συνέπειες της χρήσης, πως εθίζονται οι χρήστες και πώς χάνουν τον έλεγχο της ζωής τους.

 Τους λόγους που είναι βλαβερά για την ανάπτυξη του σώματος

 Τα προβλήματα που προκαλούν όχι μόνο στους χρήστες αλλά και στις οικογένειες τους και στην κοινωνία γενικότερα.

 Συζητήστε για το πώς η διαφήμιση, η τηλεόραση, οι ταινίες, η μουσική προβάλλουν τη χρήση ουσιών και έναν ελκυστικό τρόπο ζωής. Σιγουρευτείτε ότι ξέρουν να διακρίνουν τους μύθους για τον καπνό, το αλκοόλ και τις παράνομες ουσίες.

 * Στο Γυμνάσιο ( Εφηβεία)

Είναι η περίοδος των μεγάλων αλλαγών. Στους έφηβους συμβαίνουν αλλαγές σωματικές, συναισθηματικές και στις σχέσεις τους. Προσπαθούν να γίνουν ανεξάρτητοι, να απομακρυνθούν από την οικογένεια στη πραγματικότητα όμως θέλουν τη γονεϊκή υποστήριξη, εμπλοκή και καθοδήγηση περισσότερο από ποτέ. Προσπαθούν να γίνουν ενήλικες και να παραμείνουν παιδιά ταυτόχρονα, καθώς το αβέβαιο μέλλον τους αγχώνει. Χαρακτηριστικές είναι οι αλλαγές στη διάθεση και η βαθιά ανασφάλεια που νιώθουν στην προσπάθεια τους να καταλάβουν ποιοι είναι, πως ταιριάζουν στη κοινωνία και να διαμορφώσουν τη δική τους ταυτότητα.Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί έφηβοι δοκιμάζουν αλκοόλ, καπνό, ναρκωτικά αυτή τη περίοδο της ζωής τους.

Συζητήστε τις μακροχρόνιες συνέπειες των ουσιών όπως: Τον κίνδυνο καρκίνου και εμφυσήματος από το κάπνισμα. Το κίνδυνο ατυχήματος από το ποτό. Τον εθισμό και το θάνατό από υπερβολική δόση.

* Στο Λύκειο

Τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν ήδη «δοκιμαστεί» αρκετές φορές για το αν θα κάνουν χρήση ουσιών. Μπορεί να έχουν γίνει μάρτυρες χρήσης από συνομήλικους. Προκειμένου να αντισταθούν στην επιρροή των συνομηλίκων οι έφηβοι χρειάζονται κάτι περισσότερο από ένα γενικό μήνυμα.Έχουν ανάγκη να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για το πως επιδρά το αλκοόλ, ο καπνός, οι ουσίες, τις αυξημένες πιθανότητες θανάτου αν κάνουν πολλούς συνδυασμούς ουσιών. Χρειάζονται να ακούσουν από τους γονείς ότι ο καθένας μπορεί να έχει σοβαρές και μόνιμες συνέπειες.Κάποιοι έφηβοι είναι ιδεαλιστές και γι' αυτό είναι σημαντικό να συζητηθεί πως τα ναρκωτικά επηρεάζουν τη ζωή της κοινωνίας και πόση ενέργεια τους απορροφά από τις δικές τους δραστηριότητες και ενδιαφέροντα.Ο έφηβος μπορεί να γνωρίζει για την διαμάχη της αποποινικοποίησης του χασίς και της νόμιμης συνταγογράφησης από τα νοσοκομεία. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνει μια ανοικτή συζήτηση με το παιδί σχετικά με αυτό το θέμα, έτσι θα καταλάβει τη συνθετότητα του προβλήματος εμπλουτίζο-ντας τη συζήτηση και με νέα στοιχεία.Οι γονείς είναι σημαντικό να επαινούν και να ενθαρρύνουν τους εφήβους για όλα τα θετικά στοιχεία και τις επιλογές που κάνουν. Ξέροντας ότι αναγνω-ρίζονται και γίνονται σεβαστοί σαν άτομα από τους ενήλικες, ενδυναμώνουν την απόφασή τους να απέχουν από τις ουσίες, το αλκοόλ και το καπνό.

https://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=95154&ct=34&dt=18/01/1998

https://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=36748&cid=21