Κάντε το παιδί σας να αγαπήσει τη μελέτη

Πώς το πέρασμα από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό μπορεί να γίνει... εύκολη υπόθεση!

Πώς θα βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει σωστή και ισορροπημένη σχέση με τη μελέτη; Το βασικό είναι να μην τη βλέπει σαν αγγαρεία ή τιμωρία, λένε οι εκπαιδευτικοί. Το σύνθημα: «όταν η μελέτη τελειώνει, το παιχνίδι αρχίζει» ίσως είναι το πιο αποτελεσματικό για τις μικρές τάξεις. Όπως και πολλά άλλα…

Προσφέρετε στο παιδί σας το σωστό κίνητρο
Κάτι τέτοιο είναι σημαντικό, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, προκειμένου ο μικρός μαθητής να μπει πιο εύκολα στη διαδικασία και να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να μελετά κάθε μέρα. Γι’ αυτό:
• Θέστε ένα ευχάριστο τελικό στόχο: Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να καταλάβει γιατί πρέπει να ολοκληρώσει τη μελέτη: για να δει το αγαπημένο του τηλεοπτικό πρόγραμμα; Να πάτε βόλτα; Να έρθει ο φίλος του να παίξει;
• Επιβραβεύστε ανά… ενότητα: Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να του πείτε μπράβο για την καλή δουλειά: ένα σνακ, ένα μικρό διάλειμμα για παιχνίδι, μια τρυφερή αγκαλιά, το αγαπημένο του παιχνίδι με κάρτες.
• Μην υποτιμάτε το παιχνίδι: Δεν πρέπει να το εξαιρείτε από την καθημερινότητα του παιδιού, όσο φορτωμένο κι αν είναι το πρόγραμμά του. Αν δεν υπάρχει χρόνος για παιχνίδι, πιθανόν να πρέπει να κόψετε κάποια εξωσχολική δραστηριότητα.

Βοηθήστε το στην οργάνωση του χρόνου του
Δεν είναι εύκολο, ειδικά για το παιδί που από το νηπιαγωγείο βρίσκεται στην πρώτη τάξη του δημοτικού, να καταλάβει ότι μετά την επιστροφή στο σπίτι ακολουθεί μελέτη. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό από την αρχή να μπουν σαφή όρια για το πότε ακριβώς θα γίνεται η μελέτη (κάτι το οποίο πρέπει να γίνεται την ίδια ώρα κάθε μέρα).
• Πρώτα τα γραπτά: Όταν ολοκληρώνονται οι γραπτές υποχρεώσεις έχει φύγει το μεγαλύτερο τμήμα της μελέτης. Επίσης, τα γραπτά απαιτούν καλό βαθμό συγκέντρωσης, γι’ αυτό είναι προτιμότερο να τα κάνει το παιδί στην αρχή, όταν είναι πιο ξεκούραστο.
• Οργανώστε τα διαλείμματα: Τόσο στις μικρές όσο και στις μεγάλες τάξεις είναι σημαντικό μετά την ολοκλήρωση μιας ενότητας να ακολουθεί ένα σύντομο διάλειμμα για να ξεκουραστεί, να φάει ένα σνακ ή να παίξει για λίγο. Προσοχή όμως! Η τηλεόραση ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια επιτρέπονται μόνο μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων.
• Αν έχει διαγώνισμα: Σπάστε σε τμήματα την ύλη που πρέπει να διαβάσει. Ένα τρίτο της ύλης τη μία μέρα, ένα τρίτο την άλλη κι ένα την τελευταία μαζί με επανάληψη. Μοιράζοντας την ύλη και κάνοντας επανάληψη είναι πιο πιθανόν να αποθηκευτούν οι πληροφορίες στη μακροπρόθεσμη μνήμη, πράγμα που ενισχύει τις πιθανότητες ανάκλησης την ώρα που το παιδί τις χρειάζεται.
• Αφήστε τα ευχάριστα για το τέλος: Π.χ. ζωγραφική ή διάφορες κατασκευές είναι σκόπιμο να τ’ αφήνετε για το τέλος, αφενός γιατί μπορεί να σας πάρουν περισσότερο χρόνο από όσο είχατε υπολογίσει, και αφετέρου γιατί εξασφαλίζουν μια καλή ευκαιρία στο παιδί να χαλαρώσει.

Αναγνωρίστε το μαθητικό του στιλ
Τα κάθε παιδί εμπεδώνει τη γνώση με διαφορετικό τρόπο. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι μαθητών: ο ακουστικός τύπος, ο οπτικός τύπος και ο εμπειρικός τύπος. Παρατηρώντας το παιδί σας και τον τρόπο με τον οποίο αφομοιώνει καλύτερα τη γνώση, θα μπορέσετε σύντομα να καταλάβετε σε ποιον τύπο ανήκει και αναλόγως να προσαρμόσετε και τον τρόπο που θα το βοηθήσει να εμπεδώσει καλύτερα και ευκολότερα τη γνώση.
• Ο οπτικός τύπος: Εμπεδώνει καλύτερα τη γνώση όταν παρατηρεί τις εικόνες στο βιβλίο ή χρησιμοποιεί κάρτες και οπτικές υπενθυμίσεις. |Γενικά, κάθε φορά που εξηγείτε κάτι στο παιδί σας, να προτιμάτε να το γράφετε στο χαρτί αντί να το λέτε προφορικά. Φροντίστε επίσης να οπτικοποιήσετε το μάθημα, π.χ. αντί να το ρωτήσετε πόσο κάνει 2+3, βάλτε μπροστά του στο τραπέζι δύο ομάδες με δύο και τρία μολύβια.
• Ο ακουστικός τύπος: Σε αυτό τον τύπο βοηθάει να επαναλαμβάνετε προφορικά τις νέες γνώσεις ξανά και ξανά. Επίσης, αν χρειάζεται να απομνημονεύσει έναν κανόνα ή ένα κείμενο, πιθανόν να τα καταφέρει πιο εύκολα αν σας ακούσει να του το λέτε εσείς αντί να τον βάλετε να το διαβάσει. Γενικά, με τον ακουστικό τύπο παιδιού βοηθάει να κάνετε συχνές επαναλήψεις, π.χ. της προπαίδειας, σε ανύποπτο χρόνο, ακόμα και την ώρα που παίζει.
• Ο εμπειρικός τύπος: Κατανοεί καλύτερα και εμπεδώνει γρηγορότερα κάτι όταν το γράφει ή το λύνει. Ο καλύτερος τρόπος να κατανοήσει ένα γραμματικό κανόνα ή να καταλάβει μια μαθηματική έννοια είναι με το να λύσει κάποια άσκηση ή ένα πρόβλημα. Επίσης, στις μεγαλύτερες τάξεις τα πειράματα εξασφαλίζουν την καλύτερη ευκαιρία για εμπέδωση της γνώσης.

Περάστε από τη θεωρία στην πράξη
O καλύτερος τρόπος για να εμπεδώσει το παιδί τη γνώση είναι να φροντίζετε να περνάτε από τη θεωρία στην πράξη είτε κατά τη διάρκεια της μελέτης είτε μετά. Ορίστε μερικά παραδείγματα:
• To παιχνίδι της μέτρησης. Για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού (ακόμα και το νηπιαγωγείο) το παιχνίδι της μέτρησης ισοδυναμεί με ευκαιρία εξάσκησης στην αρίθμηση. Ενθαρρύνετε το παιδί να μετράει φωναχτά τα πάντα: τα πιάτα που έχετε στρώσει στο τραπέζι, τα πορτοκάλια στο καλάθι με τα φρούτα, τα αυτοκινητάκια που έχει βάλει στη σειρά κ.λπ.
• Συνδέστε την άγνωστη λέξη με την εικόνα της. Είναι πιο πιθανό να απομνημονεύσει το παιδί τη σημασία μιας λέξης όταν την έχει συνδέσει με μια εικόνα ή το αντίστοιχο αντικείμενο.
• Φροντίστε να υπάρχει ένας χάρτης στο δωμάτιο του παιδιού. Κάθε πόλη που συναντάτε σε μαθήματα όπως Ιστορία ή γεωγραφία, καλό είναι να του δείχνετε πού βρίσκεται στο χάρτη.

Ανακαλύψετε τη… δύναμη της περίληψης
Είναι πολύ σημαντική ιδιαίτερα από την τρίτη δημοτικού και μετά, που αρχίζουν οι πρώτες απομνημονεύσεις σε μαθήματα όπως Ιστορία και θρησκευτικά.
• Βρείτε τις λέξεις κλειδιά: Ένας εύκολος τρόπος για να το βοηθήσετε να απομνημονεύσει ένα κείμενο είναι να γράψετε σε μία κόλλα χαρτί τις λέξεις κλειδιά, που συνδέονται με βασικές παραγράφους του μαθήματος, ώστε να δημιουργήσετε ένα «σκελετό μάθησης».
• Έξυπνοι πίνακες: Εμπλουτίστε το περιβάλλον του μαθητή με πίνακες, όπως για παράδειγμα τα ονόματα των θεών της μυθολογίας και δίπλα η ιδιότητά τους, π.χ. Ποσειδώνας – θεός της θάλασσας.
• Επισημάνσεις με χρώμα: Φροντίστε να επισημαίνετε τα βασικά σημεία των κειμένων με «stabilο», δηλαδή χρωματιστό μαρκαδόρο, πράγμα που βοηθάει στη διαδικασία απομνημόνευσης. Μεγαλώνοντας το παιδί θα μάθει πώς να το κάνει μόνο του.

Smart tip:
Παρόλο που είναι σημαντικό, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, να κάθεστε δίπλα του για να το καθοδηγήσετε σωστά, είναι εξίσου σημαντικό να το ενθαρρύνετε να συνεχίζει μόνο του. Για παράδειγμα, αφού βεβαιωθείτε ότι κατάλαβε την άσκηση, ελέγξτε ότι ξεκίνησε σωστά και μετά αφήστε το να την ολοκληρώσει μόνο του.

Μην κάνετε ποτέ εσείς τη δική του δουλειά
Παρόλο που είναι σημαντικό να είστε δίπλα του, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να αποφεύγετε να κάνετε πράγματα αντί για εκείνο. Ορίστε πώς:
• Ξεκινήστε με την τσάντα του: Δείξτε του πώς να την ανοίγει και να την κλείνει, πώς να βάζει και να βγάζει τα βιβλία του, πώς να την ετοιμάζει για την επόμενη μέρα, επιμένοντας όμως να τα κάνει χωρίς βοήθεια - κάτι πολύ σημαντικό για την πρώτη δημοτικού.
• Μην διαβάζετε τις εκφωνήσεις: Παροτρύνετε το παιδί να διαβάζει πάντα μόνο τους τις ασκήσεις. Αν σας πει «δεν κατάλαβα» επιμείνετε να τη διαβάσει ξανά, αντί να βιαστείτε να του εξηγήσετε.
• Δώστε του το χρόνο που χρειάζεται: Πολλές φορές, ιδιαίτερα στην αρχή του σχολικού τους βίου, τα παιδιά αργούν να απαντήσουν σε αυτά που τα ρωτάμε. Μην το πιέζετε να απαντήσει γρήγορα. Δώστε του χρόνο να σκεφτεί. Αν δώσει τη σωστή απάντηση, σημαίνει πως έχει εμπεδώσει τη γνώση. Αν όχι, χρειάζεται να του εξηγήσετε ξανά.
• Με δικά του λόγια: Πριν μπείτε στη διαδικασία της απομνημόνευσης, παροτρύνετε το παιδί να σας πει με λίγα λόγια τι κατάλαβε από αυτό που διάβασε. Αν το κείμενο είναι μεγάλο, μπορείτε να το κάνετε αυτό ανά ενότητες.
• Σε εργασίες που δεν περιλαμβάνουν μελέτη: Π.χ. ζωγραφική ή κατασκευές, μην αναλαμβάνετε εσείς δράση. Αφήστε το παιδί να κάνει την προσπάθειά του, ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι τέλειο.

Η γνώση είναι παντού
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να συλλαβίσει τις ταμπέλες που θα βρει μπροστά του στο δρόμο ή την πόλη, τον τίτλο του αγαπημένου του παραμυθιού ή να γράψει μια λίστα για το σούπερ μάρκετ και μια κάρτα για τον παππού.
• Εκμεταλλευτείτε το Σαββατοκύριακο, ώστε να οργανώσετε εκπαιδευτικές επισκέψεις: π.χ. το αρχαιολογικό μουσείο και οι αρχαιολογικοί χώροι μπορεί να εξασφαλίσουν καλό οπτικό υλικό για το μάθημα της Ιστορίας ενώ μια επίσκεψη στο Βοτανικό Κήπο ή σε κάποιο ζωολογικό πάρκο θα το φέρουν σε ζωντανή επαφή με θέματα της μελέτης περιβάλλοντος ή ακόμα και της φυσικής.
• Ενθαρρύνετε την τάση που έχουν τα παιδιά να ρωτάνε «γιατί», προσπαθώντας να λύνετε τις απορίες του.

Γονείς και σχολείο, μια δεμένη ομάδα
Θα βοηθήσετε πολύ το παιδί σας αν εμπλακείτε σε δραστηριότητες του σχολείου. Κυρίως μέσα από τους συλλόγους γονέων, βοηθήστε στην επίλυση λειτουργικών προβλημάτων του σχολείου και ενθαρρύνετε πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν από κοινού οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά. Γενικά, δείξτε ενδιαφέρον για τα όσα συμβαίνουν στο σχολείο του και προσπαθήστε να αποτελείτε ένα ζωντανό και ενεργό κύτταρο του σχολικού οργανισμού. Το παιδί τότε αντιλαμβάνεται ότι το σχολείο του δεν είναι κάτι ξένο και αποκομμένο από την υπόλοιπη κοινωνική του ζωή.

newsbeast