Λαχανικά σύμμαχοι υγείας

[κουνουπίδι]

κουνουπίδι

Το κουνουπίδι, είναι μονοετές ή διετές φυτό της οικογένειας των Σταυρανθών του γένους Βράσσικα (Brassica oleracea var., italica), με καταγωγή από χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, υπάγεται κι αυτό στην οικογένεια των Cruciferae ενώ ανήκει στην ίδια οικογένεια λαχανικών με το λάχανο και το μπρόκολο.

Καλλιεργείται κυρίως στις περιοχές της Μεσογείου, και στις παραθαλάσσιες περιοχές του Ατλαντικού ωκεανού για την ανθοκεφαλή του. Στην Ελλάδα το κουνουπίδι καλλιεργείται τη χειμερινή περίοδο κυρίως στην Εύβοια , Αττική , Μεσσηνία , Κέρκυρα και Αρκαδία.

Ποσοστά περιεκτικότητας σε θρεπτικά στοιχεία:

Είναι πλούσιο σε νερό, βιταμίνη C, Α (καροτίνη), κάλιο, φώσφορο, ασβέστιο. Συστήνεται σε διαιτητικά προγράμματα ως ενδιάμεσο σνακ. Έχει πολύ λίγες θερμίδες (23 kcal στα 100 gr τροφίμου).



Κουνουπίδι (βρασμένο), 100g
Διατροφικά στοιχεία ανά 100g
Θερμίδες 23 kcal 107 kJ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 4.1 g
- Σάκχαρα 1 g 
- Φυτικές ίνες 2.7 g 7%
Λίπος 0.4 g
Πρωτείνη 1.8 g
Θειαμίνη (Βιτ. B1) 0.04 mg 4%
Ριβοφλαβίνη (Βιτ. B2) 0.05 mg 4%
Νιασίνη (Βιτ. B3) 0.41 mg 3%
Βιταμίνη B6 0.17 mg 13%
Φολικό οξύ (Βιτ. B9) 44 μg 11%
Βιταμίνη C 44.3 mg 49%
Ασβέστιο 16 mg 2%
Σίδηρος 0.33 mg 4%
Μαγνήσιο 9 mg 2%
Φώσφορος 32 mg 5%
Κάλιο 142 mg 4%
Ψευδάργυρος 0.18 mg 2%
Τα ποσοστά είναι σύμφωνα με τις USσυνιστώμενες ημερήσιες συστάσεις για ενήλικες.
ΠΗΓΗ: Diet Analysis Plus 

Οφέλη για την υγεία:

Την τελευταία δεκαετία, το κουνουπίδι, θεωρείται ως το λαχανικό με αρκετές βιολογικά ενεργές διατροφικές ουσίες που βοηθούν στην πρόληψη και καταπολέμηση πολλών νοσημάτων φθοράς. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, και αποτελεί ουσιαστικά το λουλούδι του ομώνυμου φυτού, καθώς βοηθάει στην πρόληψη του πολλών μορφών καρκίνου.

Τα συστατικά που περιέχει το κουνουπίδι θεωρείται ότι βοηθούν την αντίσταση του οργανισμού στις ασθένειες, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Παράλληλα, το φυλλικό οξύ που περιέχει βοηθάει τις εγκυμονούσες και προσφέρει προστασία από τα καρδιακά νοσήματα. Είναι ιδανικό για όσους προσέχουν τη διατροφή τους ή θέλουν να κάνουν δίαιτα, καθώς προσφέρει λίγες θερμίδες και μεγάλη ποσότητα βιταμινών. Είναι προτιμότερο να μην το τηγανίσουμε, διότι η βιταμίνη C καταστρέφεται και βέβαια αποδίδει περισσότερες θερμίδες.

Επίσης, το κουνουπίδι περιέχει υψηλά επίπεδα της ουσίας γλυκοζιδάσης η οποία όταν διασπάται στον οργανισμό παράγει μια άλλη ουσία (ισοθιοκινάτες) που αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους αντικαρκινικούς παράγοντες στη διατροφή (Nutr Cancer 2006). Έχει αποδειχθεί, ακόμη, σημαντικός σύμμαχος του οργανισμού απέναντι στα καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες ασθένειες.

Πιο συγκεκριμένα, η ουσία DIM (διινδολυμεθάνιο), η οποία είναι συστατικό στο κουνουπίδι, έχει πολλαπλά κατασταλτική δράση στον καρκίνο του μαστού. Ενώ τα κύτταρα αναπτύσσονται, η DIM μπορεί να επιδράσει στον οργανισμό αποτρέποντας τα κακοήθη κύτταρα, τα οποία προέρχονται από διαίρεση και πολλαπλασιασμό, και παρεμποδίζοντας την εξάπλωση του καρκίνου, (University of California, 2000). Παρόμοια δράση έχει και η ουσία (ινδόλη-3-καρβινόλη), η οποία αλληλεπιδρά με την βιταμίνη C και αναστέλλει ορισμένα ένζυμα που προκαλούν μετάλλαξη και προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού, (Toxicol Appl Pharmacol 2005).

Τέλος, το κουνουπίδι αποτελεί καλή πηγή διαλυτών φυτικών ινών, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της LDL-χοληστερόλης για αυτό συστήνεται η συχνή του κατανάλωση ενώ λόγω του ογκώδους των διαφόρων λαχανικών και της χαμηλής ενέργειας την οποία παρέχουν καταναλίσκονται από όσους επιδιώκουν να αδυνατίσουν.

Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι η φύση δια μέσου των τροφίμων της, δεν μας προσφέρει μόνο τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επιβίωση μας. Μας δίνει απλόχερα πολύτιμες δραστικές ουσίες που μας θωρακίζουν και μας προστατεύουν από νοσήματα φθοράς αυξάνοντας έτσι το προσδόκιμο επιβίωσης. Τροποποιώντας μια πασίγνωστη παροιμία καταλήγουμε: πέντε φρούτα ή λαχανικά την ημέρα, τον καρκίνο κάνουν πέρα...

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης:

Το κουνουπίδι καλλιεργείται στην περιοχή της Μεσογείου εδώ και 2.000 χρόνια. Τον 16ο αιώνα ξεκίνησε η καλλιέργεια του και σε περιοχές της Δυτικής Ευρώπης και μόνο τον 20ό αιώνα οι ΗΠΑ έδειξαν ενδιαφέρον γι' αυτό το λαχανικό. Στις μέρες, μας η καλλιέργειά του καλύπτει περίπου 30,000 στρέμματα με παραγωγή πάνω από 36,000 τόνους ετησίως. Τέλος, περισσότερο γνωστό είναι το άσπρο κουνουπίδι, αν και μπορείτε να βρείτε και κόκκινη ποικιλία.

Προτεινόμενος τρόπος συντήρησης:

Η σύσταση του κουνουπιδιού φαίνεται στον πίνακα 1 και η θρεπτικότητά του επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες κατά την ανάπτυξή του και μετά τη συγκόμιδή. Για παράδειγμα η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C αλλάζει ανάλογα με την ποικιλία, ωριμότητα, έκθεση στον ήλιο, θερμοκρασία διατήρησης καθώς και μέθοδο χειρισμού και μεταφοράς. Το κουνουπίδι όταν είναι φρέσκο πρέπει να είναι λευκό, χωρίς μαύρες κηλίδες και αρκετά βαρύ για τον όγκο του. Τα φύλλα που το σκεπάζουν χρησιμεύουν για να προστατεύουν το λουλούδι από τον ήλιο, αλλά κατά το μαγείρεμα, καλύτερα να τα αφαιρέσετε.

Διατηρείται στο ψυγείο καλά αποθηκευμένο και προστατευμένο από την υγρασία για αρκετές μέρες. Μπορείτε όμως να βρείτε κουνουπίδι τουρσί ή κατεψυγμένο, αλλά τότε πρέπει να θυμάστε ότι χάνει μεγάλο μέρος της γεύσης του και των θρεπτικών συστατικών του, κυρίως της βιταμίνης C που είναι εξαιρετικά ευαίσθητη.

Προτεινόμενος τρόπος μαγειρέματος:
Αρχικά, ξεπλύνετέ το καλά με νερό και ξεχωρίστε τα κεφάλια μεταξύ τους πριν το μαγειρέψετε. Μπορείτε να το σερβίρετε ωμό, βραστό, στον ατμό, στο ξύδι (τουρσί), σοταρισμένο ή ψημένο στο φούρνο. Ωμό ταιριάζει σε ποικιλία λαχανικών με διάφορα ντίπ ή σε σαλάτα, ενώ διατηρεί όλα του συστατικά. Για τη σαλάτα μπορείτε πρώτα να το βυθίσετε σε καυτό νερό για 10 δευτερόλεπτα και αμέσως μετά σε παγωμένο. Το στραγγίζετε καλά και είναι έτοιμο.

Γενικά, το βρασμένο κουνουπίδι χάνει μέχρι και το 66% των συστατικών του ενώ σε χύτρα πίεσης μόνον το 47%. Μόνον σε ατμό το κουνουπίδι χάνει τις λιγότερες από τις ωφέλιμες ουσίες του. Ιδιαίτερη προσοχή επομένως στο μαγείρεμά του, αφού η υψηλή θερμοκρασία καταστρέφει πολλά από τα πολύτιμα συστατικά του. Τελειώνοντας, το μαγείρεμά του σε φούρνους μικροκυμάτων πρέπει να αποφεύγεται αφού καταστρέφει από 74-87%, από τα χρήσιμα συστατικά του. Τρώγεται με την προσθήκη λεμονιού ή/και ελαιολάδου, είτε με την προσθήκη ντομάτας, κρεμμυδιού και μπαχαρικών κυρίως γαρύφαλλου.

Έτσι, το κουνουπίδι μαγειρεύεται με πολλούς τρόπους, αλλά όταν το βράζετε αφήνει πολύ έντονη και όχι πολύ ευχάριστη οσμή, σε όλο το σπίτι. Για να αποφύγετε τη μυρωδιά μπορείτε να βάλετε μέσα στο νερό όπου βράζει το κουνουπίδι μια φέτα ψωμί ή ένα λεμόνι ή ένα κρεμμύδι ή να βρέξετε ένα βαμβάκι με ξίδι και να το τοποθετήσετε πάνω στο καπάκι της κατσαρόλας. Θα εξαφανίσει κάθε μυρωδιά!

Γράφει ο Βαραγιάννης Α. Παναγιώτης , Kλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος M.Med.Sc

[Μπρόκολο]

Μπρόκολο
"Αποτελεί το βαρύ πυροβολικό του φυτικού βασιλείου στη μάχη κατά του καρκίνου και των λοιπών νοσημάτων φθοράς"

Το μπρόκολο, είναι ετήσιο φυτό της οικογένειας των Σταυρανθών του γένους Βράσσικα (Brassica oleracea var., italica), με καταγωγή από την Ιταλία, υπάγεται κι αυτό στην οικογένεια των Cruciferae ενώ ανήκει στην ίδια οικογένεια λαχανικών με το λάχανο και το κουνουπίδι.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, καλλιεργήθηκε αρχικά από τους Ρωμαίους και εισήχθη στην Αγγλία στις αρχές του 16ου αιώνα. Το μπρόκολο έφτασε αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες ενώ αυξήθηκε σημαντικά η παραγωγή του στις αρχές του 1800. Η πρώτη αποστολή από τη δύση στην ανατολή ήταν το 1923, ενώ έγινε ένα σημαντικό λαχανικό στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30.

Ποσοστά περιεκτικότητας σε θρεπτικά στοιχεία

Παρόλο που τα μπρόκολο περιέχει 91% νερό συνεισφέρει στο διαιτολόγιο σημαντικές ποσότητες θρεπτικών ουσιών. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε βιταμίνη C, φολικό οξύ, βιταμίνη Β1, βιταμίνη Α, Β-καροτίνη, σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο και σχεδόν σε όλα τα υπόλοιπα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες ενώ αποτελεί κύρια πηγή κυτταρινών.

Οφέλη για την υγεία

Το μπρόκολο περιέχει υψηλά επίπεδα της ουσίας γλυκοζιδάσης η οποία όταν διασπάται στον οργανισμό παράγει μια άλλη ουσία (ισοθιοκινάτες) που αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους αντικαρκινικούς παράγοντες στη διατροφή (Nutr Cancer 2006). Επίσης, έχει αποδειχθεί σημαντικός σύμμαχος του οργανισμού απέναντι στα καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες ασθένειες.

Πιο αναλυτικά, το μπρόκολο φαίνεται πως αποτελεί πολλαπλό όπλο κατά του καρκίνου. Ως σκουροπράσινο λαχανικό σε πολλές εργαστηριακές μελέτες αποδεικνύεται ιδανικό λόγω της αντικαρκινικής του δράσης, (J Med Food, 2003). Είναι πρώτο στη λίστα των λαχανικών που καταναλώνουν τα άτομα με χαμηλά ποσοστά καρκίνου και συγκεκριμένα καρκίνου του μαστού, του προστάτη, της ουροδόχου κύστης, του πνεύμονα, του οισοφάγου, του στομάχου, του λάρυγγα, του στόματος και του φάρυγγα. Ως μέλος της οικογένειας των σταυρανθών, προλαμβάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου (Health News, 2006. Pharmacogenetics, 2002).

Η ουσία DIM (διινδολυμεθάνιο), η οποία είναι συστατικό του μπρόκολου, έχει πολλαπλά κατασταλτική δράση στον καρκίνο του μαστού. Ενώ τα κύτταρα αναπτύσσονται, η DIM μπορεί να επιδράσει στον οργανισμό αποτρέποντας τα κακοήθη κύτταρα, τα οποία προέρχονται από διαίρεση και πολλαπλασιασμό, και παρεμποδίζοντας την εξάπλωση του καρκίνου, (University of California, 2000). Παρόμοια δράση έχει και η ουσία (ινδόλη-3-καρβινόλη), η οποία αλληλεπιδρά με την βιταμίνη C και αναστέλλει ορισμένα ένζυμα που προκαλούν μετάλλαξη και προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού, (Toxicol Appl Pharmacol 2005).

Πειράματα που έγιναν σε ποντίκια έδειξαν ότι η συνδυαστική κατανάλωση ντομάτας και μπρόκολου είναι καλύτερη από την κατανάλωση των δύο λαχανικών ξεχωριστά, αναφορικά με την επιβράδυνση της ανάπτυξη όγκων στον προστάτη. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες που καταναλώνουν πολύ μπρόκολο και ντομάτα 3 έως 5 φορές την εβδομάδα μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη κατά 30%. (Cancer Research, University of Illinois, 2006)

Άλλη μια σημαντικά δράση του μπρόκολου οφείλεται στο ότι περιέχει ουσίες που πιθανόν να μπορούν να προλαμβάνουν ή να καθυστερούν (εώς 44%) την εξάπλωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Υπάρχουν τουλάχιστον δώδεκα φυτοχημικές ουσίες στο μπρόκολο που παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες αντικαρκινικές δράσεις. Δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί κατά πόσο οι ουσίες αυτές δρουν συνεργιστικά ή εάν η κάθε μια από αυτές έχει τη δική της ξεχωριστή δράση. (University of Ochio, 1999).

Το μπρόκολο, όπως και τα άλλα σταυρανθή λαχανικά, είναι πλούσιο σε ινδόλες, γλυκοζίτες, και διθιολθιόνες – όλα αντίδοτα κατά του καρκίνου. Το μπρόκολο, όπως το σπανάκι και το λάχανο, διαθέτει πολλά καροτενοειδή, (Exp Biol Med, Maywood, 2006) τα οποία ενισχύουν τη δράση του κατά του καρκίνου, κυρίως του πνεύμονα. Ίσως χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε χλωροφύλλη, το μπρόκολο είναι εξαιρετικά ισχυρό στην πρόληψη των κυτταρικών μεταλλάξεων που συντελούνται πριν από τον καρκίνο. Επομένως, ορισμένα συστατικά των πράσινων λαχανικών λειτουργούν ως αντίδοτο στη διαδικασία του καρκίνου που συνεχίζεται για χρόνια μετά την έκθεση σε καρκινογόνα, όπως είναι ο καπνός του τσιγάρου.

Εκτός από την αντικαρκινική του δράση βρέθηκε ότι έχει αντιμικροβιακή δράση. Μάλιστα φάνηκε ότι η ουσία σουλφοραφάνη του μπρόκολου μπορεί να σκοτώνει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού το οποίο είναι η αιτία του έλκους στο στομάχι (Proceedings of the National Academy of Sciences, 2002. Methods Find Exp Clin Pharmacol, 2005).

Άλλες σημαντικές ευεργετικές δράσεις του μπρόκολου είναι: λόγω της σουλφοραμάνης η οποία περιέχεται στο μπρόκολο, πιθανόν να προστατεύει τα κύτταρα του ματιού από την υπεριώδη ακτινοβολία. Με όσο περισσότερη σουλφοραμάνη ‘οπλιστούν’ τα κύτταρα του αμφιβληστροειδή πριν από την έκθεση στον ήλιο, τόσο μεγαλύτερη η άμυνα απέναντι στις βλαβερές του επιδράσεις. (University John Hopkins, 2006). Επίσης, λόγω της Βιταμίνης C και του Καλίου που περιέχονται σε μεγάλες ποσότητες, προσδίδουν επιπλέον οφέλη για την προστασία από τη σιωπηρή νόσο της οστεοπόρωσης ενώ παρέχει προστασία κατά της στεφανιαίας νόσου και είναι ευεργετικό για την ισορροπία των υγρών του σώματος και της αρτηριακής πίεσης. Τέλος, το μπρόκολο αποτελεί καλή πηγή διαλυτών φυτικών ινών, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της LDL-χοληστερόλης για αυτό συστήνεται η συχνή του κατανάλωση ενώ λόγω του ογκώδους των διαφόρων λαχανικών και της χαμηλής ενέργειας την οποία παρέχουν καταναλίσκονται από όσους επιδιώκουν να αδυνατίσουν.

Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι η φύση δια μέσου των τροφίμων της, δεν μας προσφέρει μόνο τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επιβίωση μας. Μας δίνει απλόχερα πολύτιμες δραστικές ουσίες που μας θωρακίζουν και μας προστατεύουν από νοσήματα φθοράς αυξάνοντας έτσι το προσδόκιμο επιβίωσης. Τροποποιώντας μια πασίγνωστη παροιμία καταλήγουμε: πέντε φρούτα ή λαχανικά την ημέρα, τον καρκίνο κάνουν πέρα.

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης

Το μπρόκολο είναι πολύ διαδεδομένο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου συγκαταλέγεται μεταξύ των δέκα πρώτων σε κατανάλωση λαχανικών. Ακολουθούν η Ιταλία και η Ισπανία σε παραγωγή και κατανάλωση. Στην χώρα μας μόνο τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε σημαντικά η καλλιέργειά του. Συνιστάται η κατανάλωση δύο με τριών μερίδων μπρόκολο την εβδομάδα, για μεγαλύτερη προστασία.

Προτεινόμενος τρόπος αγοράς και συντήρησης

Η σύσταση του μπρόκολου φαίνεται στον πίνακα 1 και η θρεπτικότητά του επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες κατά την ανάπτυξή του και μετά τη συγκόμιδή. Για παράδειγμα η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C αλλάζει ανάλογα με την ποικιλία, ωριμότητα, έκθεση στον ήλιο, θερμοκρασία διατήρησης καθώς και μέθοδο χειρισμού και μεταφοράς. Πάντοτε μάλιστα τα φρεσκοκομένο μπρόκολο είναι πλουσιότερο σε βιταμίνες από ότι αυτά με μαραμένο κεφάλι και χοντρά κεφάλια. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στο ζωντανο πράσινο χρώμα του. Στην αγορά προσφέρονται οι ανθοκεφαλές πριν ακόμη ανοίξουν τα ανθάκια τους (με τα μπουμπούκια κλειστά). Τα χρώματα στις ανθοκεφαλές ποικίλουν από πράσινη, μόβ η σκούρο πορτοκαλί ανάλογα με το είδος. Καλό θα είναι να το καταναλώνεται όσο γίνεται πιο σύντομα από την αγορά του, ενώ αν θελήσετε να το συντηρήσετε, τυλίξτε το σε χαρτί κουζίνας και έπειτα σε σακούλα με τρύπες ώστε να αερίζεται.

Προτεινόμενος τρόπος μαγειρέματος

Αρχικά, ξεπλύνετέ το καλά με νερό και ξεχωρίστε τα κεφάλια μεταξύ τους πριν το μαγειρέψετε. Μπορείτε να το σερβίρετε ωμό, βραστό, στον ατμό, στο ξύδι (τουρσί), σοταρισμένο ή ψημένο στο φούρνο. Ωμό ταιριάζει σε ποικιλία λαχανικών με διάφορα ντίπ ή σε σαλάτα, ενώ διατηρεί όλα του συστατικά. Για τη σαλάτα μπορείτε πρώτα να το βυθίσετε σε καυτό νερό για 10 δευτερόλεπτα και αμέσως μετά σε παγωμένο. Το στραγγίζετε καλά και είναι έτοιμο. Γενικά, το βρασμένο μπρόκολο χάνει μέχρι και το 66% των συστατικών του ενώ σε χύτρα πίεσης μόνον το 47%. Μόνον σε ατμό το μπρόκολο χάνει τις λιγότερες από τις ωφέλιμες ουσίες του. Ιδιαίτερη προσοχή επομένως στο μαγείρεμά του, αφού η υψηλή θερμοκρασία καταστρέφει πολλά από τα πολύτιμα συστατικά του. Τελειώνοντας, το μαγείρεμά του σε φούρνους μικροκυμάτων πρέπει να αποφεύγεται αφού καταστρέφει από 74-87%, από τα χρήσιμα συστατικά του.

Μια καλή πρόταση μαγειρέματος είναι η ακόλουθη: μπορείτε να σοτάρετε σκόρδο με φρέσκα μυρωδικά της επιλογή σας με λίγο ελαιόλαδο για ένα λεπτό, προσθέστε το μπρόκολο και σοτάρετε έως ότου το μπρόκολο μαλακώσει και γίνει τραγανό, περίπου 10 λεπτά. Προσθέστε το σε μαγειρεμένο ζυμαρικό και προσθέστε τριμμένο τυρί. Η γεύση του είναι κάτι ενδιάμεσο μεταξύ λάχανου και κουνουπιδιού, ενώ ταιριάζει γευστικά με το βασιλικό, το κύμινο, το κάρυ, τον άνηθο, και τον χυμό φρέσκου λεμονιού.

Λαχανο
Εδώ και 20 χρόνια γνωρίζουμε ότι πολλά φυτοσυστατικά (phytonutrients) δρουν ως αντιοξειδωτικά, εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες προτού προκαλέσουν ζημιά στο DNA, τις κυτταρικές μεμβράνες και σε μόρια που είναι συνδεδεμένα με λίπος, όπως η χοληστερόλη.

Σήμερα, νέες έρευνες υποδεικνύουν ότι τα φυτοσυστατικά κάποιων λαχανικών όπως στο λάχανο, δρουν σε πολύ πιο πολύπλοκο επίπεδο. Τα συστατικά αυτά στην ουσία δίνουν ένα μήνυμα στα γονίδια μας για να αυξήσουν την παραγωγή ενζύμων που εμπλέκονται στην αποτοξίνωση, που είναι η διαδικασία κατά την οποία το σώμα μας εξουδετερώνει επιβλαβή μόρια.

Τα φυτοσυστατικά των κραμβοειδών λαχανικών δίνουν την εκκίνηση σε μία περίπλοκη διαδικασία που λαμβάνει χώρα στο εσωτερικό των κυττάρων μας και κατά την οποία τα γονίδια καθοδηγούν και εξισορροπούν τη δράση άλλων ενζύμων που εμπλέκονται στην αποτοξίνωση, όπου το καθένα ασκεί τη δικιά του προστατευτική δράση επιτυγχάνοντας την τέλεια ισορροπία με τα άλλα κύτταρα.

Η φυσική συνέργεια που ως αποτέλεσμα έχει τη βελτίωση της ικανότητας των κυττάρων μας να 'αφοπλίζουν' και να απομακρύνουν τις ελεύθερες ρίζες και τις τοξίνες, συμπεριλαμβανομένων και καρκινογόνων μορίων, είναι το στοιχείο που καθιστά τα λαχανικά που ανήκουν στην ομάδα των κραμβοειδών, πιο αποτελεσματικά όσον αφορά την προστατευτική τους δράση έναντια στον καρκίνο, συγκριτικά με άλλα λαχανικά και φρούτα.

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι άτομα που καταναλώνουν λαχανικά αυτής της κατηγορίας διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του προστάτη, του παχέος εντέρου και του πνέυμονα, ακόμη και συγκριτικά με άτομα που καταναλώνουν συχνά άλλα λαχανικά.

Σε ανασκόπηση 94 μελετών, κατά την οποία αξιολογήθηκε η σχέση μεταξύ λαχανικών της κατηγορίας Brassica και καρκίνου, οι ερευνητές βρήκαν ότι στο 67% των ερευνών που μελέτησαν, διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση αυτών των λαχανικών σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου.

Στο 70% των μελετών αυτών, η κατανάλωση λάχανου συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, ιδιαίτερα του πνεύμονα, του στομάχου και του παχέος εντέρου.

Πέρα από την προστατευτική δράση των φυτοσυστατικών ενάντια στον καρκίνο, το λάχανο είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, ένα αντιοξειδωτικό που προστατεύει τα κύτταρα από επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες.

Πόσες μερίδες κραμβοειδών λαχανικών χρειαζόμαστε εβδομαδιαία για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου;
Μόνο 3-5 μερίδες, το οποίο μεταφράζεται σε λιγότερο από μία μερίδα την ημέρα (1 μερίδα = 1 φλιτζάνι).


Γράφει ο  Παπαλαζάρου Τάσος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

Ό,τι πει !! 

[Σέλινο]

Σέλινο
 τονώνει την άμυνα του οργανισμού
Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά αρωματικά βότανα που χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας. Υπάρχουν δυο βασικές ποικιλίες σέλινου. Η μία είναι με μεγάλη σαρκώδη ρίζα, που καλλιεργείται για αυτή και τρώγεται ωμή, είτε σε σαλάτα και σούπες είτε μαγειρεμένη με διάφορους συνδυασμούς και είναι η γνωστή μας σελινόριζα και η δεύτερη η πιο κλασσική με σαρκώδεις μεγάλους μίσχους, που καλλιεργείται για τα φύλλα της και τρώγεται με τον ίδιο τρόπο και γίνεται τουρσί ή χρησιμοποιείται και ως καρύκευμα (κυρίως οι σπόροι της).

Ισχυρό αντιοξειδωτικό

Το σέλινο αποτελεί ένα βότανο με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση καθώς είναι καλή πηγή βιταμίνης C και μιας κατηγορίας φλαβονοειδών που λέγονται κουμαρίνες. Τα φλαβονοειδή αυτά (στα οποία αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό το χαρακτηριστικό του άρωμα) σχετίζονται με ισχυρή δράση κατά των επικίνδυνων ελευθέρων ριζών δρώντας προστατευτικά εναντίον της εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου. Παράλληλα, η δράση τους αυτή τα καθιστά πολύτιμους συμμάχους για την καλή λειτουργία της καρδιάς, καθώς εμποδίζουν τη διαδικασία οξείδωσης της χοληστερόλης και συνεπώς τη δημιουργία αθηρωματογόνου πλάκας.

Τόνωση της άμυνας του οργανισμού

Η βιταμίνη C έχει δειχθεί από αρκετές κλινικές μελέτες ότι προάγει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, προασπίζοντας έτσι τον οργανισμό μας κατά διαφόρων ασθενειών. Στην ίδια κατεύθυνση δράσης είναι όμως και οι κουμαρίνες, που όπως έδειξαν μελέτες σε ζώα ενισχύουν τη δράση των λευκοκυττάρων (μιας κατηγορίας κυττάρων που συνιστούν το αμυντικό οπλοστάσιο του οργανισμού μας κατά των διαφόρων ιώσεων).

Μη ξεχάσετε λοιπόν να βάλετε στη σούπα σας λίγο σέλινο, καθώς έτσι διασφαλίζετε σε μεγάλο βαθμό την πρόσληψη των προστατευτικών αυτών συστατικών (δεν χάνονται καθώς παραμένουν στο ζωμό) και έτσι ενισχύεται το αμυντικό σύστημα του οργανισμού σας.

Θρεπτική αξία και % καλυψη των ημερήσιων αναγκών μας

Βιταμίνη Κ: 42%
Βιταμίνη C: 14%
Θειαμίνη (B1): 5%
Φυλλικό: 8%
Ασβέστιο: 6%

Αδυνατίζει το σέλινο;

Μέχρι και σήμερα επικρατεί η πεποίθηση ότι το σέλινο αδυνατίζει. Η θεωρία πίσω από τη διαδεδομένη αυτή άποψη έχει να κάνει με τη διουρητική δράση που έχει παρατηρηθεί στο βότανο αυτό. Θα πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι διουρητική δράση δεν σημαίνει αδυνάτισμα, αλλά απώλεια υγρών, που σημαίνει ότι αυτά γρήγορα επανέρχονται με την πρόσληψη λίγου νερού. Επίσης, το σέλινο έχει μεν αρκετό κάλιο, έναν ηλεκτρολύτη στον οποίο αποδίδεται κατά βάση η διουρητική του δράση, αλλά παράλληλα περιέχει και αρκετό νάτριο, έναν ηλεκτρολύτη που δρα ανταγωνιστικά στο κάλιο.

Συνεπώς, το σέλινο μπορεί να εμφανίζει μια ελαφρά διουρητική δράση, αλλά αυτή είναι αρκετά ασθενέστερη συγκριτικά με άλλα χόρτα και βότανα και σίγουρα δεν αδυνατίζει ή 'έχει αρνητικές θερμίδες' όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Φυσικά όμως και αποτελεί μια τροφή που συστήνεται σε δίαιτες αδυνατίσματος, καθώς ένα φλιτζάνι περιέχει μόλις 19 θερμίδες.

Γράφει ο Παπαλαζάρου Τάσος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc