Μια νόσος φθοράς, την οποία η επιστήμη αδυνατεί να ανακόψει.
Όμως η οικογένεια είναι το κλειδί
Η εμφάνιση συμπτωμάτων άνοιας στους ηλικιωμένους αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους λόγους ανησυχίας τόσο των ίδιων όσο και του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Η νόσος Alzheimer είναι η συχνότερη αιτία των συμπτωμάτων αυτών που οφείλονται στην εκφύλιση και ατροφία του εγκεφάλου, κυρίως στην περιοχή τουμετωπιαίου και των κροταφικών λοβών.
Η συχνότητά της φτάνει στο 5-10% στις ηλικίες άνω των 65 με σημαντική αύξηση μετά τα 80 έτη. Κληρονομική επιβάρυνση φαίνεται ότι υπάρχει, χωρίς όμως να είναι πάντα ο κανόνας.
Τα πρώτα συμπτώματα της νόσου είναι τόσο ελαφρά ώστε σπάνια γίνονται αντιληπτά από τους συγγενείς, αλλά και στην περίπτωση που γίνουν, οι ίδιοι οι ασθενείς κατά κανόνα τα αρνούνται κατηγορηματικά, καθώς τα θεωρούν φυσικά συνέπεια της γήρανσης. Σε αυτά περιλαμβάνονται διαταραχές της πρόσφατης μνήμης (γεγονότα των τελευταίων ημερών ή και ωρών), αλλαγή της διάθεσης που συχνά εκλαμβάνεται ως κατάθλιψη, και δυσκολία στην εκτέλεση σύνθετων εργασιών που εκτελούντο παλαιότερα με ευχέρεια.
Με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα αυτά επιτείνονται, εμφανίζονται διαταραχές στη δομή και το περιεχόμενο του λόγου, ανησυχία, επιθετική συμπεριφορά, δυσκολία στην εκτέλεση απλών καθημερινών δραστηριοτήτων (προσωπική υγιεινή ένδυση, χρήση τηλεφώνου, μαγείρεμα,ορθή χρησιμοποίηση χρημάτων), ενώ η εμφάνιση διαταραχών προσανατολισμού, χώρου και χρόνου επιβάλλουν πλέον τη στενή επιτήρηση και συνεχή βοήθεια των ασθενών από τους συγγενείς ή άλλα πρόσωπα.
Η απελπισία που καταλαμβάνει συνήθως τους οικείους του ασθενούς όταν αυτή εξελιχθεί, είναι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένη, καθώς πρόκειται για μια νόσο φθοράς, τηγν οποία η σύγχρονη ιατρική αδυνατεί να ανακόψει. ΗΝ προοπτική όμως είναι αρκετά πιο αισιόδοξη όταν το πρόβλημα γίνει αντιληπτό στα πρώτα στάδια της εμφάνισής του καθώς η ιατρική παρέμβαση είναι πιο αποτελεσματική σε 3 τουλάχιστον τομείς.
1. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν φαρμακευτικά σκευάσματα που καθυστερούν σημαντικά την εξέλιξη της νόσου ενώ βελτιώνουν τα υπάρχοντα συμπτώματα αν χορηγηθούν έγκαιρα και συστηματικά. Η χρήση απλών ερωτηματολογίων μπορούν να βοηθήσουν τους οικείους να αντιληφθούν έγκαιρα το πρόβλημα και να ζητήσουν ιατρική βοήθεια.
2. Κάθε περίπτωση άνοιας δεν είναι υποχρεψτικά νόσις Alzheimer. Αγγειακές διαταραχές του εγκεφάλου ή κάποια άλλα νοσήματα εκτός του νευρικού συστήματος (π.χ. παθήσεις του θυροειδούς αδένα) προκαλούν ανάλογα συμπτώματα και εφ όσον αντιμετωπιστούν θεραπεύονται ή έχουν καλύτερη πρόγνωση.
3. Οι ασθενείς έχουν εντυπωσιακά μερικές φορές καλύτερη εξέλιξη αν οι συγγενείς ή οι φροντιστές τους έχουν κατανοήσει τη φύση του προβλήματος και εφαρμόζουν στην καθημερινή πράξη συγκεκριμένες τακτικές και συμπεριφορά. Η αποφυγή της απομόνωσης στους ανθρώπους αυτούς έχει τεράστια σημασία. Οι περισσότεροι αρκούνται στην καλή διατροφή και καθαριότητα, με τη βοήθεια προσώπου που συχνά δεν μιλά την ίδια γλώσσα,χωρίς να φαντάζονται την επιβάρυνση που προκολούν, ενώ κάποιες φορές κρύβουν τους ανθρώπους αυτούς από το φιλικό τους περιβάλλον εξ αιτίας κάποιου δυσερμήνευτου αισθήματος ενοχής.
Η εξέλιξη τηε ιατρικής που έχει συμβάλει στην αύξηση του μέσου προσδόκημου επιβίωσης, η άνοδος του βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου, η πρόοοδος των μέσων και μορφών ενημέρωσης είναι παράγοντες που ευαισθητοποιούν όλο και περισσότερους ανθρώπους της μέσης και τρίτης ηλικίας στις λργόμενες διαταραχές των ανώτερων νοητικών λειτουργιών.
Η ανησυχία για το μέλλον που συχνά γίνεται εφιάλτης όταν υπάρχουν ανάλογα φαινόμενα στο οικογενειακό περιβάλλον, αν αξιοποιηθεί σωστά μπορεί να βοηθήσει όλους , ασθενείς και συγγενείς τους.
Ερωτηματολόγιο που βοηθάει να αντιληφθείτε το πρόβλημα. Στις ερωτήσεις αυτού του πίνακα ελέγχου μνήμης μπορεί να απαντήσει οποιοσδήποτε ανησυχεί για τον εαυτό του ή για κάποιον δικό του.
Απαντάτε πάντα με
ναι ή
όχι.- Ο συγγενής ή ο γνωστός σας:
- Κάνει μια ερώτηση και την επαναλαμβάνει συνεχώς;
- Ξεχνάει ή έχει δυσκολία στο να θυμάται πρόσφατα γεγονότα ή καταστάσεις;
- Χρειάζεται υπενθύμιση για να κάνει τις απλές καθημερινές του δραστηριότητες, όπως αγορές ή να πάρει τα φάρμακά του;
- Ξεχνά τα ραντεβού του, τις οικογενειακές του υποχρεώσεις ή τις διακοπές;
- Φαίνεται λυπημένος, νιώθει απόρριψη ή φωνάζει συχνότερα απ ότι στο παρελθόν;
- Έχει πρόβλημα όταν κάνει υπολογισμούς ή όταν διαχειρίζεται χρήματα;
- Έχει χάσει το ενδιαφέρον για τις συνηθισμένες δραστηριότητες και τα χόμπυ του, όπως το διάβασμα βιβλίων ή εφημερίδων, παρακολούθηση ειδήσεων ή άλλες κοινωνικές ενασχολήσεις;
- Έχει την ανάγκη άλλων για τις βασικές του λειτουργίες όπως: το να τρώει, το να ντύνεται, το να κάνει μπάνιο, το να πηγαίνει τουαλέτα;
- Έχει γίνει οξύθυμος, ταραγμένος, καχύποπτος ή έχει αρχίσει να βλέπει, να ακούει ή να πιστεύει πράγματα που δεν είναι υπαρκτά;
- Έχει ανησυχίες για την ασφάλειά του κατά τη διάρκεια της οδήγησης;
- Έχει πρόβλημα να μη βρίσκει τις λέξεις που θέλει για να πει που βρίσκεται, να μην ολοκληρώνει τις προτάσεις του ή να μην μπορεί να προσδιορίσει πρόσωπα και πράγματα με το όνομά τους;
Αυτός ο πίνακας ελέγχου δεν προσφέρει μια διάγνωση για άνοια.
Εν τούτοις αν απαντήσετε
ΝΑΙ σε περισσότερες από 5 ερωτήσεις, πρέπει να έρθετε σε επαφή με το γιατρό σας.
γράφει : ο Δημήτρης Λιακόπουλος, λέκτορ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Διευθυντής νευρολογικής κλινικής του νοσοκομείου Μetropolitan.
Αποστολέας
Εκτύπωση
Σύνθετη αναζήτηση
