Κλοπή και παιδί

[Η κλοπή και το ψέμα είναι οι δύο συνηθέστερες "παραβάσεις" των παιδιών]

Σίγουρα όλοι οι γονείς κάνουν τα πάντα για τα παιδιά τους. Καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους, τα μεγαλώνουν με όλες τις ηθικές αξίες, τους διδάσκουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, φροντίζουν για τη μόρφωσή τους, μα πάνω απ' όλα τους προσφέρουν αγάπη, φροντίδα, ψυχική ισορροπία και όλα εκείνα που τείνουν στο να γίνουν τα παιδιά ολοκληρωμένες προσωπικότητες.

Έχετε, όμως, παρατηρήσει στα παιδιά σας, ιδίως στις μικρές ηλικίες, κάποια συμπεριφορά διαφορετική ή αντίθετη από εκείνη που εσείς ως γονείς τους διδάξατε; Έχετε προβληματιστεί, π. χ., γιατί τα παιδιά σας λένε ψέματα, ενώ εσείς τους έχετε μάθει ότι "το ψέμα είναι κάτι που δεν πρέπει να λέγεται"; Έχετε "πιάσει" τα παιδιά σας να έχουν κάτι που δεν τους ανήκει και το οποίο το οικειοποιήθηκαν μέσω της κλοπής;

Η κλοπή και το ψέμα είναι οι δύο συνηθέστερες "παραβάσεις" των παιδιών λίγο πριν πάνε στο σχολείο και ίσως ως την ηλικία των 6-7. Εδώ θα ασχοληθούμε με το πρώτο, με την κλοπή.

Τα παιδιά δημοτικού σχολείου γνωρίζουν το σωστό και το λάθος και έχουν μάθει ότι δεν είναι σωστό να παίρνουμε πράγματα από τα καταστήματα χωρίς να τα πληρώνουμε ή να παίρνουμε πράγματα που ανήκουν σε άλλους. Γνωρίζουν ότι υπάρχουν συνέπειες αυτής της πράξης μέσα στην οικογένεια, αλλά συνήθως δεν ξέρουν για τις ευρύτερες συνέπειες.

Παρόλα αυτά, ο λόγος που μπορεί να καταφύγουν σε τέτοια συμπεριφορά είναι ότι δεν έχουν αναπτύξει τους μηχανισμούς του αυτοελέγχου που είναι απαραίτητοι για να μην περάσουν από την επιθυμία απόκτησης ενός πράγματος στην απόκτησή του με λανθασμένο τρόπο.

Υπάρχουν όμως και βαθύτεροι, πιο σύνθετοι ψυχολογικοί λόγοι που μπορεί να ωθήσουν ένα παιδί στο κλέψιμο. Το παιδί που είναι θυμωμένο, με τον εαυτό του, τους γονείς του, τον κόσμο γύρω του, συχνά καταφεύγει στο κλέψιμο για να "τιμωρήσει" τους άλλους, αυτούς με τους οποίους είναι θυμωμένο και όχι γιατί πραγματικά επιθυμεί το αντικείμενο που κλέβει. Έτσι, η κλοπή γίνεται μέσο εκδίκησης και έκφρασης του θυμού του παιδιού.

Σε άλλες περιπτώσεις ένα παιδί μπορεί να αισθάνεται παραμελημένο και ότι δεν του δίνουν αρκετή προσοχή οι γονείς και οι γύρω του. Έτσι, καταφεύγει στην κλοπή (ή σε κάποια άλλη αρνητική συμπεριφορά) προκειμένου να το προσέξουν και να ασχοληθούν μαζί του.

Άλλοτε πάλι ένα παιδί μπορεί να καταφύγει στην κλοπή προκειμένου να κερδίσει ένα ελκυστικό αντικείμενο το οποίο θα χρησιμοποιήσει με τη σειρά του για να εντυπωσιάσει άλλα παιδιά, νομίζοντας ότι έτσι θα κάνει παρέες και θα κερδίσει φίλους.

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ακαδημία συμβουλεύει τους γονείς:

- Να μην προσπαθήσουν να καλύψουν το γεγονός του κλεψίματος.
- Να εξηγήσουν στο παιδί ότι το να κλέψει κάτι δεν είναι σωστό.
- Να βοηθήσουν το παιδί να επιστρέψει ή να πληρώσει το κλεμμένο αντικείμενο.
- Να σιγουρευτούν ότι το παιδί δεν επωφελείται της κλεψιάς με κανέναν τρόπο.
- Να μην αρχίσουν να λένε στο παιδί τους ότι αφού έκλεψε μία φορά θα ξανακλέψει και να μην θεωρούν τη μία αυτή φορά προάγγελο μελλοντικής κακής συμπεριφοράς και να μην πουν στο παιδί τους ότι το θεωρούν κλέφτη ή κακό άνθρωπο.
- Να πουν ξεκάθαρα στο παιδί τους ότι τέτοια συμπεριφορά δεν είναι ανεκτή ούτε στην οικογένεια ούτε στην κοινωνία που ζουν.
- Όταν το παιδί πληρώσει ή επιστρέψει το κλεμμένο αγαθό, το ζήτημα θα πρέπει να ξεχαστεί και οι γονείς δεν θα πρέπει να το ξανα - αναφέρουν, ώστε το παιδί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα.


Πότε το κλέψιμο αποτελεί σημάδι μεγαλύτερων προβλημάτων;

Αν το παιδί εξακολουθεί να κλέβει, ή αυτή η συμπεριφορά του συνοδεύεται και από άλλες αρνητικές συμπεριφορές, τότε το ότι κλέβει μπορεί να είναι ένα από τα συμπτώματα κάποιων σοβαρότερων προβλημάτων στη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού ή στην οικογένειά του.

Τα παιδιά που κλέβουν επανειλημμένα μπορεί να έχουν δυσκολίες στο να εμπιστευτούν άλλα άτομα και να συνάψουν στενές συναισθηματικές σχέσεις.

Αντί λοιπόν να αισθάνονται ενοχές για τη συμπεριφορά τους, μπορεί να κατηγορούν τους άλλους, με το σκεπτικό ότι "αφού αρνούνται να μου δώσουν αυτό που θέλω, θα το πάρω έτσι κι αλλιώς και θα τους δείξω εγώ". Σε τέτοιες περιπτώσεις η συμβολή των ειδικών είναι απαραίτητη ώστε να εκτιμηθεί το βάθος του προβλήματος και να δοθούν οι σωστές κατευθύνσεις για την επίλυσή του.