Ποσο ασφαλες ειναι το νερο που πινουμε

Πόσο ασφαλές είναι το νερό που πίνουμε;
19-11-2007 [Σχόλια:0] 
 
 
Διαβάστε τι πρέπει να γνωρίζετε και πότε πρέπει να ανησυχείτε, για να μην πείτε το νερό, νεράκι.

Το νερό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δημόσια αγαθά και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη. Κι ενώ τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας παρουσιάζουν την Ελλάδα ως μια από τις χώρες που διαθέτουν νερό καλής ποιότητας, οι τελευταίες εξελίξεις στις πυρόπληκτες περιοχές, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας μας που εμφανίζουν κρούσματα μολυσμένου νερού, μας δημιουργούν ανασφάλεια και μας κάνουν εύλογα να αναρωτιόμαστε: Τελικά, τι νερό πίνουμε; Τι συμβαίνει με το νερό στις πυρόπληκτες περιοχές και τι είναι το εξασθενές χρώμιο;

Το Prevention, με την πολύτιμη συνδρομή του Απόστολου Βανταράκη, επίκουρου καθηγητή Υγιεινής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Εργαστηρίου Υγιεινής & Προστασίας Περιβάλλοντος, θα επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις σε όλα εκείνα τα ερωτήματα που μας απασχολούν γύρω από το καίριο ζήτημα του νερού.
 
Πότε το νερό είναι πόσιμο
Σύμφωνα με την Κ. Υπουργική Απόφαση Υ2/2600/2001 και την Κοινοτική Οδηγία 98/83 της Ε.Ε., «πόσιμο» είναι το νερό που χρησιμοποιείται για ανθρώπινη κατανάλωση (πόση, μαγείρεμα, προπαρασκευή τροφής, οικιακή χρήση), το νερό που χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών τα οποία προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση και το νερό που επηρεάζει τον τελικό βαθμό υγιεινής των τροφίμων και των ποτών. Γενικά, δεν είναι πόσιμο αν περιέχει μικροοργανισμούς (E. coli, εντερόκοκκους, ολικά κολοβακτηριοειδή κ.ά.), αν δεν πληροί συγκεκριμένα όρια για ένα μεγάλο αριθμό χημικών παραμέτρων, καθώς και για τη συχνότητα ελέγχου τους.
 
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα
Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν πραγματοποιούνται αναλύσεις κινδύνου (risk assessment), που θα έδιναν εμπεριστατωμένες απαντήσεις για την ποιότητα του νερού. Το πόσο μολυσμένο και επικίνδυνο μπορεί να είναι το νερό για την ανθρώπινη υγεία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: από την ουσία που ανιχνεύεται σε αυτό, την ποσότητα κατανάλωσής του από τους πολίτες, την ηλικία των καταναλωτών, καθώς και τον τρόπο απολύμανσης και επεξεργασίας του. Το μεγαλύτερο ποσοστό ταυτοποιημένων υδατογενών προβλημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέεται κυρίως με τη μικροβιολογική μόλυνση του νερού από μικροοργανισμούς (ιούς, βακτήρια, παράσιτα κτλ.). Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός σοβαρών προβλημάτων για τη δημόσια υγεία μπορεί να προέλθει από τη χημική ρύπανση του νερού.  Οι βλάβες που μπορούν δυνητικά να προκληθούν στον ανθρώπινο οργανισμό ποικίλλουν, ανάλογα με την ποσότητα κάθε ουσίας στο νερό, καθώς και τη συχνότητα ανεύρεσής της.

Σημαντικότεροι ρυπαντές
Μικροβιολογικοί παράγοντες Μικροοργανισμοί κοπρανώδους προέλευσης, βακτήρια, ιοί, παράσιτα. Προκαλούν κυρίως προβλήματα γαστρεντερίτιδας, εμετούς, ναυτία, κόπωση. Εκτός όμως από τους μικροβιολογικούς παράγοντες, υπάρχουν και οι χημικοί ρυπαντές που ακολουθούν:
Εξασθενές χρώμιο Κύριες πηγές πρόσληψής του, η τροφή και το νερό. Ιδιαίτερα τοξικό, προκαλεί βλάβες στο δέρμα και το συκώτι.
Μόλυβδος Πρόκειται για μια ιδιαίτερα τοξική ουσία. Δημιουργείται κυρίως από τη διάβρωση των μολύβδινων υδραυλικών εγκαταστάσεων. Είναι δηλητήριο με συσσωρευτική δράση και αποβάλλεται δύσκολα από τον οργανισμό. Προκαλεί σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο, το νευρικό σύστημα και το συκώτι. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει αποβολές, στειρότητα, καρδιακές προσβολές.
Αρσενικό Είναι τοξικό και καρκινογόνο. Βρίσκεται μέσα στο φλοιό της γης και εισέρχεται στα στρώματα νερού μέσω της διάβρωσης του εδάφους. Το ανώτατο επιτρεπτό όριο για το νερό είναι 0,01 ppm. Ανάλογα με τη μορφή, τη δόση και το χρόνο έκθεσης του ανθρώπινου οργανισμού σε αυτό, προκαλεί αλλοιώσεις στο δέρμα, βλάβες στο νευρικό, το γαστρικό και το αναπνευστικό σύστημα.
Κάδμιο Ένα από τα πιο τοξικά μέταλλα.  Προκαλεί βλάβες στο συκώτι, τα νεφρά, τη σπλήνα, το θυρεοειδή αδένα και συνδέεται με τον καρκίνο του στομάχου, του προστάτη και των πνευμόνων.
Νιτρικά Οι υψηλές συγκεντρώσεις τους οφείλονται στη χρήση λιπασμάτων. Στον οργανισμό μπορεί να μετατραπούν σε ισχυρές καρκινογόνες ουσίες.
Χλώριο Οι έρευνες έχουν δείξει ότι όταν το χλώριο αντιδράσει με οργανικές ουσίες που εισέρχονται στο νερό μέσω των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων, κυρίως στις αγροτικές καλλιέργειες, δίνει ιδιαίτερα βλαβερές ενώσεις. Αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε αποβολές, γενετικές ανωμαλίες, καρκίνο του στομάχου και του παχέος εντέρου.
 
Οι περιοχές «υψηλού κινδύνου» στην Ελλάδα
Το νερό της Ελλάδας θεωρείται ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης. Δυστυχώς, όμως, πολλές φορές, λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, της ανεπαρκούς επεξεργασίας του νερού ή της μη εφαρμογής της οδηγίας της Ε.Ε., προκαλλούνται  σοβαρά προβλήματα, επικίνδυνα για την υγεία μας. Τα προβλήματα ποικίλλουν, ανάλογα με την περιοχή. Η σταθερή παρουσία φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων στον υδροφόρο ορίζοντα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα. Ζώνες υψηλού κινδύνου είναι κυρίως οι αγροτικές περιοχές, οι περιοχές με βιομηχανικές μονάδες και οι περιοχές κοντά σε χωματερές.

Πρόσφατες περιπτώσεις, δυστυχώς ανάμεσα σε πολλές άλλες, είναι ο μολυσμένος από εξασθενές χρώμιο υδροφόρος ορίζοντας στα Οινόφυτα, τον Ωρωπό, το Δήλεσι, το Κορωπί, καθώς και τα μολυσμένα, εξαιτίας των βιομηχανικών λυμάτων, νερά του Ασωπού, του Αλιάκμονα, του Πηνειού, του Αξιού και της λίμνης Κορώνειας. Ένα μικρό μόνο δείγμα της οικολογικής καταστροφής που συντελείται εδώ και πολλές δεκαετίες στη χώρα μας εξαιτίας της ανεξέλεγκτης ρίψης αποβλήτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο στην περιοχή των Οινοφύτων, από 6% που ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες, άγγιξε το 32%!

Tο νερό στις πυρόπληκτες περιοχές Χαριστικές βολές στον ήδη επιβαρυμένο υδροφόρο ορίζοντα της Ελλάδας, οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Πελοπόννησο και την Πάρνηθα, καθώς και η απουσία χιονοπτώσεων και βροχών κατά τον περσινό χειμώνα. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, η τροφοδοσία του υδροφόρου ορίζοντα σε αυτές τις περιοχές έχει μειωθεί σχεδόν κατά 80%! Η ποσοτική υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα συνοδεύεται -όπως είναι αναμενόμενο- και από την ποιοτική υποβάθμιση, καθώς η ανυπαρξία «φυσικών» δεξαμενών νερού καθιστά αδύνατη την εξασφάλιση κατάλληλου πόσιμου νερού. Τα αποτελέσματα των πρόσφατων μετρήσεων του Κεντρικού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας είναι αποκαλυπτικά. Οι περισσότερες πηγές νερού γύρω από την Πάρνηθα έχουν νερό ακατάλληλο για χρήση, ενώ στα περισσότερα δίκτυα ύδρευσης των πυρόπληκτων περιοχών στην Ηλεία εντοπίστηκαν επικίνδυνοι οργανισμοί σε ποσοστό μεγαλύτερο από τα επιτρεπόμενα όρια, που καθιστά το νερό ακατάλληλο για πόση.
   
Πώς μπορώ να ελέγξω το νερό του σπιτιού μου;
Για να ελέγξετε το νερό της βρύσης σας, θα πρέπει καταρχάς να απευθυνθείτε στη δημοτική επιχείρηση ύδρευσης της περιοχής σας, ζητώντας εγγράφως τις τοπικές μετρήσεις που έχει πραγματοποιήσει. Ανεξάρτητα από αυτούς τους ελέγχους, ο κάθε πολίτης μπορεί να ελέγξει εάν το νερό που καταναλώνει είναι κατάλληλο και να καταγγείλει τυχόν προβλήματα στις Διευθύνσεις Υγείας των κατά τόπους Νομαρχιών και στο  Γενικό Χημείο του Κράτους. Ακόμη, μπορεί να απευθυνθεί σε ιδιωτικά εργαστήρια ελέγχου. Τα συγκεκριμένα εργαστήρια θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι διαθέτουν κατάλληλο σύστημα ποιοτικού ελέγχου και να υποβάλλονται σε συχνούς ελέγχους από τις Αρμόδιες Αρχές του Κράτους.

Πριν απευθυνθείτε, επομένως, σε οποιοδήποτε εργαστήριο, θα ήταν σκόπιμο να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης (Ε.ΣΥ.Δ.), όπου θα βρείτε μια λίστα με όλα τα διαπιστευμένα εργαστήρια της Ελλάδας (www.esyd.gr, τηλ.: 210 7204600). Το κόστος για έναν απλό μικροβιολογικό έλεγχο της ποιότητας του νερού κυμαίνεται μεταξύ 25-35 ευρώ και για έναν απλό χημικό έλεγχο από 30 έως 40 ευρώ. Από εκεί και πέρα, σε περίπτωση που προχωρήσετε σε λεπτομερέστερο και πιο εξειδικευμένο έλεγχο του νερού, το κόστος ανεβαίνει κατά πολύ και ποικίλλει ανάλογα με το εργαστήριο ελέγχου.

Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ακαταλληλότητα του νερού, οι ειδικοί του εργαστηρίου θα σας δώσουν περαιτέρω πληροφορίες για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα κατά περίπτωση. Προληπτικά, μην αμελείτε την καλή συντήρηση των υδραυλικών σωληνώσεων και χρησιμοποιείτε φίλτρο, που πρέπει να αλλάζετε ανά τακτά διαστήματα.

...
Η Γιάννα Τριανταφύλλη ασχολείται με το κοινωνικό ρεπορτάζ στην τηλεόραση και αρθρογραφεί στον περιοδικό τύπο. Στο θέμα συνεργάστηκε ο Απόστολος Βανταράκης, επίκουρος καθηγητής Υγιεινής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Εργαστηρίου Υγιεινής & Προστασίας Περιβάλλοντος.