Η ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

1913
Στο ιστορικό φρούριο Φιρκά των Χανίων υψώνεται η γαλανόλευκη από το Βασιλιά Κωνσταντίνο και τον Εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο, ενώ τα πλήθη που είχαν συγκεντρωθεί στο χώρο του Λιμανιού παραληρούν από ενθουσιασμό. Η ένωση της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα, που τυπικά είχε γίνει με τις Συνθήκες του Λονδίνου (17 Μαΐου 1913) και του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913) επισφραγίζεται επίσημα. Έκτοτε η μεγαλόνησος θα ακολουθήσει την τύχη της ελεύθερης πατρίδας.

Οι άγριες σφαγές των χριστιανών στα Χανιά το 1897 από τον τουρκικό όχλο, προκαλούν την επίσημη επέμβαση της Ελληνικής Κυβέρνησης, που στέλνει στην Κρήτη το συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσσο με εκστρατευτικό σώμα 1500 ανδρών με σκοπό να καταλάβει την Κρήτη και να κηρύξει την Ένωσή της με την Ελλάδα. Η νέα αυτή επανάσταση απλώνεται γρήγορα και σκληρές μάχες διεξάγονται σε ολόκληρη την Κρήτη. Οι ξένες Δυνάμεις παράλληλα ως λύση προτείνουν την αυτονομία της Κρήτης. Οι πρεσβευτές της Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Ιταλίας ζητούν από το βασιλιά Γεώργιο της Ελλάδας να εγκρίνει το διορισμό του Πρίγκιπα Γεωργίου ως ύπατου Αρμοστή των Μ. Δυνάμεων υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1898 και παρά τη διαμαρτυρία της Πύλης, φτάνει στα Χανιά, ως πρώτος Ύπατος Αρμοστής, ο Πρίγκιπας Γεώργιος. Με την έκρηξη του άτυχου ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, η Ελλάδα αναγκάζεται να ανακαλέσει τις δυνάμεις της από την Κρήτη. Οι επικεφαλείς της Κρητικής επανάστασης δέχονται τη λύση της αυτονομίας υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου.
Η Κρητική Πολιτεία αποτελεί πια μια πραγματικότητα. Στις 29 του Απρίλη, ο Πρίγκιπας σχηματίζει την πρώτη του κυβέρνηση, με την ακόλουθη σύνθεση Συμβούλων: (Υπουργοί) Ελευθέριος Βενιζέλος της Δικαιοσύνης, Μανούσος Κούνδουρος των Εσωτερικών και της Συγκοινωνίας, Νικόλαος Γιαμαλάκης της Δημόσιας Εκπαίδευσης και των Θρησκευτικών, Κωνσταντίνος Φούμης των Οικονομικών και Χασάν Σκυλλιανάκης της Δημόσιας Ασφάλειας.

ΕΝΩΣΗ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1913

Οι αυθαιρεσίες του Αρμοστή Κρήτης Πρίγκιπα Γεώργιου προκάλεσαν την οργή των Κρητικών
και το 1905 εξεγέρθηκαν εναντίον του πραγματοποιώντας τη περίφημη "Επανάσταση του Θέρισου". Αποτέλεσμα ήταν να αναγκαστεί σε παραίτηση ο παλιός αρμοστής και να οριστεί νέος ο Αλέξανδρος Ζαϊμης. Στα γεγονότα εκείνης της εποχής αναδείχθηκε η μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία του Ελευθέριου Βενιζέλου που σφράγισε με τη παρουσία του την νεώτερη ιστορία της Ελλάδας.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 οι Κρητικοί κήρυξαν την Ένωση με την Ελλάδα, αλλά η Ελληνική Κυβέρνηση δεν τη δέχτηκε, γιατί φοβόταν πόλεμο με την Τουρκία.
Η Ένωση με την Ελλάδα, που τόσο αίμα και τόσα δάκρυα κόστισε στην

ηρωική
Μεγαλόνησο, πραγματοποιήθηκε με την κήρυξη του Βαλκανικού πολέμου στις 12 Οκτωβρίου 1912. Ειδικότερα, και μετά από όλα τα ως άνω, στις 17/30 Μαΐου 1913 επικυρώθηκε η τελική ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα και υψώθηκε η ελληνική σημαία στο νησί. Η επίσημη τελετή της ένωσης της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα έγινε στις 1 Δεκεμβρίου 1913 όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ύψωσε την ελληνική σημαία στο φρούριο Φιρκά των Χανίων.